Η πραγματική σφαγή των αμνών | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η πραγματική σφαγή των αμνών

Περισσότερη τροφή δεν σημαίνει και περισσότερος πόνος.
Περίληψη: 

Καθώς η ζήτηση για κρέας έχει εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο, το ίδιο συνέβη και με τις βάρβαρες μεθόδους βιομηχανικής κλίμακας που χρησιμοποιούνται για την πάχυνση και τη σφαγή των ζώων για κατανάλωση, αναγείροντας μια σειρά από πιεστικά ηθικά και περιβαλλοντικά ζητήματα. Η βελτίωση της καλής διαβίωσης των ζώων δεν αποτελεί πλέον θέμα των ιδιωτικών, ή ακόμη και εθνικών, ανησυχιών - είναι πλέον μια παγκόσμια επιταγή.

Η MIYUN PARK είναι Διευθύντρια του Global Animal Partnership.
Ο PETER SINGER είναι καθηγητής Βιοηθικής στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον και βραβευμένος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης. Μεταξύ άλλων βιβλίων έχει συγγράψει και το Animal Liberation.

Η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που υιοθετήθηκε το 1948, διατυπώνει την ιδέα ότι είναι απαράδεκτο να μην αναγνωρίζεται η αξιοπρέπεια ως σύμφυτη σε όλα τα μέλη της ανθρώπινης οικογένειας. Η πεφωτισμένη αυτή θέση αποτέλεσε ένα τεράστιο βήμα προόδου σε σχέση με προγενέστερες, πιο στενές απόψεις όσον αφορά την αποτίμηση των ηθικών αξιών. Εντούτοις, και σήμερα ακόμη, από την ευρεία αυτή κατηγορία αποκλείεται ένας πολύ μεγαλύτερος αριθμός πλασμάτων που μπορούν και να απολαμβάνουν τη ζωή αλλά και να υποφέρουν: είναι τα ζώα, ή τουλάχιστον εκείνα που αισθάνονται τον πόνο, στα οποία περιλαμβάνονται τουλάχιστον όλα τα σπονδυλωτά. Αυτά έχουν επίσης το δικαίωμα αυτής της εύνοιας. Ο πόνος είναι πόνος, ανεξαρτήτως του είδους στο οποίο ανήκει η ύπαρξη που τον αισθάνεται.

Το ενδιαφέρον για την ευζωία των ζώων δεν είναι μια ιδέα καινούργια. Τον 4ο αιώνα π.Χ. ο Κινέζος ταοϊστής φιλόσοφος Τζουανγκτζί είπε πως η συμπόνια πρέπει να διαποτίσει τις σχέσεις όχι μόνο μεταξύ των ανθρώπων αλλά και μεταξύ όλων των πλασμάτων που έχουν την ικανότητα να αντιλαμβάνονται ή να αισθάνονται. Σύμφωνα με τη βουδιστική διδασκαλία, η φροντίδα για όλα τα πλάσματα που προαναφέρθηκαν, αποτελεί βασική ηθική επιταγή. Ο Ινδός αυτοκράτορας Ασόκα, που κυβέρνησε τον 3ο αιώνα π.Χ., εξέδωσε διατάγματα κατά της αναίτιας θανάτωσης ή του ακρωτηριασμού των ζώων, συμπεριλαμβανομένης και της θήρας ως αθλήματος. Ο ίδιος δημιούργησε νοσοκομεία ζώων και προώθησε, χωρίς όμως να επιβάλει, ένα χορτοφαγικό διαιτολόγιο. Κατά τον 17ο αιώνα στην Ιαπωνία, ο Τοκουγκάουα Τσουναγιόσι, ο αποκαλούμενος Σκυλο-σογκούν καθιέρωσε μια σειρά από κανόνες για την προστασία των ζώων και ιδιαίτερα των σκύλων. Η εβραϊκή Βίβλος ορίζει το Σάββατο ως ημέρα ανάπαυσης για τα βόδια και για τους ανθρώπους, ενώ άλλα κείμενα προστάζουν τους Εβραίους να απαλλάσσουν από τον πόνο τα ζώα, ακόμη κι αν ανήκουν σε εχθρούς. Επίσης, το Κοράνι ενθαρρύνει τους μουσουλμάνους να μεταχειρίζονται με καλοσύνη τα ζώα. Λέγεται ότι ο προφήτης Μωάμεθ προτίμησε να κόψει το μανίκι από ένα πουκάμισό του, παρά να ενοχλήσει μια γάτα που κοιμόταν πάνω του.

Το σύγχρονο κίνημα για την ευζωία των ζώων πρωτοεμφανίστηκε στη Δύση. Ξεκίνησε στις αρχές του 19ου αιώνα, πρώτα στο Ηνωμένο Βασίλειο και αργότερα σε άλλα κράτη της Ευρώπης και στη Βόρειο Αμερική, όταν οι κυβερνήσεις ψήφισαν νόμους για την προστασία των ζώων από ορισμένες -τουλάχιστον- μορφές βαρβαρότητας, όπως η μαστίγωση και ο ξυλοδαρμός, ή η στέρηση της τροφής και του νερού. Τα δυτικά κράτη προχώρησαν σε επέκταση της νομικής προστασίας των ζώων σε διάφορους τομείς, όπως για παράδειγμα στα πειράματα που κάνουν χρήση ζώων, και αργότερα, στα αγροκτήματα όπου εκτρέφονται ζώα και στη σφαγή τους για κατανάλωση. Σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση εφαρμόζει μια σειρά προστατευτικών μέτρων για τα αγροτικά ζώα. Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνεται η απαγόρευση των ατομικών στάβλων για τις χοιρομητέρες, του μακροχρόνιου εγκλεισμού των μικρών μοσχαριών και των μεμονωμένων κλουβιών για τις κλώσες. Εν τω μεταξύ, οι εθνικές κυβερνήσεις και η διεθνής κοινότητα ολοένα και περισσότερο εκφράζουν την ανησυχία τους για τα αγροτικά ζώα, όπου και αν αυτά εκτρέφονται.

Ωστόσο, παρά τη σημειούμενη πρόοδο στις εγχώριες πολιτικές, στις οποίες περιλαμβάνονται ποικίλοι αλλά περιορισμένοι νόμοι, σε διεθνές επίπεδο απουσιάζει ένα γενικό ρυθμιστικό πλαίσιο για την ευζωία των ζώων. Παρά το γεγονός ότι από παλιά υπάρχουν διεθνείς συμφωνίες για την προστασία ορισμένων ειδών από το κυνήγι, όπως -για παράδειγμα- η συμφωνία του 1964 που καθιέρωσε η Διεθνής Επιτροπή Φαλαινοθηρίας, εντούτοις δεν υφίστανται παρόμοιες συμφωνίες που να αφορούν τη μεταχείριση των ζώων που εκτρέφονται για να καταναλωθούν από ανθρώπους ή για να παραγάγουν αυγά ή γάλα.

Κατά την περασμένη δεκαετία, όμως, η πρόνοια για τα αγροτικά ζώα αναδείχθηκε σε ζήτημα διεθνούς ενδιαφέροντος. Η αλλαγή αυτή οφείλεται εν μέρει στην αύξηση του διεθνούς εμπορίου ζώων και ζωικών προϊόντων, και εν μέρει στις αντιδράσεις των ανθρώπων στη Δύση απέναντι σε αυτό που θεωρούν ως βάναυση πρακτική, τόσο στις χώρες τους όσο και εκτός των συνόρων τους. Μεταξύ του 1980 και του 2006 οι συνολικές εξαγωγές κρέατος υπερτριπλασιάστηκαν, οι εξαγωγές γαλακτοκομικών υπερδιπλασιάστηκαν και οι εξαγωγές αυγών σχεδόν διπλασιάστηκαν. Αυτή η αύξηση της εμπορικής δραστηριότητας όσον αφορά τα ζωικά προϊόντα, ενέτεινε τη συνειδητοποίηση γύρω από το ζήτημα της μέριμνας για την προστασία των ζώων, όσο και για τις καθαυτές εξαγωγές των ζώων. Τον περασμένο Ιούνιο, για παράδειγμα, ένα πρόγραμμα της αυστραλιανής τηλεόρασης πρόβαλε ένα απόρρητο βίντεο που παρουσίαζε τη σφαγή εγχωρίων βοοειδών, τα οποία είχαν εξαχθεί ζωντανά στην Ινδονησία. Στο βίντεο οι εργάτες εμφανίζονταν να χτυπούν τα ζώα και να τα καθηλώνουν στο έδαφος, να τα δένουν ενώ αυτά είχαν πλήρη συνείδηση, ήταν πανικόβλητα και με τα μάτια γουρλωμένα περίμεναν το μαχαίρι του σφαγέα. Τέτοιες αποτρόπαιες σκηνές είναι απολύτως απαράδεκτες για το αυστραλιανό κοινό. Λίγο καιρό μετά την προβολή του προγράμματος, η Καμπέρα ανέστειλε τις εξαγωγές ζωντανών βοοειδών στην Ινδονησία, μέχρις ότου η κυβέρνηση της τελευταίας έδωσε την άδειά της να πραγματοποιούνται επιθεωρήσεις που θα διασφάλιζαν ότι οι επικρατούσες συνθήκες στα σφαγεία θα ήταν πιο ανθρώπινες.

Ένα νέο κίνημα αναδύεται. Καθώς αυξάνει ολοένα ο αριθμός των ζώων που εκτρέφονται για τις διεθνείς αγορές και ο κόσμος όλο και περισσότερο μπορεί να έχει πρόσβαση σε οπτικό υλικό σχετικό με τη μεταχείριση των ζώων (πράγμα πολύ δύσκολο στο παρελθόν), εκείνοι που διαμορφώνουν πολιτική, άνθρωποι των επιχειρήσεων, μη κυβερνητικές οργανώσεις και απλοί άνθρωποι, δείχνουν αυξημένο ενδιαφέρον για τη μεταχείριση των ζώων, όπου και αν βρίσκονται. Δεν είναι πλέον αρκετή η μέριμνα των κυβερνήσεων για ευζωία των ζώων εντός των συνόρων τους. Αντιθέτως, πρόκειται για ένα ζήτημα που γρήγορα λαμβάνει διεθνείς προεκτάσεις.

ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΟΣΧΑΡΙ ;