Στρατιωτική Κοινωνιολογία στην Ελλάδα: Ειδικά Θέματα

Συγγραφέας Δημήτριος Σμοκοβίτης

Εκδόσεις Βεργίνα

Έτος 2011

Σελίδες 317 pp.

Συνδεθείτε ή Εγγραφείτε για να γράψετε το σχόλιο σας. Εγγραφείτε στο newsletter για να λαμβάνετε ενημέρωση από το ForeignAffairs.gr.

Σχεδόν σε όλη μας την ζωή, εμείς οι στρατιωτικοί προσπαθούμε να αντιληφθούμε την θέση μας στην ελληνική κοινωνία. Τις περισσότερες φορές νιώθουμε πικρία γιατί η μεγάλη μας προσφορά, η δική μας και των οικογενειών μας, δεν τυγχάνει της πρέπουσας αναγνώρισης. Σήμερα μάλιστα, που η στρατιωτική μας οικογένεια, στερούμενη με την πάροδο του χρόνου της φυσικής παρουσίας εκείνων των μελών της που με τις θυσίες τους στα πεδία των μαχών την είχαν ανυψώσει σε θέση περίοπτη, εκτίθεται σε άδικη υποβάθμιση του ρόλου της στη κοινωνία, από εκείνους που ίσως θεωρούν ότι οι στρατιώτες είναι χρήσιμοι μόνον όταν σκοτώνονται στην μάχη.

Η μεταξύ μας συζήτηση, για τα παραπάνω θέματα γίνεται από εμάς φορτισμένα και για τους άλλους φαίνεται ότι είναι υποκειμενική. Η εσωτερική μας ανάγκη να υπηρετηθεί η «Αλήθεια», που είναι βασισμένη στην «Επιστήμη» είναι αυτό που επιδιώκουμε ασυνείδητα. Ακριβώς αυτή μας την ανάγκη για επιστημονικές απαντήσεις έρχεται να καλύψει με τον καλύτερο τρόπο το βιβλίο Στρατιωτική Κοινωνιολογία στην Ελλάδα: Ειδικά Θέματα των Εκδόσεων Βεργίνα, που κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 2011.

Πρόκειται για ένα απάνθισμα πρωτότυπων ερευνητικών εργασιών και δημοσιεύσεων του γνωστού Στρατιωτικού Κοινωνιολόγου Δρα Δ. Σμοκοβίτη, που αφορά στη κοινωνιολογική θεώρηση των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και των πολιτικοστρατιωτικών σχέσεων. O συγγραφέας είναι Επίτιμο Μέλος του Συνδέσμου Επιτελών της Σχολής Επιτελών Εθνικής Αμύνης. Δίδαξε το αντικείμενο της Στρατιωτικής Κοινωνιολογίας στην Σχολή Επιτελών Εθνικής Αμύνης επί σειρά ετών. Διαθέτει ένα πλούσιο βιογραφικό σημείωμα.

Ο χειρισμός ειδικών θεμάτων και προβλημάτων γίνεται για πρώτη φορά συστηματικά με βάση τα επαγγελματικά και επιστημονικά επιτεύγματα ενός αναγνωρισμένου ΄Ελληνα μελετητή, ο οποίος συνδυάζει επαγγελματική στρατιωτική εμπειρία, ακαδημαϊκή ανάλυση και κοινωνική ευαισθησία.

Το εν λόγω περιεκτικό και επιστημονικά εδραιωμένο εγχειρίδιο, εκτός του γενικού ενδιαφέροντος που παρουσιάζει για τον κοινωνιολόγο και ερευνητή των στρατιωτικών θεσμών, καθώς και τον φοιτητή των κοινωνικών επιστημών, παρουσιάζει και γενικότερο ενδιαφέρον για τον έλληνα πολίτη, τις κοινωνικές ομάδες και τον ευαίσθητο ερευνητή ενός αμφισβητούμενου ερωτήματος «ποιά η σχέση των Ενόπλων Δυνάμεων με την Ελληνική κοινωνία;». Ασφαλώς το έργο θα δώσει απαντήσεις σε πολλά σχετικά ερωτήματα, θα βοηθήσει στην συνοχή της κοινωνίας, θα καθοδηγήσει νέους επιστήμονες και στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων σε μια πλέον υπεύθυνη, λειτουργική και δημιουργική πορεία.

Η έκδοση είναι κατατοπιστική και αποτελεί βασική συμβολή στην κοινωνιολογική θεώρηση των Ενόπλων Δυνάμεων. Η αντικειμενικότητα του συγγραφέα στον χειρισμό των θεμάτων, η εννοιολογική σαφήνεια, η εμπειρική κατανόηση και εμβάθυνση στην ανάλυση των διαχρονικών σχέσεων Στρατού και Ελληνικής κοινωνίας, πιστεύεται ότι θα συμβάλουν ουσιαστικά στην αμοιβαία κατανόηση καθώς και στη διευκόλυνση των λεπτών ισορροπιών στις συχνά αμφιλεγόμενες σχέσεις τους.

Η παρούσα έκδοση αναμένεται να αποτελέσει πόλο ενδιαφέροντος για κοινωνικούς επιστήμονες, πολιτικούς, στελέχη των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων αλλά και διαφόρων κοινωνικών ομάδων, συμβάλλοντας στη διεύρυνση του επαγγελματικού και επιστημονικού τους ορίζοντα και στην κοινωνική συνοχή.

Μετά τον Πρόλογο του Καθηγητή Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Νεοκλή Σαρρή, το βιβλίο χωρίζεται στα κάτωθι μέρη:

Στο Πρώτο Μέρος «Η Στρατιωτική Κοινωνιολογία ως Εφαρμοσμένος Κλάδος», γίνεται μια γενική εισαγωγή στην Στρατιωτική Κοινωνιολογία ως ειδικό κλάδο μελέτης και έρευνας. Αναφέρεται η σημερινή κατάσταση και θέση της Στρατιωτικής Κοινωνιολογίας στον διεθνή χώρο και στην Ελλάδα. Αναλύονται ειδικά θέματα μελέτης, όπως ο ρόλος της Στρατιωτικής Κοινωνιολογίας και η εξέλιξή της στον διεθνή και ελληνικό χώρο, οι μεταμοντέρνοι στρατιωτικοί, οι θεσμικές και επαγγελματικές αξίες που αφορούν το στράτευμα, οι πολιτικοστρατικές σχέσεις.

Στο Δεύτερο Μέρος «Ο Διεθνής Ρόλος των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων – Ειρηνευτικές Αποστολές», επισημαίνεται η εθνική συμμετοχή και παρουσία της Ελλάδας στον διεθνή χώρο μέσω του κοινωνικού ρόλου που έχουν αναλάβει οι Ελληνικές ΄Ενοπλες Δυνάμεις. Αναφέρεται και αναλύεται συγκεκριμένα ο ρόλος των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων ως φορέων κοινωνικής ευθύνης και ειρηνικής συνύπαρξης, συμμετέχοντας σε ειρηνευτικές αποστολές σε δοκιμαζόμενες από τον πόλεμο και την ανέχεια χώρες, όπως η Κορέα, η Σομαλία, η Βοσνία, η Αλβανία, το Κοσσυφοπέδιο, το Αφγανιστάν.

Στο Τρίτο Μέρος «Σύγχρονος Επαγγελματισμός και Στρατιωτική Εκπαίδευση» παρουσιάζεται το σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο της επιλογής και εκπαίδευσης του στρατιωτικού προσωπικού στην Ελλάδα. Επισημαίνεται ότι, εκτός της συνεχιζόμενης καθόλον τον βίο των εν ενεργεία στελεχών του στρατού εκπαίδευσης και επιμόρφωσης σε καθαρά στρατιωτικά επαγγελματικά θέματα, σύμφωνα με τις πλέον σύγχρονες διεθνείς εξελίξεις του κλάδου, ιδιαίτερη μέριμνα δίνεται από το εκπαιδευτικό σύστημα για την ολοκλήρωση της προσωπικότητας των υπηρετούντων και την καλλιέργεια εθνικών αλλά και ηθικών αξιών για ανάληψη από μέρους τους κοινωνικής ευθύνης και προσφορά κοινωνικού έργου. Για τον ευρύτερο αυτό ρόλο που αναμένεται να παίξει ο στρατιωτικός ως πολίτης, ενεργό μέλος της κοινωνίας, επισημαίνονται οι δημιουργικές δυνατότητες για μια δεύτερη καριέρα.

Στο Τέταρτο Μέρος «Εφαρμογές Στρατιωτικής Κοινωνιολογίας στον Ελληνικό Στρατό», αναλύονται οι νέες επαγγελματικές τάσεις στον ελληνικό στρατό με την παρουσία και συμμετοχή κοινωνικών ομάδων, όπως οι ένστολες γυναίκες και οι αντιρρησίες συνείδησης. Τονίζεται η ευαισθησία του στρατεύματος για τα στελέχη του με την οργάνωση ειδικών υπηρεσιών για την παροχή πληροφόρησης και συμβουλευτικής ως προς την αντιμετώπιση προσωπικών προβλημάτων και τον επαγγελματικό τους προσανατολισμό. Ιδιαίτερα επισημαίνονται και αναλύονται οι σύγχρονες επιστημονικές και κοινωνικές πλευρές της Αστυνομίας καθώς και ο ρόλος της στην εύρρυθμη λειτουργία της κοινωνίας.

Πολύ ενημερωτικό και ενδιαφέρον είναι το τελευταίο Μέρος με τίτλο «Διεθνή Forum Στρατιωτικής Κοινωνιολογίας», όπου αναλύονται με κάθε λεπτομέρεια οι στόχοι, η οργάνωση και λειτουργία τριών διεθνών επιστημονικών Οργανώσεων που αποτελούν Forum συνάντησης, επικοινωνίας και συνεργασίας διεθνών κοινωνιολόγων που απασχολούνται στην ακαδημαϊκή διδασκαλία, την έρευνα και την κοινωνική εργασία. Το Μέρος αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για ΄Ελληνες κοινωνιολόγους, προκειμένου να συμμετέχουν στα διεθνή δρώμενα του κλάδου, να επικοινωνούν με συναδέλφους στον ευρύτερο χώρο και να προγραμματίζουν την παρουσία τους σε διεθνείς επαγγελματικές συναντήσεις και επιστημονικά συνέδρια. Η ενημέρωση αφορά την Ερευνητική Επιτροπή 01 “Armed Forces and Conflict Resolution” της International Sociological Association, την European Group on Military and Society (ERGOMAS), και το Inter-University Seminar on Armed Forces and Society (IUS).

Το εν λόγω περιεκτικό και επιστημονικά εδρεωμένο εγχειρίδιο, εκτός του γενικού ενδιαφέροντος που παρουσιάζει για τον κοινωνιολόγο και ερευνητή των στρατιωτικών θεσμών, καθώς και τον φοιτητή των κοινωνικών επιστημών, παρουσιάζει και γενικότερο ενδιαφέρον για τον ΄Ελληνα πολίτη, τις κοινωνικές ομάδες και τον ευαίσθητο ερευνητή ενός αμφισβητούμενου ερωτήματος «ποιά η σχέση των Ενόπλων Δυνάμεων με την Ελληνική κοινωνία;». Ασφαλώς το έργο θα δώσει απαντήσεις σε πολλά σχετικά ερωτήματα, θα βοηθήσει στην συνοχή της κοινωνίας, θα καθοδηγήσει νέους επιστήμονες και στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων σε μια πλέον υπεύθυνη, λειτουργική και δημιουργική πορεία.

To βιβλίο συνιστάται ιδιαίτερα στους φοιτητές των Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών των Ελληνικών πανεπιστημίων καθώς και στους ερευνητές και μελετητές των πολιτικοστρατιωτικών σχέσεων.

Είναι αυτονόητο ότι αποτελεί ένα χρήσιμο εγχειρίδιο για τους σπουδαστές των Στρατιωτικών Σχολών.