Γιατί ο Ομπάμα δεν μπορεί να κλείσει το Γκουαντάναμο | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Γιατί ο Ομπάμα δεν μπορεί να κλείσει το Γκουαντάναμο

Ο Λευκός Οίκος εξουδετερώνεται από την μικροπολιτική του Κογκρέσου και τις διαμάχες των γραφειοκρατών
Περίληψη: 

Η προθεσμία που έθεσε στον εαυτό του ο Ομπάμα να κλείσει το Γκουαντάναμο εντός ενός έτους από την ανάληψη των καθηκόντων του είναι πλέον μακρινό παρελθόν και, τώρα πια, φαίνεται ότι η φυλακή θα συνεχίσει να στεγάζει κρατούμενους επ 'αόριστον. Το γιατί η φυλακή αυτή παραμένει σε λειτουργία είναι μια ιστορία κυνικών πολιτικών του Κογκρέσου και γραφειοκρατικής αναποτελεσματικότητας.

Η CAROL ROSENBERG είναι δημοσιογράφος της εφημερίδας The Miami Herald και καλύπτει τα θέματα της ναυτικής βάσης των ΗΠΑ στο Guantánamo Bay, στην Κούβα.

Οι τελευταίοι δύο κρατούμενοι που βγήκαν από το κέντρο κράτησης των ΗΠΑ στον Κόλπο του Γουαντάναμο ήταν νεκροί. Την 1η Φεβρουαρίου, ο Awal Gul, ένας Αφγανός 48 ετών, κατέρρευσε στα ντους και πέθανε προφανώς από καρδιακή προσβολή μετά την προπόνησή του σε ένα όργανο γυμναστικής. Στη συνέχεια, ένα πρωινό του Μαΐου, ο Haji Nassim, ένας 37χρονος, επίσης από το Αφγανιστάν, βρέθηκε κρεμασμένος από σεντόνια σε μια αυλή αναψυχής εντός της φυλακής.

Και στις δύο περιπτώσεις, το Πεντάγωνο διεξήγαγε γρήγορα αυτοψίες και ο αμερικανικός στρατός έστειλε τις σορούς πίσω στο Αφγανιστάν για τις παραδοσιακές μουσουλμανικές ταφές. Αυτά τα ταξίδια ήταν κάτι που το Πεντάγωνο δεν είχε προγραμματίσει για κανέναν από αυτούς τους δύο ανθρώπους: και οι δύο ήταν «κρατούμενοι επ’ αόριστον», κατηγοριοποιημένοι το 2009 από την Ειδική Επιτροπή Αναθεώρησης στο Γουαντάναμο ως πρόσωπα εναντίον των οποίων οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είχαν αποδεικτικά στοιχεία για να καταδικαστούν για ένα έγκλημα πολέμου, αλλά η Επιτροπή είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ήταν πάρα πολύ επικίνδυνοι για να τους αφήσει να φύγουν. Σήμερα, αυτή η κατηγορία κρατουμένων αφορά 46 από τα τελευταία 171 άτομα που κρατούνται στο Γκουαντάναμο. Η μόνη εγγυημένη οδός προς την έξοδο του Γκουαντάναμο αυτές τις μέρες για έναν κρατούμενο, όπως φαίνεται, είναι μέσα σε φέρετρο.

Η ευθύνη δεν έγκειται τόσο στον Λευκό Οίκο όσο στο Κογκρέσο, το οποίο ανέτρεψε τα σχέδια του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα να κλείσει το κέντρο κράτησης, που η κυβέρνηση Μπους άνοιξε στις 11 Ιανουαρίου του 2002 με 20 κρατουμένους.

Το Κογκρέσο έχει χρησιμοποιήσει την εποπτεία του επί των δαπανών για να απαγορεύσει στον Λευκό Οίκο να χρηματοδοτήσει δίκες κρατουμένων του Γκουαντάναμο σε αμερικανικό έδαφος αλλά και για να μπλοκάρει την εξαγορά μιας πολιτειακής φυλακής στο Ιλινόις για να στεγαστούν οι κρατούμενοι που σήμερα κρατούνται στην Κούβα και οι οποίοι δεν θα προσαχθούν σε δίκη- ένα είδος Γουαντάναμο του Βορρά. Το τρέχον αμυντικό νομοσχέδιο που βρίσκεται τώρα ενώπιον του Κογκρέσου, όχι μόνο ενισχύει αυτούς τους περιορισμούς, αλλά προβλέπει την υποχρεωτική κράτηση σε στρατιωτικές φυλακές για τις περισσότερες μελλοντικές περιπτώσεις συνεργατών της αλ Κάιντα, εκτός εάν ο Πρόεδρος υπογράψει χάρη. Ο Λευκός Οίκος απέσυρε την απειλή βέτο την παραμονή της ψήφισης του νομοσχεδίου, λέγοντας ότι η πιο πρόσφατη διατύπωση δίνει στην εκτελεστική εξουσία αρκετό χώρο ελιγμών ώστε να αποφευχθεί η κράτηση σε στρατιωτικές φυλακές.

Τουλάχιστον στα χαρτιά, η κυβέρνηση Ομπάμα θα είναι έτοιμη να αφήσει ελεύθερους σχεδόν το ήμισυ των κρατουμένων που βρίσκονται σήμερα στο Γκουαντάναμο. Η Επιτροπή του 2009 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι περίπου 80 από τους 171κρατουμένους στο Γκουαντάναμο θα μπορούσαν να αφεθούν ελεύθεροι, εάν η πατρίδα τους ήταν αρκετά σταθερή για να τους βοηθήσει να επανενταχθούν ή αν μια ξένη χώρα θα μπορούσε με ασφάλεια να τους παράσχει ένα νέο ξεκίνημα.

Όμως, το Κογκρέσο έχει καταστήσει σχεδόν αδύνατη τη μεταφορά αιχμαλώτων αλλού. Η νομοθεσία που έχει περάσει από τότε που ο Ομπάμα ανέλαβε τα καθήκοντά του έχει δημιουργήσει μια σειρά από εμπόδια, γεγονός που σημαίνει ότι μόνο μια ομοσπονδιακή δικαστική απόφαση ή μια απαλλαγή που εκδίδεται από τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας Λέον Πανέτα θα μπορούσε να παρακάμψει το Κογκρέσο και να επιτρέψει την προώθηση ενός κρατουμένου σε άλλη χώρα.

Τίποτε από αυτά δεν είναι πιθανό: οι δικαστές των περιφερειακών δικαστηρίων των ΗΠΑ δεν αποφασίζουν υπέρ των κρατουμένων στην εκδίκαση των δεκάδων μηνύσεων για παράνομη κράτηση που έρχονται από την Κούβα στο ομοσπονδιακό δικαστήριο της Ουάσιγκτον. Και στις περιπτώσεις που οι δικαστές έχουν αποφασίσει υπέρ των κρατουμένων, το Ακυρωτικό Εφετείο απορρίπτει συνεχώς τις αποφάσεις αυτές, χρησιμοποιώντας έναν διαρκώς διευρυνόμενο ορισμό σχετικά με το ποιος μπορεί να θεωρηθεί ως σύμμαχος της Αλ Κάιντα ή των Ταλιμπάν.

Εν τω μεταξύ, ο Γενικός Νομικός Σύμβουλος του Υπουργείου Άμυνας, Jeh Johnson, ο κορυφαίος νομικός του Πενταγώνου, πιστεύει ότι το Κογκρέσο φιλοτέχνησε τα έγγραφα μεταφοράς των κρατουμένων πριν από ένα χρόνο με τέτοιο τρόπο ώστε ο Πανέτα (και ο Ρόμπερτ Γκέιτς πριν από αυτόν) να θεωρηθούν απερίσκεπτοι εάν τα υπογράψουν. (Στην ουσία, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας φέρεται να εγγυάται ότι ο κρατούμενος ποτέ στο μέλλον δεν θα ασκήσει βία κατά οποιουδήποτε Αμερικανού πολίτη ή δεν θα στραφεί κατά των συμφερόντων των ΗΠΑ).

Σε μια παράξενη τροπή της ιστορίας, το Κογκρέσο, μέσω του ελέγχου επί των δαπανών της κυβέρνησης, επιβάλλει τώρα τροχοπέδη στην ίδια εκτελεστική εξουσία που η κυβέρνηση Μπους εξαρχής επικαλέστηκε για τη δημιουργία των στρατοπέδων στο Γκουαντάναμο. Ένα μεγάλο μέρος της αδιαλλαξίας του Κογκρέσου κατευθύνεται από την πολιτική του φόβου: τι θα γινόταν αν, για παράδειγμα, ένας κρατούμενος αθωωθεί σε μια πολιτική δίκη, επειδή ο δικαστής θα απορρίψει αποδείξεις που παρουσιάστηκαν από τις στρατιωτικές Αρχές, χωρίς να το γνωρίζει ο συνήγορος; Πότε ένας άλλος κρατούμενος του Γκουαντάναμο που αφέθηκε ελεύθερος θα επιτεθεί σε έναν αμερικανικό στόχο ή συμφέρον, όπως έκανε ο Abdullah al Ajami, ο οποίος μεταφέρθηκε στο Κουβέιτ το 2005 και ανατίναξε τον εαυτό του σε μια βομβιστική επίθεση με φορτηγό στο Ιράκ το 2008;