Τι θα χρειαστεί για μια δυτική επέμβαση στη Συρία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Τι θα χρειαστεί για μια δυτική επέμβαση στη Συρία

Πρέπει πρώτα να ομονοήσει η αντιπολίτευση
Περίληψη: 

Όλο και περισσότεροι ξένοι κάνουν έκκληση για μια ανθρωπιστική επέμβαση στη Συρία ώστε το καθεστώς του Μπασάρ αλ-Άσαντ να σταματήσει να σκοτώνει. Αλλά για να γίνει αυτό, οι διάφορες ομάδες της αντιπολίτευσης της Συρίας θα πρέπει πρώτα να συγχωνευτούν σε μία ενοποιημένη πολιτική και στρατιωτική δύναμη.

Ο MICHAEL WEISS είναι διευθυντής Επικοινωνίας και Αναπληρωτής Διευθυντής Ερευνών στο ίδρυμα Henry Jackson Society.

Καθώς η εννεάμηνη εξέγερση στη Συρία γίνεται όλο και περισσότερο αιματηρή -περίπου 6.000 άτομα, κυρίως άμαχοι, έχουν σκοτωθεί – οι εκκλήσεις για δράση από το εξωτερικό έχουν αυξήσει την πιθανότητα μιας στρατιωτικής επέμβασης. Στα τέλη του περασμένου Νοεμβρίου, ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Αλέν Ζιπέ μίλησε για το ενδεχόμενο ανάπτυξης στρατιωτικών δυνάμεων με σκοπό τη δημιουργία ενός «ανθρωπιστικού διαδρόμου» για την εισαγωγή τροφίμων, φαρμάκων και βοήθειας στη Συρία. Στις 2 Δεκεμβρίου, ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Navi Pillay, είπε ότι το Συμβούλιο του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, το οποίο έχει κατηγορήσει το καθεστώς του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, και η «διεθνής κοινότητα πρέπει να λάβουν επείγοντα και αποτελεσματικά μέτρα για την προστασία του λαού της Συρίας». Η Τουρκία, εν τω μεταξύ, έχει απειλήσει από τα μέσα του Ιουνίου να επιβάλει μια« νεκρή ζώνη» στο εσωτερικό της χώρας, όταν έγινε το κέντρο διαλογής για 10.000 Σύρους πρόσφυγες που έφευγαν από την εξελισσόμενη σφαγή στα βορειοδυτικά της χώρας τους.

Και η Ουάσιγκτον, αν και έχει εκφράσει επιφυλάξεις σχετικά με μια επέμβαση, εξετάζει τώρα πώς θα μπορούσε να βοηθήσει την αντιπολίτευση, είτε με την αποστολή ιατρικής βοήθειας είτε συμβάλλοντας στη δημιουργία μιας «ασφαλούς ζώνης» - μια στρατιωτικά αποκλεισμένη περιοχή εντός της χώρας για την προστασία του άμαχου πληθυσμό κοντά στα συρο-τουρκικά σύνορα. Καταθέτοντας ενώπιον του Κογκρέσου τον περασμένο Δεκέμβριο, ο αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Frederic Hof αποκάλεσε τον Άσαντ ένα «νεκρό άνθρωπο που περπατά ακόμα» (“dead man walking”), υπονοώντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ήδη οραματίζονται μια μετα-Άσαντ εποχή στη Συρία.

Ωστόσο, παρά την ανθρωπιστική καταστροφή, μια επέμβαση αυτή τη στιγμή θα ήταν πρόωρη, γιατί οι διάφορες ομάδες της αντιπολίτευσης της Συρίας δεν έχουν ακόμη συγχωνευτεί σε μία ενιαία πολιτική δύναμη που αξίζει υποστήριξη. Τούτου λεχθέντος, οι εκκλήσεις για επέμβαση είναι κάτι περισσότερο από ευσεβείς πόθοι. Σε περίπτωση που οι διάφορες πολιτικές και ένοπλες ομάδες που προκαλούν την Δαμασκό ευθυγραμμίσουν τα συμφέροντά τους, η Τουρκία και η Δύση θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν βία για να δημιουργήσουν έναν ασφαλή χώρο στη Συρία που θα σώσει ζωές και θα χρησιμεύσει ως ορμητήριο για την μάχη κατά του καθεστώτος Άσαντ.

Σε αντίθεση με το Μεταβατικό Εθνικό Συμβούλιο στη Λιβύη, το οποίο συγκροτήθηκε και απέκτησε γρήγορα επίσημη διεθνή αναγνώριση, το Εθνικό Συμβούλιο της Συρίας (SNC) πήρε επτά μήνες για να συγκροτηθεί και έχει λάβει ελάχιστη αναγνώριση. Μόνο οι νέοι ηγέτες της Τρίπολης το έχουν αναγνωρίσει επισήμως ως «κυβέρνηση εν εξορία». Η Τυνησία έχει υποσχεθεί επικείμενη αναγνώριση και η Γαλλία το έχει περιγράψει ως «νόμιμο συνομιλητή». Επιπλέον, το SNC, αν και έχει καταφέρει να συμπεριλάβει του περισσότερους εγχώριους ακτιβιστές, δεν κατάφερε να ξεφορτωθεί τη φήμη του ως κίνημα κυρίως ελεγχόμενο από εκπατρισμένους, το οποίο δεν αντανακλά επαρκώς την εθνοτική και φυλετική σύνθεση της συριακής κοινωνίας, πόσω μάλλον τη θέληση των επαναστατών. Πολλοί διαδηλωτές επέκριναν την αργή ανταπόκριση του SNC στην εξέλιξη των γεγονότων, ιδιαίτερα δε τη δράση του προέδρου του, του Burhan Ghalioun, ο οποίος αρχικά αρνήθηκε να υποστηρίξει μεμονωμένες αποστασίες στρατιωτικών, υποστηρίζοντας ότι ο στρατός της Συρίας θα πρέπει να αποστατήσει μαζικά. Αυτό, βέβαια, δεν έχει συμβεί.

Κάνοντας τα πράγματα χειρότερα, τις τελευταίες δύο εβδομάδες, το SNC έβαλε τον εαυτό του σε ακόμα δυσκολότερη θέση στέλνοντας αντιφατικά μηνύματα για τις πραγματικές προθέσεις του. Πρώτα, δήλωσε ότι ήταν υπέρ της ξένης στρατιωτικής επέμβασης. Αλλά στις 30 Δεκεμβρίου 2011, κυκλοφορούσαν πληροφορίες ότι ο Ghalioun και μια χούφτα ανώτερων στελεχών του SNC είχαν υπογράψει συμφωνία αλληλεγγύης με τον αντίθετο με την προοπτική επέμβασης Εθνικό Φορέα Συντονισμού για τη Δημοκρατική Αλλαγή, μια εγχώρια ομάδα της αντιπολίτευσης που οι ακτιβιστές υποπτεύονται ότι είναι ένας συγκεκαλυμμένος οργανισμός που πιέζει τη συμφιλίωση με το καθεστώς Άσαντ. Δύο υψηλόβαθμα μέλη του SNC, ο Ausama Monajed και ο Radwan Ziadeh, μου είπαν ότι το Συμβούλιο απέρριψε το κείμενο της συμφωνίας, το οποίο ισχυρίστηκαν ότι ήταν μόνο ένα «σχέδιο». Βεβαίως, λίγες μέρες αργότερα, το SNC ανακοίνωσε στην επίσημη ιστοσελίδα του ότι, με βάση ένα προσχέδιο που ετοίμασα, ζήτησε από εξωτερικές δυνάμεις τη δημιουργία μιας ασφαλούς ζώνης στη Συρία. Αυτή η πιο επιθετική έκκληση για ξένη στρατιωτική παρέμβαση αντανακλά την ανάγκη να βρουν υποστήριξη από τους διαδηλωτές, οι οποίοι τώρα καταγγέλλουν συχνά το καθεστώς και το SNC ταυτόχρονα.

Επιπλέον, το SNC εξακολουθεί να στερείται της ικανότητας να προσελκύσει τις διάφορες εξεγερμένες ομάδες κάτω από την δική του ομπρέλα. Απλά δεν έχει την εξουσία να καθορίσει μια σαφή διοικητική δομή επί των εγχώριων δυνάμεων των ανταρτών. Στα τέλη του περασμένου μήνα, το SNC διόρισε τον απόστρατο ταξίαρχο Akil Hachim, έναν μετανάστη που ζει στο Σιάτλ, ως τον επικεφαλής στρατιωτικό σύμβουλό του. Η κίνηση ήταν φαινομενικά ένα προοίμιο της προσπάθειας του SNC να σχηματίσει μια επίσημη συνεργασία με τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό (FSA).

Αλλά προς το παρόν, ο FSA είναι μια ανεξάρτητη δύναμη. Ισχυρίζεται ότι έχει 15.000 λιποτάκτες του στρατού στις τάξεις του (ένας αριθμός σίγουρα υπερβολικός) και συνήθως αναφέρεται από τους δυτικούς δημοσιογράφους ως η μοναδική δύναμη ανταρτών που μάχεται κατά στρατευμάτων πιστών στη Δαμασκό και που προασπίζεται ενεργά τους αμάχους, ιδιαίτερα στην αντιστασιακή πόλη Χομς.