Επενδύσεις με ρίσκο στη Βιρμανία

Από την κοινοβουλευτική εκλογική νίκη της Aung San Suu Kyi τον περασμένο Απρίλιο και μετά, Ασιάτες και Δυτικοί επιχειρηματίες έχουν καταφύγει στη Μιανμάρ (επίσης γνωστή ως Βιρμανία), πρόθυμοι να πάρουν μέρος στην επανεμφάνιση μιας περιφερειακής οικονομικής δύναμης. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών, η Αυστραλία, ο Καναδάς, το Ηνωμένο Βασίλειο, και, από τον Μάιο, οι Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν ξαναχτίσει κάποιους οικονομικούς δεσμούς με τη Ρανγκούν. Οι κυρώσεις των ΗΠΑ, που από παλιά απαγόρευαν τις άμεσες ξένες επενδύσεις, τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης καθώς και τις ταξιδιωτικές θεωρήσεις (βίζες) για στρατιωτικούς, έχουν πλέον σε μεγάλο βαθμό ανασταλεί.

Η Coca-Cola, η GE και εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου έχουν ήδη εκδηλώσει έντονο ενδιαφέρον για είσοδο στην Μιανμάρ. Ξενοδοχεία γεμίζουν γρήγορα και τα δωμάτια που ενοικιάζονταν για 60 δολάρια πριν από έξι μήνες κοστίζουν σήμερα 400 δολάρια. Μετά από αρκετές δεκαετίες απομόνωσης, η Μιανμάρ έχει μετακινηθεί προς το κέντρο των χαρτών των αγορών. Αλλά το ενδεχομένως εύφλεκτο πολιτικό κλίμα και η επικίνδυνα εύθραυστη οικονομία της Μιανμάρ σημαίνουν ότι ένα γρήγορο άνοιγμα μπορεί να φέρει ανησυχητικά αποτελέσματα μαζί με τον ξαφνικό πλούτο.

Τεράστια αποθέματα φυσικών πόρων, συμπεριλαμβανομένων του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, του ρυζιού, της ξυλείας και των πολύτιμων πετραδιών, τα περισσότερα εκ των οποίων τώρα εξάγονται ανεπεξέργαστα, προσφέρουν πολλές ευκαιρίες για τη δημιουργία παραγωγικής ικανότητας. Επεξεργασμένη ξυλεία, γυαλισμένα ρουμπίνια και ακόμη υψηλότερη ποιότητα ρυζιού θα προσελκύσουν επενδυτικές ευκαιρίες μαζί με τον τουρισμό, την ενέργεια, τον εξοπλισμό για κατασκευές και την μεταποίηση. Πέρυσι, περισσότερα από 20 δισεκατομμύρια δολάρια ξένων επενδύσεων, κυρίως από την Κίνα, το Χονγκ Κονγκ και την Ταϊλάνδη, έρευσαν στη χώρα - περισσότερα από όλες τις άμεσες ξένες επενδύσεις στη Μιανμάρ τις περασμένες δύο δεκαετίες συνολικά.

Ωστόσο, μερικοί συμβουλεύουν προσοχή, και δικαίως. Η Aung San Suu Kyi, η οποία πέρασε το μεγαλύτερο μέρος των τελευταίων δύο δεκαετιών σε κατ' οίκον περιορισμό πριν απελευθερωθεί το 2010, εξέδωσε πρόσφατα μια προειδοποίηση προς πρόθυμους επενδυτές. Σε ένα Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στην Μπανγκόκ, τον Ιούνιο, επέστησε την προσοχή για «απερίσκεπτη αισιοδοξία», τονίζοντας την ανάγκη διαφάνειας στις νέες μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης, που έκαναν δυνατή όλη αυτήν την καινούργια οικονομική δραστηριότητα. Σε αντίθετη περίπτωση, είπε, το κοινό της Βιρμανίας θα συνεχίσει να χάνει από τους λίγους που έχουν ισχύ.

Υπάρχουν πολλοί άλλοι λόγοι για να ληφθούν σοβαρά υπόψη οι συμβουλές της. Με την παγκόσμια οικονομία να αποδυναμώνεται, όταν ακόμα και μεγαθήρια όπως η Ινδία και η Κίνα τρίζουν, θα είναι δύσκολο για τους επενδυτές να αντισταθούν στο δέλεαρ της ραγδαίας ανάπτυξης. Αλλά τα κύματα των ξένων άμεσων επενδύσεων που κυνηγούν υψηλές αποδόσεις έχουν κυριεύσει στο παρελθόν εύθραυστες οικονομίες που μόλις είχαν ανοίξει στον κόσμο. Σε αυτές τις χώρες, οι οποίες στερούνται συνήθως δημοσιονομικής πειθαρχίας και ισχυρών ελέγχων νομισματικής πολιτικής, συχνά υπάρχουν άγριες διακυμάνσεις στις συναλλαγματικές ισοτιμίες, την προσφορά χρήματος και τον πληθωρισμό. Η έλλειψη προτύπων αυξάνει την πιθανότητα της δημιουργίας οικονομικής φούσκας καθώς οι τράπεζες κάνουν αγώνα για να δανείζουν. Μια σειρά από αμφιβόλου επιτυχίας σχέδια αξιοποίησης ακινήτων, όπως για παράδειγμα στην Ταϊλάνδη στα τέλη της δεκαετίας του 1990, συνήθως ακολουθεί. Η ξαφνική εισροή ξένων άμεσων επενδύσεων ενδέχεται να υποχωρήσει εξίσου γρήγορα, με την εμφάνιση της πρώτης ένδειξης αστάθειας.

Ο χρηματοπιστωτικός τομέας είναι μόνο μια προβληματική περιοχή. Χωρίς επαρκείς τελωνειακούς και συνοριακούς ελέγχους, οι εισαγωγές - κυρίως γεωργικά και βασικά βιομηχανικά προϊόντα - μπορούν να κατακλύσουν τις αγορές εύκολα και να περιθωριοποιήσουν τους εγχώριους παραγωγούς. Γενικότερα, χωρίς ισχυρή εποπτεία, παραποιημένα προϊόντα μπορούν επίσης να μολύνουν τις αλυσίδες εφοδιασμού, οδηγώντας σε κινδύνους σχετικούς με την υγεία και την ασφάλεια. Ροές όπλων, ναρκωτικών και ανθρώπων συχνά αυξάνουν όταν υπάρχει ανεξέλεγκτη οικονομική ανάπτυξη, ένα πρόβλημα που η Μιανμάρ θα μοιραστεί με την Καμπότζη, το Λάος και το Βιετνάμ.

Ακόμη χειρότερα, πρόσφατα αξιοποιημένες πρώτες ύλες μπορούν να ρίξουν μια οικονομία εκτός ισορροπίας. Η ταχεία ανάπτυξη που χρηματοδοτείται από το εξωτερικό μπορεί να διευρύνει τα χάσματα του πλούτου και να δώσει περισσότερο πλούτο σε ήδη κατεστημένα συμφέροντα, ανεξέλεγκτα από τις κυβερνητικές αρχές. Η αδιαφορία για την ανάπτυξη των κυβερνητικών θεσμών ήταν ένα πολύ γνωστό μοτίβο στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Σκεφθείτε τις πλούσιες σε φυσικούς πόρους αφρικανικές χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Νιγηρίας και του Σουδάν, οι οποίες ποτέ δεν έχουν προσεγγίσει μια κατάσταση μεσαίου εισοδήματος, διότι ο πλούτος του πετρελαίου ωφελεί μόνο μερικούς, στερώντας την οικονομία από μια ισχυρή μεσαία τάξη.

Η ενίσχυση των δικαστηρίων, η είσπραξη των φόρων, ο έλεγχος των συνόρων και η διαφάνεια, θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση μιας ευρείας οικονομικής ανάπτυξης που θα εξυπηρετεί τις αυξημένες ανάγκες ολόκληρης της χώρας. Αλλά οι ανησυχίες αυτές συχνά υποτιμώνται, καθώς η κυβέρνηση συνεχίζει να πουλά εθνικά περιουσιακά στοιχεία με τρόπους που ωφελούν τους λίγους, κάτι στο οποίο η Aung San Suu Kyi έχει αναφερθεί επανειλημμένα σε πρόσφατες ομιλίες της. Η Μογγολία αντιμετωπίζει παρόμοιες προκλήσεις, με διψήφια ανάπτυξη, εξόρυξη πόρων που μπορεί να φτάσουν σε αξία το 1 τρισ. δολάρια και αχαλίνωτη διαφθορά που απειλεί τη σταθερότητα και την κοινωνική ισότητα.