Η διπλωματία του Πάπα

Στο Βιετνάμ, όπου οι Καθολικοί έχουν από καιρό διωχθεί από το κομμουνιστικό καθεστώς, ο Πάπας είχε μεγαλύτερη επιτυχία. Η Αγία Έδρα κατάλαβε ότι το καθεστώς ήταν δεκτικό στις μεταρρυθμίσεις. Χάρη στις εκτεταμένες διπλωματικές προσπάθειες της Αγίας Έδρας και την δημιουργία μιας κοινής ομάδας εργασίας για το 2007, το Βιετνάμ έχει γίνει πιο συνεργάσιμο με την Εκκλησία. Επέτρεψε στην Εκκλησία να διορίζει επισκόπους και το 2011 το Βατικανό διόρισε τον πρώτο απεσταλμένο του στην χώρα - ένα βήμα προς την ίδρυση πλήρων διπλωματικών σχέσεων.

Οι επιτυχίες αυτές, όμως, δεν εμπόδισαν επικρίσεις για την διπλωματία της Αγίας Έδρας, η οποία, κάποιοι λένε, έχει πληγεί τα τελευταία χρόνια. Ένας αριθμός διπλωματών της Ρώμης πιστεύει ότι το Βατικανό δεν είναι τόσο «εστιασμένο» όπως ακριβώς ήταν πριν από δέκα χρόνια και διαμαρτύρεται για ελλειμματικούς τρόπους επικοινωνίας. Λόγω της κακής διακυβέρνησης στο Βατικανό, υποστηρίζουν, η Εκκλησία δεν μεταδίδει μια ενιαία διεθνή ατζέντα. Αυτός είναι ο λόγος, λένε, που πολλοί θεωρούν ότι η Καθολική Εκκλησία χάνει επιρροή. «Ή ο Πάπας δεν το γνωρίζει αυτό και δεν μπορεί να πάρει τα μέτρα του, ή το γνωρίζει και δεν ενδιαφέρεται - και τα δύο είναι απαράδεκτα», μου είπε ένας ανώτερος διπλωμάτης στην Ρώμη ένα-δυο χρόνια πριν.

Και όμως, σε προσωπικό επίπεδο, ο Βενέδικτος αναζητούσε με συνέπεια ευκαιρίες για να εκφράσει τις ανησυχίες του σχετικά με την διεθνή σκηνή, πάντα υπενθύμιζε στους πολίτες μιας χώρας να κάνουν χώρο για τον Θεό και αντιστεκόταν στο αυξανόμενο κύμα κοσμικότητας. Εξέπληξε πολλούς ταξιδεύοντας πολύ περισσότερο από ό, τι περίμεναν οι περισσότεροι - τελικά, έκανε 24 ταξίδια εκτός Ιταλίας, συμπεριλαμβανομένων των επισκέψεων στο Καμερούν, τους Αγίους Τόπους, τον Λίβανο, την Τουρκία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο. Έβλεπε κάθε παπικό ταξίδι ως ένα προσκύνημα, μια ευκαιρία να διακηρύξει την πίστη και να ενισχύσει τις τοπικές εκκλησίες. Στην συνέχεια, ενίσχυε τις σχέσεις μεταξύ των χωρών αυτών και της Αγίας Έδρας.

Αυτή είναι απλώς μια προσέγγιση επί των εξωτερικών σχέσεων που ο Ιωάννης Παύλος Β’ και ο Βενέδικτος ΙΣΤ’ μοιράζονταν. «Οι δύο ποντίφικες χαρακτηρίστηκαν από μια εντυπωσιακή συνέχεια στο έργο τους», λέει ο George Weigel, παπικός βιογράφος και συγγραφέας του «Ευαγγελικού Καθολικισμού». «Και οι δύο άνδρες είχαν μια έντονη αίσθηση της δυσαρέσκειας από την δημοκρατία του 21ου αιώνα, και προσπάθησαν σκληρά για να καλύψουν τα καταρρέοντα ηθικά και πολιτιστικά θεμέλιά της». Σύμφωνα με τον Weigel, οι τέσσερις ομιλίες του Βενέδικτου τον Σεπτέμβριο - οι ομιλίες που παραχώρησε στο Regensburg της Γερμανίας, στο Παρίσι, στην Νέα Υόρκη και το Βερολίνο - «συντάσσονται με τις δύο ομιλίες του Ιωάννη Παύλου Β’ στα Ηνωμένα Έθνη, ως μερικές από τις πιο σημαντικές παπικές ομιλίες στις σύγχρονες παγκόσμιες υποθέσεις».

Υπό το πρίσμα της απόφασης του Πάπα να παραιτηθεί, ο ίδιος σαφώς γνώριζε για αντιλήψεις ότι η Εκκλησία παρασυρόταν και όντως ενδιαφερόταν αρκετά για να αποκηρύξει τον παπικό θρόνο και να τον εμπιστευθεί σε κάποιον νεότερο και πιο ικανό να κυβερνήσει. Εκτός αυτού, περισσότερο από οποιονδήποτε συγκεκριμένο διπλωματικό θρίαμβο, η πραγματική κληρονομιά τού Βενέδικτου θα είναι ότι ποτέ δεν έχασε μια ευκαιρία να διδάξει στον κόσμο τρόπους για το πώς θα επιτευχθεί η ειρήνη - και το έκανε με εντυπωσιακή απλότητα και σαφήνεια.

«Η ειρήνη», είπε σε διπλωμάτες νωρίτερα φέτος, «δεν είναι απλά ο καρπός της ανθρώπινης προσπάθειας, αλλά μια συμμετοχή στην ίδια την αγάπη του Θεού. Είναι ακριβώς η λήθη του ανθρώπου για τον Θεό και η αποτυχία του να Τον δοξάζει, οι οποίες οδηγούν στη βία». Στον κόσμο της διεθνούς διπλωματίας, είναι από τα διδάγματα που κάνουν τη διαφορά.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/139031/edward-pentin/the-pope-as-...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/#!/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr