Το μέλλον του γουάν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το μέλλον του γουάν

Ο αγώνας της Κίνας να διεθνοποιήσει το νόμισμά της

Επειδή οι ξένοι αναμένουν ότι το νόμισμα της Κίνας θα ανατιμηθεί έναντι του δολαρίου, είναι πρόθυμοι να αγοράσουν οποιοδήποτε γουάν που φθάνει στο Χονγκ Κονγκ, όπου το νόμισμα καλείται CNH, ώστε να διακρίνεται από το νόμισμα στην ηπειρωτική χώρα, το οποίο μερικές φορές αναφέρεται ως CNY. Σαν αποτέλεσμα, το CNH τείνουν να αποκτήσει ένα premium έναντι του δολαρίου, ανοίγοντας ένα χάσμα μεταξύ της εγχώριας συναλλαγματικής ισοτιμίας γουάν-δολαρίου, το οποίο η κινεζική κυβέρνηση διαχειρίζεται, και του υπεράκτιου CNH με το δολάριο, το οποίο δεν μπορεί να διαχειριστεί. Αυτή η διαφορά δημιουργεί ένα κίνητρο για τους Κινέζους εισαγωγείς να πληρώσουν τους αλλοδαπούς προμηθευτές με CNH αντί για δολάρια αγορασμένα από την κεντρική τράπεζα στη χαμηλότερη, επίσημη, συναλλαγματική ισοτιμία.

Καθώς οι κινέζοι εισαγωγείς επωφελούνται από την ευνοϊκή συναλλαγματική ισοτιμία στο Χονγκ Κονγκ, μεταφέρουν χρήματα από την ηπειρωτική χώρα σε λογαριασμούς εκφρασμένους σε CNH στο Χονγκ Κονγκ και στη συνέχεια χρησιμοποιούν αυτά τα CNH για να αγοράζουν αγαθά από αλλοδαπούς εξαγωγείς. Τότε οι ξένοι, είτε διακρατούν τα CNH προσδοκώντας ανατίμησή τους ή, αν δεν ενδιαφέρονται για τη νομισματική κερδοσκοπία, πωλούν τα CNH σε άλλους αλλοδαπούς που επιθυμούν να αναλάβουν το ρίσκο. Με τον τρόπο αυτό, το κινεζικό νόμισμα συσσωρεύεται στο Χονγκ Κονγκ. Ορισμένοι αναλυτές της αγοράς προβλέπουν ότι, έχοντας ήδη αυξηθεί δέκα φορές από τότε που ο Χου έκανε τις προαναφερθείσες δηλώσεις, το 2008, οι κινεζικές καταθέσεις σε συνάλλαγμα στο Χονγκ Κονγκ θα τετραπλασιαστούν από το σημερινό επίπεδο μέχρι το τέλος του 2012, φτάνοντας το ισοδύναμο περίπου στα 340 δισεκατομμύρια δολάρια.

Τούτο δεν αποτελεί, όμως, την πρόθεση των κινέζων πολιτικών. Τεχνικά, η απορρύθμιση των εμπορικών πληρωμών εκφρασμένων σε γουάν ισχύει για τους κινέζους εξαγωγείς και τους εισαγωγείς. Αν οι εξαγωγείς επωφελήθηκαν από αυτή τη νέα ελευθερία, οι δεξαμενές από CNH που δημιουργούνται στο Χονγκ Κονγκ θα πρέπει να στραγγίσουν το ίδιο γρήγορα όπως γέμισαν. Αλλά τα κίνητρα για τους εξαγωγείς είναι τα αντίθετα από εκείνα που αντιμετωπίζουν οι εισαγωγείς. Αντί να περάσουν μέσω του Χονγκ Κονγκ, οι εξαγωγείς βρίσκουν καλύτερη την πληρωμή τους σε δολάρια και στη συνέχεια πωλούν τα δολάρια στην κεντρική τράπεζα στην καθορισμένη ισοτιμία, η οποία καθιστά το δολάριο τεχνητά πολύτιμο.

Το αποτέλεσμα έγινε μια κλασική επίδειξη του νόμου των αθέλητων συνεπειών. Πριν από το άνοιγμα της αγοράς CNH στο Χονγκ Κονγκ, οι κινέζοι εισαγωγείς αγόραζαν ξένο συνάλλαγμα από την Κεντρική Τράπεζα της Κίνας, μειώνοντας τα δολαριακά αποθέματά της. Τώρα, οι εισαγωγείς μπορούν να αποκτήσουν συνάλλαγμα έμμεσα από ξένους κερδοσκόπους στο Χονγκ Κονγκ, αφήνοντας περισσότερα δολάρια στον ισολογισμό της Κεντρικής Τράπεζας. Με άλλα λόγια, η δυνατότητα των κινέζων εισαγωγέων να πληρώνουν τους ξένους σε CNH έχει ως αποτέλεσμα την αφαίρεση μιας σημαντικής πηγής για απόκτηση δολαρίων από την παγκόσμια αγορά συναλλάγματος. Υποθέτοντας ότι η κεντρική τράπεζα θέλει να διατηρήσει την ισοτιμία γουάν-δολαρίου, θα πρέπει να αντισταθμίσει αυτήν την επίδραση με την αύξηση των δικών της δολαριακών αποθεμάτων. Η προσπάθεια της Κίνας να διεθνοποιήσει το γουάν, η οποία ξεπήδησε εν μέρει από την επιθυμία της να μειωθεί η έκθεση της χώρας σε δολάρια, είχε στην πραγματικότητα το αντίθετο αποτέλεσμα της αύξησης των ήδη τεράστιων δολαριακών αποθεμάτων της Κεντρικής Τράπεζας.

Ακόμη και πέρα από αυτό το παράδοξο, η πολιτική αυτή αποδεικνύεται δαπανηρή. Υποθέτοντας ότι η Κίνα θα επιτρέψει μια μέρα να σταματήσει να κρατά υποτιμημένη την αξία του νομίσματός της, η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας θα υποστεί τελικά απώλειες επί του χαρτοφυλακίου της, καθώς το δολάριο πέφτει στη φυσική του συναλλαγματική ισοτιμία έναντι του γουάν. Όσο περισσότερα δολάρια συσσωρεύονται στην Κεντρική Τράπεζα, τόσο μεγαλύτερη θα είναι αυτή η ενδεχόμενη απώλεια. Επιπλέον, καθώς η Κεντρική Τράπεζα αποκτά επιπλέον δολάρια, πληρώνει με γουάν. Για να αποφευχθούν οι πληθωριστικές πιέσεις, αυτή η νομισματική επέκταση πρέπει να «αποστειρωθεί» με την έκδοση ομολόγων ή την αποδοχή τραπεζικών αποθεματικών επί των οποίων η κυβέρνηση θα καταβάλλει τόκους, φορτώνοντας με επιπλέον κόστος την κινεζική κυβέρνηση. Η πρόκληση της αποστείρωσης μεγαλώνει όταν τα χρήματα σε τραπεζικούς λογαριασμούς CNH χρησιμοποιούνται για την αγορά ομολόγων σε CNH και, στη συνέχεια, οι εκδότες αυτών των τίτλων επαναπατρίζουν τα κεφάλαια στην ηπειρωτική χώρα. Όσο η αγορά του Χονγκ Κονγκ παραμένει συγκριτικά μικρή, η Κίνα μπορεί να απορροφήσει αυτές τις δαπάνες με μικρή δυσκολία. Αλλά εάν οι Αρχές είναι σοβαρές για τη διεθνοποίηση του γουάν με ένα βιώσιμο τρόπο, οι δαπάνες θα αυξηθούν γρήγορα και οι ακούσιες συνέπειες πιθανώς θα γίνουν πιο δύσκολα διαχειρίσιμες, ιδιαίτερα με την απουσία της εσωτερικής μεταρρύθμισης.

ΚΙΝΔΥΝΟΙ Ή ΟΦΕΛΗΜΑΤΑ;