Έτσι θα ενσωματωθούν οι μετανάστες

Έτσι, είναι αναγκαίο για να αποκτήσει κάποιος δικαίωμα διαμονής μακράς διαρκείας, πέραν των 5 ετών, να γνωρίζει ικανοποιητικά την τοπική γλώσσα, αφού του παρασχεθεί η δυνατότητα να την μάθει με μαθήματα γλώσσας και πολιτισμού που παρέχονται από τις τοπικές αρχές αυτοδιοίκησης (κυρίως την περιφέρεια που έχει τις αρμοδιότητες εκπαίδευσης, αλλά και αρκετές από εκείνες της ρύθμισης της Μετανάστευσης). Έτσι, δεν αρκεί να προσκομίζουν για την ανανέωση, πέραν ορισμένου χρονικού ορίου, μόνο σύμβαση εργασίας, ασφαλιστική κάλυψη κ.α. σχετικά με την υλική υποδομή, αλλά θα πρέπει «να διαθέτουν επαρκή γνώση της γλώσσας και του πολιτισμού της τοπικής (ελληνικής) κοινωνίας» (βλ. σχετικά και το άρθρο 4,§ 1 γ του π.δ. 150/2006 που εφαρμόζει την κοινοτική Οδηγία 2003/109/ΕΚ «για τους επί μακρόν διαμένοντες»).

Η μη προσαρμογή των αλλοδαπών στην τοπική κοινωνία μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα, θα πρέπει να αποτελεί, κατ’ αρχή και λόγο για την μη ανανέωση της άδειας, ιδίως ως «επί μακρόν διαμένοντος» και «αορίστου διάρκειας». Αντίθετα, η πολιτισμική προσαρμογή του αλλοδαπού στην τοπική κοινωνία μπορεί να επιτρέψει και την δυνατότητά του παραμονής ακόμη και σε περίπτωση που δεν ασκεί οικονομική δραστηριότητα, για λόγους που δεν τον βαρύνουν: π.χ. ανεργία στον τομέα της δραστηριότητάς του και συγκεκριμένα στην επιχείρηση που δούλευε, κλείσιμο της ατομικής δραστηριότητας λόγω κρίσης κλπ. Ο συγκεκριμένος αλλοδαπός όχι μόνο συνέβαλε στην τοπική οικονομία και ανάπτυξη, με την συμμετοχή του κατά το παρελθόν, αλλά αποτελεί και μέρος της κοινωνίας που μπορεί να την κατανοήσει και να συμβάλλει και στο μέλλον στην (τοπική) οικονομία, την ανάκαμψη και ανάπτυξή της, ακολουθώντας τον δρόμο που ακολουθούν και τα άλλα μέλη της κοινωνίας αυτής, χωρίς ιδιαίτερο κίνδυνο να ακολουθήσει άλλες επικίνδυνες για την κοινωνία μεθόδους και δραστηριότητες.

Η ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ

Η παραπάνω ένταξη του αλλοδαπού στην τοπική κοινωνία, με τη συμμετοχή του στην οικονομική και πολιτισμική της ζωή, θα πρέπει, εφόσον κρίνεται επαρκής, να του παράσχει τη δυνατότητα και της σταδιακής πλήρους ένταξής του στην κοινωνία αυτή, παρέχοντάς του, διαδοχικά, ορισμένα δικαιώματα (και αντίστοιχες υποχρεώσεις) για συμμετοχή στη κοινωνία αυτή και το νομικό της γίγνεσθαι: έτσι, θα πρέπει να έχουν δικαιώματα αντίστοιχα με εκείνα των μελών της τοπικής κοινωνίας, των ημεδαπών. Μόνο που τα δικαιώματα αυτά χρειάζεται να αποκτηθούν σταδιακά, ανάλογα με τον χρόνο παραμονής τους και το βαθμό προσαρμογής και ένταξής τους στην κοινωνία υποδοχής. Τα μέτρα αυτά αφορούν την κοινωνικο-οικονομική ένταξή τους, την πολιτική ένταξή τους στην λήψη αποφάσεων και τέλος στην πλήρη ένταξή τους με την απόκτηση της ιθαγένειας του κράτους υποδοχής ,δηλαδή της ελληνικής για την χώρα μας.

Η γενική κοινωνικό-οικονομική ένταξη στην τοπική κοινωνία προϋποθέτει την ασφάλειά τους μέσα σ’ αυτή, δηλαδή την μη δυνατότητα διακοπής της διαμονής τους, εφόσον δεν συντρέχουν ειδικοί λόγοι δημόσιας τάξης και ασφάλειας. Συνεπώς θα πρέπει να εξασφαλίζεται η δυνατότητα παραμονής, τόσο των ιδίων όσο και των μελών της οικογένειάς τους (νόμιμοι σύζυγοι και ανήλικα τέκνα τους), ακόμη και σε περιόδους που δεν έχουν προσωρινά εργασία, λόγω οικονομικών ή άλλων συνθηκών (ασθένειας). Επίσης, θα πρέπει να έχουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη αντίστοιχη με εκείνη των ημεδαπών, εφόσον έχουν καταβληθεί οι αντίστοιχες εισφορές κλπ. Να έχουν ελεύθερη πρόσβαση σ’ όλες τις δημόσιες υπηρεσίες κατά τον ίδιο λόγο με τους ημεδαπούς και ιδίως στην εκπαίδευση, όλων των βαθμίδων.

Αυτά τα προέβλεπε και η προηγούμενη νομοθεσία (νόμοι 1975/1991 και 2910/2001), τα προβλέπει δε και η ισχύουσα, εκείνη του ν. 3386/2005 όπως συμπληρώθηκε στη συνέχεια με τους νόμους 3536/2007, 3741/2008 και 3801/2009, αλλά και με διάφορα π.δ. και ιδίως εκείνα με αριθ. 150/2006 και 106/2007 (που ρύθμισαν το καθεστώς των αδειών «αόριστης» και «δεκαετούς διάρκειας», «επί μακρόν διαμένοντος» και «μόνιμης διαμονής») και 131/2006 (που ρύθμισε το δικαίωμα επανένωσης της οικογένειας του νόμιμου μετανάστη, εκτελώντας σχετικά τις διατάξεις της κοινοτικής Οδηγίας 2003/88/ΕΚ), παρέχοντάς τους καθεστώς σταθερής παραμονής και παροχών του δημόσιου τομέα και ιδίως της κοινωνικής ασφάλισης.

Όμως, αυτοί οι αλλοδαποί, αν και επαρκώς ενταγμένοι, οικονομικά και πολιτισμικά, στην τοπική κοινωνία, δεν είχαν μέχρι πρότινος επαρκές δικαίωμα στη νομική συγκρότησή της: μόνο δικαιώματα συμμετοχής σε συνδικαλιστικές οργανώσεις είχαν και ευρύτερα οι τοπικές αρχές έπρεπε να συμβουλεύονται τις διάφορες αντιπροσωπευτικές ενώσεις των αλλοδαπών προκειμένου να λάβουν διάφορα μέτρα που τους αφορούν, διαδικασία απλώς συμβουλευτική και όχι δεσμευτική.

Αν και η τύχη τους και ιδίως η διαμονή και οι συνθήκες εργασίας τους εξαρτιόταν από τα όργανα της τοπικής αυτοδιοίκησης (δήμους, νομαρχίες κλπ.) δεν είχαν φωνή στα όργανα αυτά.

Έτσι, με βάση ξένα πρότυπα, ιδίως ευρωπαϊκά και όχι μόνο (βλ. σχετικά τη μελέτη μας «Ανθρώπινα δικαιώματα και αλλοδαποί», σε περιοδικό Digesta έτος 2009, σελ 1 επ και ιδίως 4-6 και τις εκεί παραπομπές), ο τελευταίος ν. 3838/2010 τους έδωσε τη δυνατότητα, εφόσον ανήκουν σε κατηγορίες που έχουν ενταχθεί επαρκώς στην ελληνική κοινωνία, να συμμετέχουν στα όργανα της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης (δήμους), με το δικαίωμα του εκλέγειν (να ψηφίζουν), αλλά και του εκλέγεσθαι (να είναι υποψήφιοι), το τελευταίο σε ορισμένες αιρετές θέσεις (δημοτικοί, διαμερισματικοί και τοπικοί σύμβουλοι) απαιτώντας προς τούτο τα προσόντα που προβλέπονται από τα άρθρα 14-15 και 17 αντίστοιχα του νόμου αυτού.