Οι αξίες της οικογένειας Άσαντ

Έχοντας αποτύχει να ρίξουν την κυβέρνηση με δολοφονίες, οι ισλαμιστές αντάρτες προσπάθησαν στη συνέχεια την πιο τολμηρή στρατηγική της οργάνωσης μεγάλης κλίμακας εξεγέρσεων στις πόλεις σε όλη τη χώρα. Οι εξεγέρσεις κορυφώθηκαν με την κατάληψη της Χαμά από τους ισλαμιστές στις αρχές Φεβρουαρίου του 1982, όταν εκατοντάδες μαχητές βγήκαν από τις κρυψώνες τους και κατέσφαξαν περίπου 70 κορυφαίους μπααθιστές εν μία νυκτί. Οι θριαμβευτές αντάρτες κήρυξαν την πόλη ελεύθερη.
Με τον Μπασάρ αλ Άσαντ έγινε το αντίθετο: η εξέγερση εναντίον του καθεστώτος του ξεκίνησε πριν από ένα χρόνο, με μεγάλες διαδηλώσεις στις πόλεις. Μόνο όταν το καθεστώς απάντησε με πυρά η αντιπολίτευση πήρε τα όπλα και άρχισε τις επιθέσεις τύπου «χτύπα και φύγε», ενέδρες και δολοφονίες εναντίον στρατιωτικών, αστυνομικών και κυβερνητικών στόχων. Η αναμέτρηση κατέληξε στην κατάληψη της περιοχής Μπάμπα Αμρ της Χομς από τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό των εξεγερμένων. Είχαν βοήθεια από τζιχαντιστές που μπήκαν στη Συρία λαθραία από το Ιράκ, το Λίβανο και τη Σαουδική Αραβία.

Το 1982, χρειάστηκαν τρεις ζοφερές εβδομάδες στο καθεστώς για να επανακτήσει τον έλεγχο της Χαμά και να εξοντώσει τους εξεγερμένους. Περίπου 10.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν. Το 2012, η μάχη για την Χομς διήρκεσε σχεδόν ένα μήνα. Όπως στην Χαμά πριν από 30 χρόνια, υπήρξαν μεγάλες παράπλευρες απώλειες και μεγάλη οδύνη στον τοπικό πληθυσμό, ο οποίος στερήθηκε τροφίμων, νερού και καυσίμων κατά τη διάρκεια ενός βαρύ χειμώνα. Έχοντας καθοδηγήσει τους αντάρτες στη Χομς, ο Μπασάρ απέστειλε το στρατό του για να βομβαρδίσει την πόλη και να κατανικήσει τα ισχυρά οχυρά των ανταρτών, κυρίως στην Ιντλίμπ, στα βόρεια της χώρας.

Μέχρι στιγμής, στην εξέγερση κατά του Μπασάρ, η Μουσουλμανική Αδελφότητα φαίνεται να ήταν ο κύριος αποδέκτης των όπλων και της χρηματοδότησης από τη Λιβύη, το Κατάρ και αλλού. Αν και δεν φαίνεται να είναι μια συνεκτική ομάδα αλλά μάλλον τέσσερα ή πέντε διαφορετικά ρεύματα με διαφορετικά εξωτερικά στηρίγματα, οι ισλαμιστές αντάρτες λειτουργούν κάτω από την ομπρέλα του αντιπολιτευτικού Εθνικού Συμβουλίου της Συρίας που εδράζεται στην Τουρκία. Σίγουρα φαίνεται να έχουν εμπλακεί μαζί με λιποτάκτες του στρατού και ανεξάρτητους μαχητές στη μάχη για τη Μπάμπα Αμρ. Οι περισσότεροι παρατηρητές συμφωνούν ότι η Μουσουλμανική Αδελφότητα είναι η καλύτερα οργανωμένη και η καλύτερη χρηματοδοτημένη από όλες τις παρατάξεις της αντιπολίτευσης. Ακόμα πιο ακραίοι από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, οι τζιχαντιστές της Αλ Κάιντα, έχοντας μπει λαθραία από γειτονικές χώρες, φαίνεται επίσης να έχουν εισέλθει στη μάχη κατά τους τελευταίους μήνες, καθώς και ότι ήταν οι υπεύθυνοι για μια σειρά βομβιστικών επιθέσεων αυτοκτονίας κατά κυβερνητικών στόχων. Ο Αϊμάν αλ-Ζαουάχρι, ο οποίος ανέλαβε την ηγεσία της Αλ Κάιντα μετά το θάνατο του Οσάμα μπιν Λάντεν έχει κάνει έκκληση για παγκόσμια τζιχάντ κατά του συριακού καθεστώτος.

Η μεγάλη τρομοκρατική εκστρατεία ενάντια στον Χάφεζ αλ Άσαντ από το 1976 ως το 1982 ήταν μια πολιτική παραφροσύνη. Με το να νικήσει, ο Χάφεζ κέρδισε για τον εαυτό του σχεδόν δύο δεκαετίες εξουσίας. Ομοίως, ο εξοπλισμός της αντιπολίτευσης κατά του Μπασάρ αλ Ασαντ δεν φαίνεται να έχει προωθήσει τα αιτήματα της αντιπολίτευσης, αλλά έδωσε στο καθεστώς την δικαιολογία για να την συνθλίψει.

Η νίκη του καθεστώτος στην πόλη Χομς έχει ανοίξει μια νέα φάση στην κρίση, στην οποία οι διαπραγματεύσεις, υπό την προεδρία του Κόφι Ανάν, πρώην γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, θα μπορούσαν τώρα να έχουν μια ευκαιρία. Ο Ανάν έχει λάβει εντολή τόσο από τον Αραβικό Σύνδεσμο όσο και τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών να επιτύχει μια κατάπαυση του πυρός και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για ένα διάλογο μεταξύ του καθεστώτος και των αντιπάλων του. Ο ίδιος ο Ανάν καταδίκασε τον εξοπλισμό της αντιπολίτευσης και δήλωσε ότι ο άμεσος στόχος του είναι να σταματήσει τους σκοτωμούς.

Αν και η επίθεση από το καθεστώς συνεχίζεται και οι ένοπλοι αντάρτες αρνούνται να καταθέσουν τα όπλα τους, υπάρχει ακόμα μια μικρή πιθανότητα ότι ο Ανάν μπορεί να πετύχει. Σε αμφότερα τα στρατόπεδα υπάρχουν άνθρωποι που συνειδητοποιούν τώρα ότι δεν μπορεί να υπάρξει στρατιωτική λύση στην κρίση - είτε στη Συρία είτε στο Ιράν. Πράγματι, η προσπάθεια του Ανάν στη Συρία αντικατοπτρίζεται από τις προσπάθειες της επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάθριν Άστον, να ανοίξει ένα διάλογο με το Ιράν. Θα πρέπει να δοθεί μια ευκαιρία στην επικράτηση της ειρήνης. Αλλά υπάρχουν ακόμα πολλά γεράκια - στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ και σε ορισμένες ευρωπαϊκές και αραβικές πρωτεύουσες - που ονειρεύονται την αλλαγή καθεστώτος στην Τεχεράνη και τη Δαμασκό και δεν είναι ικανοποιημένοι με τίποτα λιγότερο.

Αμφότεροι ο Χάφεζ και ο Μπασάρ χρησιμοποίησαν ωμή βία για να συντρίψουν τους αντιπάλους τους. Ο Χάφεζ – τον οποίον φοβούνταν και θαύμαζαν ευρέως -θριάμβευσε επί των εχθρών του και κυβέρνησε για 30 χρόνια, μέχρι το θάνατό του από φυσικά αίτια. Ο Μπασάρ, πιο επιρρεπής σε σφάλματα, πιο αινιγματικός και περίπλοκος από τον πατέρα του, είναι σαφές ότι δεν ταιριάζει στην παραδοσιακή φόρμα ενός Άραβα ηγέτη. Έχει καταφέρει να επιβιώσει από την ήδη 12μηνη εξέγερση, αλλά φαίνεται απίθανο ότι θα ισοφαρίσει το ρεκόρ του πατέρα του.

Πρωτότυπο: http://www.foreignaffairs.com/articles/137338/patrick-seale/assad-family...

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.