Μπορεί η Ινδονησία να γίνει χώρα υψηλής ανάπτυξης;

Η Ινδονησία ολοκλήρωσε ένα ετήσιας διάρκειας ντεμπούτο στην παγκόσμια σκηνή. Την περασμένη άνοιξη και το καλοκαίρι, φιλοξένησε μια σειρά συνόδους κορυφής υψηλού προφίλ, όπως για τις Υπερπόντιες Ιδιωτικές Επενδυτικές Εταιρείες το Μάιο, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ για την Ανατολική Ασία τον ίδιο μήνα και την Ένωση Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN), τον Ιούλιο. Σε κάθε εκδήλωση, η Ινδονησία απολάμβανε επαίνων για την ηγεσία και τα επιτεύγματά της. Αυτό το πάρτι δημοσιότητας κορυφώθηκε τον Νοέμβριο, όταν η χώρα φιλοξένησε την σύνοδο κορυφής της Ανατολικής Ασίας, στην οποία συμμετείχαν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα και ηγέτες από 17 άλλες χώρες. Καθώς η προσοχή στράφηκε στην Ινδονησία, είναι η κατάλληλη στιγμή να αξιολογηθεί κατά πόσο η Τζακάρτα μπορεί να ανταποκριθεί σε όλη αυτή τη διαφημιστική εκστρατεία.

Λίγο νωρίτερα από μια δεκαετία, κατά τη διάρκεια του κορύφωσης της ασιατικής οικονομικής κρίσης, η Ινδονησία έμοιαζε με ένα κράτος στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Η ρουπία ήταν σε ένα φαύλο κύκλο θανάτου, οι διαμαρτυρίες κατά του καθεστώτος του προέδρου Σουχάρτο είχαν μετατραπεί σε ταραχές και η βία ξέσπασε κατά των κινεζικών κοινοτήτων της Ινδονησίας. Το χάος έληξε στη χώρα - την τέταρτη μεγαλύτερη στον κόσμο, με ένα εκτεταμένο αρχιπέλαγος που περιλαμβάνει πάνω από 17.000 νησιά, 200 εκατομμύρια ανθρώπους και το μεγαλύτερο μουσουλμανικό πληθυσμό στον κόσμο - χωρίς να υπάρχει σαφής ηγέτης.
Σήμερα, η Ινδονησία χαιρετίζεται ως ένα μοντέλο δημοκρατίας και είναι το αγαπημένο παιδί της διεθνούς οικονομικής κοινότητας. Το χρηματιστήριο της Τζακάρτα υπήρξε μεταξύ των κορυφαίων σε απόδοση τα τελευταία χρόνια μέχρι που κάποιοι αναλυτές ζήτησαν ως και να προστεθεί η Ινδονησία στην ομάδα των χωρών BRIC (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία και Κίνα). Πιο πρόσφατες προσπάθειες για τον εντοπισμό των οικονομικών σούπερ σταρ του μέλλοντος – οι «Next 11» από την Goldman Sachs, οι «Ε-7» (αναδυόμενες 7) από την PricewaterhouseCoopers, οι «CIVETS» (Κολομβία, Ινδονησία, Βιετνάμ, Αίγυπτος, Τουρκία και Νότια Αφρική) του Economist και οι «3G» της Citigroup - όλες περιλαμβάνουν και την Ινδονησία.

Όντως, το ιστορικό της Ινδονησίας ήταν εντυπωσιακό. Μέσα σε λίγα μόλις χρόνια μετά την πτώση του Σουχάρτο από την εξουσία το 1998, η Ινδονησία μετατράπηκε από ένα στενά ελεγχόμενο αυταρχικό σύστημα σε μια από τις πιο ζωντανές δημοκρατίες στον κόσμο. Οι εκλογές του 1999 έχουν ευρέως επαινεθεί ως θρίαμβος της δημοκρατίας. Ο στρατός έμεινε στο περιθώριο και ανεξάρτητες κοινωνικές ομάδες και μέσα ενημέρωσης άνθισαν στην πορεία προς τις κάλπες. Με σαρωτική πολιτική και φορολογική αποκέντρωση, η Τζακάρτα αποκέντρωσε την πραγματική εξουσία και τους πόρους στους εκατοντάδες δήμους και κοινότητες της χώρας. Η κυβέρνηση δημιούργησε νέα, ανεξάρτητα θεσμικά όργανα με στόχο πρόσθετους ελέγχους και ισορροπία, συμπεριλαμβανομένου ενός συνταγματικού δικαστηρίου, μιας δικαστικής επιτροπής και μια επιτροπή για την εξάλειψη της διαφθοράς (γνωστή με το ινδονησιακό ακρωνύμιο, KPK). Μια φιλόδοξη συνταγματική μεταρρύθμιση επισημοποίησε το προεδρικό σύστημα και καθιέρωσε την εκλογική διαδικασία «ένας άνθρωπος - μία ψήφος». Με κανένα μηχανισμό για να φιλτράρει τα αποτελέσματα (όπως κάνει π.χ. στις Ηνωμένες Πολιτείες το Εκλογικό Κολέγιο), το εκλογικό σύστημα της Ινδονησίας είναι από τα πιο δημοκρατικά παγκοσμίως.

Η οικονομική ανάκαμψη της χώρας δεν ήταν λιγότερο εντυπωσιακή. Το 1998, η οικονομία της Ινδονησίας υπέφερε από συρρίκνωση άνω του 13%. Από τότε, αναπτύσσεται κατά μέσο όρο με πάνω από 5% ετησίως, συμπεριλαμβανομένου του 4,5% το 2009, όταν το ΑΕΠ σε ένα μεγάλο μέρος του υπόλοιπου κόσμου συρρικνώθηκε. Το 2011, η οικονομία της Ινδονησίας αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό 6,5%. Το χρέος προς το ΑΕΠ της Ινδονησίας μειώθηκε από το υψηλό των 100,3% το 2000 σε 26% σήμερα, κάτι που συγκρίνεται ευνοϊκά με αυτά των γειτόνων της χώρας: για τη Μαλαισία είναι 54%, στο Βιετνάμ είναι 53%, των Φιλιππίνων είναι 47%, και για την Ταϊλάνδη είναι 44%. Ο πληθωρισμός, ο οποίος άγγιξε το 77% το 1998, τώρα κυμαίνεται λίγο κάτω από 5%. Η ρουπία, η οποία έχασε πάνω από τα τέσσερα πέμπτα της αξίας της την ίδια χρονιά, είναι στο πιο ισχυρό σημείο της από το 2004 και έχει ανατιμηθεί 31% από το 2008. Τα άλλα νομίσματα των χωρών της ASEAN γενικά ανατιμήθηκαν από 15% έως 20% κατά την ίδια περίοδο.

Η Ινδονησία έχει κάνει μεγάλη πρόοδο και στο θέμα της ασφάλειάς της. Το 2004, η κυβέρνηση διαπραγματεύτηκε την ειρήνη με τους αυτονομιστές, στην επαρχία του Aceh, βάζοντας τέλος σε μια τριακονταετή σύρραξη που έχει στοιχίσει χιλιάδες ζωές. Αλλού, οι ινδονησιακές δυνάμεις ασφαλείας σκότωσαν ή συνέλαβαν εκατοντάδες ισλαμιστές μαχητές και ανακάλυψαν και έκλεισαν μεγάλες τρομοκρατικές βάσεις και στρατόπεδα εκπαίδευσης, εκ των οποίων ένα στην Aceh το Φεβρουάριο του 2010 οδήγησε σε μια σειρά από σημαντικές συλλήψεις. Η κυβέρνηση έχει επίσης εφαρμόσει σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ενός εθνικού οργανισμού καταπολέμησης της τρομοκρατίας, επιφορτισμένου με την διαμόρφωση και την εφαρμογή νέων νόμων εθνικής ασφάλειας.

Στο πλαίσιο αυτό, η Ινδονησία έχει αρχίσει να διαδραματίζει σημαντικότερο ρόλο στη διεθνή σκηνή. Όταν το G-20 ιδρύθηκε το 2008, η Ινδονησία ήταν το μόνο έθνος της Νοτιοανατολικής Ασίας που του προσφέρθηκε μια θέση μέλους. Την ίδια χρονιά, η Ινδονησία εγκαινίασε το «Φόρουμ για τη Δημοκρατία» στο Μπαλί, μια ετήσια περιφερειακή διάσκεψη για την προώθηση της δημοκρατίας στην Ασία. Τους τελευταίους μήνες, το φόρουμ έχει γίνει μια πλατφόρμα για την Ινδονησία προκειμένου να μοιράζεται τα διδάγματα από τη δική της δημοκρατική μετάβαση με μερικούς από τους επίδοξους δημοκράτες της Αιγύπτου.

ΔΙΑΦΑΙΝΟΜΕΝΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ