Εκτός νυμφώνος στο Αμμάν

Παρά το γεγονός ότι ο γενικός πληθυσμός στην Ιορδανία απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο από την Αδελφότητα επειδή φοβάται τον υφέρποντα εξτρεμισμό, μέρος τού ισλαμιστικού πληθυσμού δυσαρεστείται όλο και περισσότερο από την Αδελφότητα διότι δεν είναι αρκετά ακραία. Καθώς ο πόλεμος στην Συρία κακοφορμίζει, η Ιορδανία έχει δει να πολλαπλασιάζονται οι ισλαμιστές ανταγωνιστές, κυρίως οι σαλαφιστές, οι οποίοι είναι οπαδοί ενός αυστηρού κινήματος σουνιτικής αναβίωσης. Οι σαλαφιστές είχαν από καιρό μια παρουσία στο βασίλειο, και η εγχώρια δημοτικότητά τους έχει εξαπλωθεί καθώς το κίνημα κερδίζει στήριξη στην περιοχή. Ο Αμπού Μουσάμπ αλ - Ζαρκάουι, ο ηγέτης τής Αλ Κάιντα στο Ιράκ, ο οποίος κατάγεται από την πόλη Zarqa στην βόρεια Ιορδανία, είναι το πιο διάσημο παράδειγμα. Από τον Απρίλιο, δημοσιεύματα του τοπικού Τύπου ανέφεραν ότι περίπου πεντακόσιοι Ιορδανοί σαλαφιστές μάχονταν στην Συρία μαζί με την τζιχαντιστική ομάδα Jabhat al-Nusra. Η σχεδόν καθημερινή κάλυψη από τον Τύπο των ιορδανών σαλαφιστών να επαναπατρίζονται από τη Συρία σε φέρετρα - και να στρατολογούνται [3] για τη συριακή τζιχάντ - φαίνεται να επιβεβαιώνουν αυτούς τους αριθμούς.

Εν τω μεταξύ, οι μετατοπίσεις εντός της Μουσουλμανικής Αδελφότητας σχετικά με την Χαμάς έχουν συμβάλει στην ενίσχυση των σαλαφιστών. Ιστορικά, ο ισλαμισμός στην Ιορδανία έβρισκε την ίδια απήχηση στην παραδοσιακή κοινωνική διαίρεση τής χώρας μεταξύ των γεννημένων στην Ανατολική Όχθη - πολλοί από τους οποίους έχουν βαθιές φυλετικές ρίζες στην περιοχή - και της πλειοψηφίας τού πληθυσμού, που είναι παλαιστινιακής καταγωγής. Τον τελευταίο καιρό, όμως, η ηγεσία τής ιορδανικής Αδελφότητας και το κόμμα της, το Ισλαμικό Μέτωπο Δράσης (IAF), άλλαξε και έγινε πιο θερμό προς την Χαμάς - εν μέρει λόγω της απογοήτευσης από την, ελεγχόμενη από την Φατάχ, Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία κυβερνά την υπό ισραηλινή κατοχή Δυτική Όχθη και διαχειρίζεται την ειρηνευτική διαδικασία – και ορισμένοι από την Ανατολική Όχθη έχουν αρχίσει να βλέπουν την οργάνωση ως πιο παλαιστινιακή. Για πολλούς ισλαμιστές τής Ανατολικής Όχθης (οι οποίοι, όπως και οι λιγότερο θρησκευόμενοι άνθρωποι της φυλής τους, παραμένουν καχύποπτοι απέναντι στους Παλαιστίνιους στο βασίλειο) αυτός ο αναπροσανατολισμός έχει κάνει την Αδελφότητα λιγότερο ελκυστική. Μαζί με τις μάχες στη Συρία και την περιφερειακή τάση υπέρ του σαλαφισμού, φαίνεται επίσης να έχει ενισχυθεί περαιτέρω η απήχηση των ιορδανικών ομάδων σαλαφιστών σε βάρος της Αδελφότητας.

Αυτές οι μακροχρόνιες κοινωνικές διαιρέσεις εντός τής Ιορδανίας μεταξύ των γεννημένων στην Ανατολική Όχθη και εκείνων που έχουν παλαιστινιακή καταγωγή έχουν επίσης δημιουργήσει νέες ρωγμές ανάμεσα στους ισλαμιστές τής χώρας. Από τουλάχιστον το 2010, τα πιο μετριοπαθή υπέρ τού καθεστώτος στοιχεία τής Μουσουλμανικής Αδελφότητας, κυρίως μεταξύ εκείνων της Ανατολικής Όχθης, συγκρούστηκαν με τους πλέον σκληροπυρηνικούς ομολόγους τους (που είναι σε μεγάλο βαθμό παλαιστινιακής καταγωγής) για θέματα διορισμών και άλλα ουσιαστικά ζητήματα, όπως η σχετική προτεραιότητα της τζιχάντ στην Παλαιστίνη και οι εκτεταμένες καταγγελίες για εξαγορά ψήφων κατά τις εσωτερικές εκλογές τής Αδελφότητας. Πιο πρόσφατα, το 2012, η οργάνωση διχάστηκε για την απόφαση να μποϊκοτάρει τις βουλευτικές και δημοτικές εκλογές τού 2013. Ένα από αυτά τα «περιστέρια» τής Ανατολικής Όχθης – ο Nabil Kofahi, ο γόνος τού επί πολλά χρόνια ηγέτη τής Αδελφότητας Ahmed Kofahi - αρχικά αντέδρασε στην εντολή για μποϊκοτάζ των δημοτικών εκλογών και ανακοίνωσε ότι θα θέσει υποψηφιότητα στην βόρεια πόλη Irbid. Λίγες μέρες πριν από τις εκλογές, ωστόσο, ο Kofahi απέσυρε την υποψηφιότητά του, σύμφωνα με πληροφορίες [4] για να αποφύγει να τον διαγράψουν από την οργάνωση. Το μποϋκοτάζ ήταν αναποτελεσματικό ούτως ή άλλως. Συγκέντρωσε λίγη μόνο προσοχή στην Ιορδανία, και οι υποψήφιοι των φυλών και οι επιχειρηματίες που πρόσκεινται στην κυβέρνηση κέρδισαν τις περισσότερες έδρες.

Αλλά, οι εσωτερικές διαιρέσεις τής ίδιας τής ιορδανικής Αδελφότητας εκτείνονται πέρα από την κόντρα τής Ανατολικής Όχθης εναντίον των Παλαιστινίων. Τον περασμένο Νοέμβριο, ο Rahil Gharaibeh, ένας πρώην ανώτερος αξιωματούχος τού IAF, ίδρυσε την Πρωτοβουλία Zamzam, μια οργάνωση που υποτίθεται ότι στοχεύει, μεταξύ άλλων πολιτικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων, να τερματίσει το «μονοπώλιο του ισλαμικού λόγου» από την Αδελφότητα [5] και να δώσει έμφαση σε ένα πιο περιεκτικό, χωρίς αποκλεισμούς, Ισλάμ που δεν «αποξενώνει τον [ιορδανικό] πληθυσμό». Αν και είναι αδύνατο να διακρίνει κανείς τα κίνητρά του με βεβαιότητα, ο Gharaibeh είναι ένας στοχαστικός συνομιλητής. Με βάση την συζήτησή μου μαζί του, φαίνεται ειλικρινής στις προσπάθειές του να βελτιώσει την εικόνα των ισλαμιστών τού βασιλείου μέσω μιας πιο ανεκτικής και πλουραλιστικής προσέγγισης. Σύμφωνα με δημοσιεύματα στον αραβικό τύπο, η πρωτοβουλία έχει σήμερα 700 μέλη, συμπεριλαμβανομένων 100 προβεβλημένων νυν και πρώην μελών τής Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Σε σύγκριση με την Μουσουλμανική Αδελφότητα, η Zamzam είναι μικρή, αλλά η νεόκοπη οργάνωση έχει προσελκύσει την προσοχή των Αδελφών. Τον Δεκέμβριο του 2012, μόλις λίγες εβδομάδες αφότου ανακοινώθηκε η ίδρυση της Zamzam, το Γραφείο Προσανατολισμού τής Αδελφότητας εξέδωσε μια εσωτερική εγκύκλιο που απαγόρευε στα μέλη της να συναλλάσσονται με την Πρωτοβουλία.