Ο πρώην και ο μέλλων Κιμ | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ο πρώην και ο μέλλων Κιμ

Διαδοχή και στασιμότητα στη Βόρεια Κορέα

Ο κίνδυνος της λαϊκής εξέγερσης μειώνεται επίσης από τους χειρισμούς του Κιμ Ιλ Σουνγκ στην κοινωνία. Στο κομμουνιστικό σύστημα που δημιούργησε ο Kim Il Sung, η Βόρεια Κορέα δεν έχει ούτε μεσαία τάξη, ούτε κληρικούς - ομάδες που συχνά συνέβαλαν στην υπόθαλψη μιας επανάστασης. Οι φοιτητές και οι διανοούμενοι – άλλοι επίδοξοι επαναστάτες - έχουν πνευματικά ξεδοντιαστεί από τον αυστηρό έλεγχο του καθεστώτος επί των πληροφοριών. Παρακολουθούμενοι στενά, αποθαρρύνονται από το να διαφωνούν με το καθεστώς κάτω από την απειλή τρομερών τιμωριών.

Πράγματι, ίσως ο πιο σημαντικός παράγοντας αποτροπής μιας επανάστασης στη Βόρεια Κορέα είναι η απειλή της κυβέρνησης ότι θα κάνει χρήση βίας. Πληροφοριοδότες από πολλαπλές υπηρεσίες ασφαλείας παρακολουθούν για τυχόν «μαγείρεμα» διαφωνούντων. Οι άνθρωποι που διαπράττουν σχετικά ήσσονος σημασίας παραβάσεις - παραλείποντας να ξεσκονίσουν τα οικογενειακά πορτραίτα του Kim, για παράδειγμα - υπόκειται σε «επανεκπαίδευση»: με συνεδρίες υπερβολικής αυτοκριτικής ή με το να εξαναγκάζονται να απομνημονεύουν τα γραπτά του μεγάλου ηγέτη. Οι άνθρωποι που κατηγορούνται για πιο σοβαρές υποθέσεις απιστίας προς το κράτος εξορίζονται σε σκληρή ζωή στην απομακρυσμένη ύπαιθρο, στέλνονται σε βάρβαρα στρατόπεδα συγκέντρωσης ή εκτελούνται. Οι δυνητικοί μαχητές της ελευθερίας της Βόρειας Κορέας γνωρίζουν ότι, σύμφωνα με την κυβερνητική πολιτική «τριών γενεών», ρισκάρουν τη σύλληψη, τη φυλάκιση, τα βασανιστήρια και το θάνατο όχι μόνο των ίδιων αλλά και των γονέων και των παιδιών τους. Για όλους αυτούς τους λόγους, κατά τη διάρκεια του λιμού «οι λιμοκτονούντες αγρότες της Βόρειας Κορέας δεν εξεγέρθηκαν», όπως σημείωσε ο Αντρέι Lankov [3]. «Απλώς πέθαναν».

Παρά το γεγονός ότι ο στρατός είναι ο πιο σημαντικός σύμμαχος ενός δικτάτορα, μπορεί επίσης να είναι η απόλυτη καταστροφή του. Αλλά οι πιθανότητες ενός στρατιωτικού πραξικοπήματος στη Βόρεια Κορέα έχουν μειωθεί σημαντικά από τα μέτρα του Kim Il Sung να διασφαλίσει την κυβέρνησή του. Από την σύλληψη της μορφής του καθεστώτος στη δεκαετία του 1950, ο Kim επέλεξε πολιτικούς και στρατιωτικούς ηγέτες με βάση την πολιτική πίστη και όχι την επαγγελματική επάρκεια, με το να διορίζει συγγενείς του και ανδρείκελα ανταρτών στις πιο ισχυρές θέσεις. Για να μεγιστοποιήσει τις πληροφορίες που πήρε από κάθε απιστία που προετοιμαζόταν, σχεδίασε πολλαπλές υπηρεσίες εσωτερικής ασφάλειας που ανταγωνίζονταν και παρακολουθούσαν η μία την άλλη και όλες αναφέρονταν σε αυτόν. Για την περίπτωση που τα μέτρα αυτά αποτύγχαναν και ένα πραξικόπημα ξεσπούσε, ο Kim Il Sung δημιούργησε μια παράλληλη στρατιωτική δύναμη για να προστατεύσει τον εαυτό του από το Λαϊκό Στρατό της Κορέας.

Ένας άλλος παράγοντας που μειώνει την πιθανότητα στρατιωτικών πραξικοπημάτων είναι το ταξικό σύστημα της Βόρειας Κορέας, η οποία χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες. Ο ταξικός «πυρήνας» αποτελείται από ευνοημένες ελίτ που έχουν άψογα φιλο-καθεστωτικά διαπιστευτήρια (όπως συγγενείς ανθρώπων οι οποίοι τραυματίστηκαν αγωνιζόμενοι υπέρ του βορρά στον πόλεμο της Κορέας). Μια «αμφιταλαντευόμενη» τάξη έχει περισσότερο αμφισβητήσιμες γραμμές συγγένειας εξ αίματος. Στην «επιθετική» τάξη ανήκουν άνθρωποι των οποίων οι συγγενείς πάλεψαν υπέρ του νότου στον πόλεμο ή υποστήριξαν την ιαπωνική κατοχή της χερσονήσου.

Οι ελίτ του ταξικού «πυρήνα» επιλέγονται για άνετες θέσεις εργασίας, για στέγαση και δώρα (όπως το κονιάκ, οι τηλεοράσεις με επίπεδη οθόνη και αυτοκίνητα Mercedes-Benz). Έχουν επίσης τη δυνατότητα να ζήσουν στην Πιονγκγιάνγκ, κάτι που, κατά τη διάρκεια του λιμού, σήμαινε τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου. Το καθεστώς έδωσε περισσότερη τροφή στους κατοίκους της πρωτεύουσας από όσο στην «αμφιταλαντευόμενη» ή την «εχθρική» τάξη που εξορίστηκαν στην ενδοχώρα, κι έτσι κατεύθυνε τον λιμό στους αντιπάλους του, θωρακίζοντας ταυτόχρονα τους συμμάχους του. Εξαιτίας αυτού του ταξικού συστήματος και της επιλεκτικής ανάθεσης εργασιών από την κυβέρνηση, κάθε δυσαρεστημένο μέλος της στρατιωτικής ελίτ της Βόρειας Κορέας γνωρίζει ότι μια αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος θα είχε ως αποτέλεσμα την εκτέλεσή του και τη δια βίου τοποθέτηση της οικογένειάς του στην «εχθρική» τάξη. Σαν να ήταν εχθροί, τα μέλη της οικογένειας θα χάσουν τις καλές δουλειές τους και τα καλά σχολεία, τα άφθονα πολυτελή τρόφιμα και αυτοκίνητά τους, με αντάλλαγμα την οικονομική ένδεια και - στην πιθανή περίπτωση των περαιτέρω ελλείψεων τροφίμων – την πείνα.

«Ένας πρίγκιπας», έγραψε ο Niccolo Machiavelli , «πρέπει να έχει δύο φόβους: Ο ένας, εσωτερικός σχετικός με τα θέματά του. Ο άλλος, εξωτερικός, σχετικός με τις ξένες δυνάμεις». Ως μια αδύναμη χώρα που περιβάλλεται από ισχυρούς γείτονες, η εξωτερική θέση της Βόρειας Κορέας φαίνεται τρομερή. Αλλά, καθώς η χώρα εμφανίζεται ανασφαλής, ο Kim Jong Un δεν θα αντιμετωπίσει σοβαρή εξωτερική πίεση. Το 1993, μετά την ανακοίνωση της Πιονγκγιάνγκ ότι προτίθεται να αποχωρήσει από τη Συνθήκη για την Μη Διάδοση Πυρηνικών Όπλων, οι Ηνωμένες Πολιτείες σχεδίασαν επιθέσεις πυραύλων cruise εναντίον πυρηνικών εγκαταστάσεων στη Βόρειο Κορέα, αλλά απέρριψαν τελικά την ιδέα εξαιτίας του φόβου για ξέσπασμα πολέμου στη χερσόνησο. Έκτοτε, οι δύο βορειοκορεατικές πυρηνικές δοκιμές έχουν δώσει μια πρόσθετη αποτρεπτική αιτία.