Πώς η Υεμένη στέγνωσε… μασώντας

Τα πηγάδια είναι ένας δημόσιος εφιάλτης για την υγεία - τα υπόγεια ύδατα της χώρας μολύνονται συνεχώς από τα αποχετευτικά λύματα. Από εκεί και πέρα, τα πηγάδια εμποδίζουν την Εθνική Αρχή Νερού και Πόρων, η οποία είναι υπεύθυνη για την διαχείριση των υδατικών πόρων της χώρας με βιώσιμο τρόπο, από την επιβολή μέτρων εξοικονόμησης νερού, όπως η βελτίωση της αποτελεσματικότητας της άρδευσης.

ΜΗΝ ΚΥΝΗΓΑΤΕ ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΕΣ

Φυσικά, οι αξιωματούχοι γνωρίζουν ότι η Σαναά αντιμετωπίζει ένα άγονο μέλλον. Η μετακίνηση της πρωτεύουσας, όπως έχουν προτείνει κάποιοι, θα κοστίσει πάνω από 40 δισ. δολάρια, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις. Η εξασφάλιση των κονδυλίων θα ήταν σχεδόν αδύνατη: περίπου το 75% των εσόδων της κυβέρνησης προέρχεται από ταχέως μειούμενα αποθέματα πετρελαίου και η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπει ότι το πετρέλαιο θα σταματήσει να παράγει εισόδημα για την κυβέρνηση της Υεμένης από το 2017. Η ξένη βοήθεια είναι εξίσου πενιχρή.

Ακόμη και αν ήταν δυνατόν να αυξήσει τα κεφάλαιά της, η μετακίνηση μιας ολόκληρης πόλης άνω των δύο εκατομμυρίων ανθρώπων θα οδηγήσει σίγουρα σε εσωτερικές διαμάχες. Η φυλετική έννοια της juwarah (δικαιώματα των γειτόνων), συχνά εμποδίζει την πώληση γης σε μέλη άλλων φυλών. Η μεταβίβαση γης σε δύο εκατομμύρια εκτοπισμένους κατοίκους της Σαναά θα μπορούσε έτσι να οδηγήσει σε χάος.

Μια άλλη ιδέα, την οποία έχει συζητήσει το Υπουργείο Γεωργίας και Υδάτινων Πόρων (MAWR), είναι να μεταφέρεται το νερό στην Σαναά από άλλες πηγές. Δυστυχώς για την Υεμένη, όλα τα αποθέματα γλυκού νερού τής χώρας σήμερα χρησιμοποιούνται. Ως εκ τούτου, μια μεταφορά νερού στην Σαναά που ουσιαστικά θα περιλαμβάνει άρδευση από άλλους, επίσης θα οδηγήσει σε συγκρούσεις.

Οι πολιτικοί έχουν επίσης εξετάσει την ιδέα της ελάφρυνσης της πίεσης στην λεκάνη της Σαναά με την μείωση της γεωργίας στην περιοχή. Αλλά, αυτό απλώς θα αναβάλει την επίλυση του προβλήματος, γιατί ακόμη και χωρίς την γεωργία και με δεδομένες όλες τις άλλες κακές πρακτικές χρήσης του νερού της Υεμένης, ο αυξανόμενος πληθυσμός θα μπορούσε ενδεχομένως να στεγνώσει την λεκάνη ούτως ή άλλως. Επιπλέον, η μείωση της γεωργίας θα αυξήσει τις τιμές των τροφίμων ακόμη περισσότερο.

Η ΥΔΑΤΙΝΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ

Αντ' αυτού, η κυβέρνηση πρέπει να κάνει τρία πράγματα για να εξασφαλίσει το μέλλον του νερού: να ωθήσει τους αγρότες και τους πολίτες μακριά από το Κατ, να αξιοποιήσει την υπάρχουσα υποδομή του νερού της Υεμένης και να δημιουργήσει νέες ποσότητες πόσιμου νερού μέσω αφαλάτωσης.

Πρώτον, η κυβέρνηση θα πρέπει να ενθαρρύνει τους αγρότες να στραφούν σε καλλιέργειες λιγότερο απαιτητικές σε νερό, όπως οι κάκτοι. Προς το παρόν, η κυβέρνηση επιδοτεί το πετρέλαιο - το κύριο καύσιμο που χρησιμοποιείται για την άντληση των υπογείων υδάτων – κάτι που αντιπροσωπεύει το 80% του κόστους της καλλιέργειας qat. Το χαμηλό κόστος άντλησης παρέχει στους αγρότες μικρό κίνητρο για να στραφούν σε άλλες καλλιέργειες ή να χρησιμοποιούν βιώσιμες γεωργικές πρακτικές. Προσπαθώντας να άρουν ένα τμήμα της επιδότησης αρκετές φορές από το 1995 μέχρι σήμερα, αύξησαν την τιμή του πετρελαίου και έφεραν το νερό πιο κοντά στην πραγματική οικονομική αξία του. Αυτές οι αλλαγές δεν ήταν αρκετές για να αποτρέψουν εντελώς την παραγωγή qat, αλλά τουλάχιστον ώθησαν τους αγρότες να αρχίσουν να σκέφτονται πιο αποτελεσματικές τεχνικές άρδευσης. Σε περίπτωση που η κυβέρνηση επιλέξει να μειώσει την επιδότηση και πάλι, οι αγρότες θα μπορούσαν να πιεστούν ακόμη περισσότερο.

Από την πλευρά της προσφοράς νερού, η κυβέρνηση θα πρέπει να ξεκινήσει επίσης μια δημόσια εκστρατεία κατά της χρήσης Κατ. Αν και το Κατ δεν είναι θανατηφόρο, οι κίνδυνοι για την υγεία που συνδέονται με αυτό είναι πολλοί - περιλαμβάνουν υπερκινητικότητα, αυξημένη αρτηριακή πίεση, επιπλοκές ήπατος, έλκος και ανικανότητα - και το κοινωνικό κόστος δεν αρκεί για να το καταπολεμήσει. Σε όλη την χώρα, περίπου το 30% του εισοδήματος των νοικοκυριών, κατά μέσο όρο, χρησιμοποιείται για την αγορά qat, παρά το γεγονός ότι το 45% των Υεμένιων ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Το Qat έχει επίσης συνδεθεί με την μειωμένη παραγωγικότητα στην εργασία.

Στην εκστρατεία της εναντίον της χρήσης Κατ, η κυβέρνηση της Υεμένης έχει ένα καλό μοντέλο για να ακολουθήσει: την δική της εκστρατεία εξοικονόμησης νερού του 2007, για την οποία ανέπτυξε έναν χαρακτήρα που ονομάζεται Rowyan (που σημαίνει «που σβήνει την δίψα»). Το πρόσωπο του Rowyan εμφανίστηκε σε καλύμματα τροχών και σε βιτρίνες καταστημάτων σε όλη την Σαναά και η εκστρατεία κατάφερε τουλάχιστον να πείσει ορισμένους πολίτες της Υεμένης ότι η λειψυδρία ήταν ένα πρόβλημα Μια παρόμοια εκστρατεία κατά του Κατ θα μπορούσε να βοηθήσει σταδιακά να απεξαρτηθούν μερικοί από αυτήν την συνήθεια.

Δεύτερον, η κυβέρνηση πρέπει να ενθαρρύνει τις βελτιωμένες τεχνικές άρδευσης σε όλες τις γεωργικές περιοχές – σε αυτές που αναπτύσσεται το ναρκωτικό, καθώς και σε άλλες καλλιέργειες. Θα πρέπει να υποχρεώνει περισσότερους αγρότες να επιλέγουν για άρδευση τα βρόχινα ύδατα, αντί της χρήσης των υπογείων υδάτων, κάτι που δεν θα ερχόταν σε αντίθεση με την επιθυμία τους να κάνουν τα πράγματα χειρωνακτικά. Περισσότερο από ένα εκατομμύριο στρέμματα καλλιεργήσιμης γης που αρδεύονταν από τις βροχοπτώσεις (από το 1970), τώρα ποτίζονται με νερό που προέρχεται από μη ανανεώσιμες πηγές. Δεν υπάρχει κανένας λόγος τα εν λόγω στρέμματα να μην μπορέσουν να ανακτηθούν.