Οι νομικές συνέπειες των παράνομων πολέμων

Οι νομικοί του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, δύσπιστοι όσον αφορά τη θέσπιση νομικού προηγούμενου το οποίο και άλλα κράτη θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν σε μελλοντικές συγκρούσεις, αρνήθηκαν να δώσουν την επίσημη νομική έγκρισή τους. Αντ' αυτού, συνεργάστηκαν με πολιτικούς για να δημιουργήσουν ένα σύνολο κριτηρίων που, στο συγκεκριμένο πλαίσιο του Κοσσυφοπεδίου, παρείχαν αιτιολόγηση (αν όχι νομική επικύρωση) για την χρήση βίας. Τα κριτήρια αυτά περιελάμβαναν την απειλή μιας ανθρωπιστικής καταστροφής, την διατάραξη της περιφερειακής ασφάλειας και την παράλυση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Αλλά, επίσης, επικαλέστηκαν την αδυναμία τής πρώην Γιουγκοσλαβίας να ανταποκριθεί στις προηγούμενες απαιτήσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Στην περίπτωση της Συρίας, δεν υπάρχουν προηγούμενες απαιτήσεις τού Συμβουλίου Ασφαλείας. Αλλά, φαίνεται ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να κατευθύνονται προς μια ανανέωση αυτής της γενικής προσέγγισης. Ο Ομπάμα, σε συνέντευξή του στο PBS [8], αράδιασε μια σειρά από κριτήρια που έχουν ειδική σχέση με την Συρία, και ειδικότερα την προφανή ανάγκη να διατηρηθεί ο διεθνής κανόνας κατά της χρήσης χημικών όπλων.

Από πολιτική άποψη, η λεγόμενη προσέγγιση μέσω κριτηρίων που εφαρμόστηκε στο Κοσσυφοπέδιο είναι ελκυστική. Κάνει τη βία να φαίνεται νομιμοποιημένη, ακόμη και όταν δεν είναι νόμιμη, και πολλοί πολιτικοί ενδιαφέρονται περισσότερο για τη νομιμοποίηση παρά για τη νομιμότητα, ιδιαίτερα εάν δεν υπάρχουν συγκεκριμένες νομικές συνέπειες για την ανάληψη δράσης. Αλλά, προτείνοντας ότι το δίκαιο και η νομιμότητα είναι αντιθετικά - ή πιο συγκεκριμένα, ότι το πλαίσιο του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών είναι μη νομιμοποιημένο στο μέτρο που επιτρέπει σε ορισμένα κράτη να καταφεύγουν ή να επιτρέπουν στυγερή συμπεριφορά από τους ίδιους ή τους συμμάχους τους - αυτό το είδος των νομικών τεχνασμάτων βλάπτει την ακεραιότητα του διεθνούς δικαίου και των θεσμών του, συμπεριλαμβανομένου του Συμβουλίου Ασφαλείας. Καθώς ορισμένες δυνάμεις, όπως η Κίνα, γίνονται ισχυρότερες, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να μετανιώσουν που βοήθησαν την υπονόμευση του νόμιμου ελέγχου τού Συμβουλίου Ασφαλείας για την χρήση βίας.

Τέλος, υπάρχει το ζήτημα των συνεπειών για αυτού του είδους τις παραβιάσεις του νόμου. Η ποινική ευθύνη είναι σχεδόν αδιανόητη. Αν και το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο μπορεί να έχει δικαιοδοσία για την παράνομη χρήση βίας στο μέλλον [9], η χρήση παράνομης βίας τώρα δεν παράγει το ίδιο είδος ποινικής ενοχής βάσει του διεθνούς δικαίου όπως προβλέπεται για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, για τα εγκλήματα πολέμου και τη γενοκτονία. Τα κράτη γενικά, (μάλλον ποτέ) δεν διερευνούν και δεν διώκουν την εν λόγω χρήση βίας από ξένους ηγέτες στο πλαίσιο θεσμών διεθνούς δικαιοδοσίας. Σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς για προγράμματα βασανιστηρίων της κυβέρνησης Μπους, λίγα, εάν όχι κανένα κράτος δεν θα είναι σε θέση να οδηγήσουν σε δίκη την παράνομη χρήση βίας στα εθνικά τους δικαστήρια.

Με άλλα λόγια, οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Ομπάμα μπορούν ακόμα να περάσουν τις διακοπές τους στην Ευρώπη (αν και ίσως όχι στη Λευκορωσία [10]). Αλλά οι πολιτικοί θα πρέπει να εξακολουθούν να σκέφτονται τις νομικές συνέπειες για το σύστημα του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Θα μπορούσε η παράνομη χρήση βίας κατά της Συρίας να εμποδίσει τις Ηνωμένες Πολιτείες να διαμαρτύρονται για όσους χρησιμοποιούν βία έξω από το δόγμα της αυτοάμυνας ή την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας; Θα μπορέσει να συμβάλει στην ανάπτυξη ενός μη θεσμοθετημένου πρότυπου ανθρωπιστικής επέμβασης, σύμφωνα με το οποίο κάθε κράτος θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει βία με τους δικούς του όρους; Ή μάλλον, μήπως αυτό το είδος παραβίασης του νόμου θα οδηγούσε στην ενίσχυση άλλων κανόνων του διεθνούς δικαίου, όπως είναι ο κανόνας κατά της χρήσης χημικών όπλων ή η στόχευση των αμάχων; Δεδομένου ότι οι νομικοί του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ συνεργάζονται επίσης πολύ με διεθνείς οργανισμούς, θα θέλουν να εξετάσουν κατά πόσον η χρήση βίας στη Συρία θα μπορούσε να περιπλέξει άλλες προσπάθειες και σχέσεις στα Ηνωμένα Έθνη.

Με λίγα λόγια, οι Ηνωμένες Πολιτείες οδεύουν προς μια επέμβαση στη Συρία την οποία οι σύμβουλοι της κυβέρνησης σαφώς πιστεύουν ότι είναι σωστή, αναγκαία και ανθρωπιστική. Η αιτία της μπορεί να είναι έτσι ακριβώς. Αλλά δεν θα είναι νόμιμη, και καμία «δημιουργική» νομική σκέψη δεν μπορεί να την κάνει να φανεί έτσι.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά : http://www.foreignaffairs.com/articles/139886/david-kaye/the-legal-conse...