Πώς θα χτιστεί ο νέος στρατός τής Λιβύης

Δεύτερον, η νέα δύναμη θα μπορεί να καλείται να αστυνομεύει και να καταστέλλει τις διαφυλετικές και διακοινοτικές συγκρούσεις που έχουν φουντώσει σε ολόκληρη την χώρα - έναν ρόλο που αυτή την στιγμή παίζεται από συνασπισμούς παραστρατιωτικών ομάδων που υπάγονται χαλαρά στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, αποκαλούμενες ως «Δυνάμεις Ασπίδα τής Λιβύης». Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η σύνθεση του στρατού είναι τόσο σημαντική: πρέπει να είναι ευρεία, και να εκληφθεί ως ανεξάρτητος και επαγγελματικός. Για να προληφθεί ότι η δύναμη γενικού σκοπού δεν θα γίνει μια ιδιωτική πολιτοφυλακή μιας συγκεκριμένης φυλής, περιοχής ή πολιτικής κλίκας, οι στρατολογήσεις θα πρέπει να ενσωματωθούν σε μικτές μονάδες που αντλούν εξουσία από ευρέα τμήματα της λιβυκής κοινωνίας. Και, τουλάχιστον ορισμένοι από τις νέες ιεραρχίες και τα νεότερα σώματα αξιωματικών θα πρέπει να προέρχονται από τις παραστρατιωτικές ομάδες. Πολλοί ανώτεροι αξιωματικοί τού στρατού τής Λιβύης απεχθάνονται αυτήν την ιδέα, καθώς βλέπουν τους άντρες των παραστρατιωτικών ομάδων σαν απειθάρχητο όχλο ή ως υπερβολικά πολιτικοποιημένους. Σε πολλές περιπτώσεις, όμως, αυτοί οι νεαροί άνδρες έχουν την εμπειρία τού πραγματικού πεδίου των μαχών και γνωρίζουν από ηγεσία μικρών ομάδων που είναι ιδιαίτερα απαραίτητη στον Λιβυκό στρατό, του οποίου οι χαμηλού και μεσαίου επιπέδου ιεραρχίες είχαν εξολοθρευθεί από τον πρώην ηγέτη Μουαμάρ αλ-Καντάφι.

Η διδασκαλία στους στρατολογημένους να λειτουργούν ως συνεκτικές μονάδες μάχης - αντί να επικεντρώνονται αποκλειστικά στην επίδειξη ατομικών δεξιοτήτων μάχης - είναι επίσης απαραίτητη. Η αποστολή τής κατάρτισης δεν μπορεί να παράγει μόνο στρατιώτες οι οποίοι θα είναι καλύτεροι σκοπευτές, αλλά όταν θα επιστρέφουν στην Λιβύη θα αφομοιώνονται μέσα στις παραστρατιωτικές ομάδες, ή θα λειτουργούν ως ομιχλώδεις πολιτοφύλακες μετά από την κανονική εργασία τους στον στρατό. Για να αποφευχθεί αυτό το κακό σενάριο, η κατάλληλη λεπτομερής εξέταση για τα κίνητρα, την ικανότητα, τις πιθανές προηγούμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και του ποινικού μητρώου είναι επίσης ζωτικής σημασίας. Οι πρόσφατες αποτυχίες έφθασαν σε αυτό: μια προσπάθεια του περασμένου έτους για την κατάρτιση της αστυνομίας τής Λιβύης στην Ιορδανία κατέρρευσε όταν ανεπαρκώς ελεγχθέντες στρατολογημένοι στασίασαν ενάντια σε αυτό που εξέλαβαν ως αδικαιολόγητα σπαρτιάτικες συνθήκες διαβίωσης.

Τρίτον, και ίσως το πιο σημαντικό, το πρόγραμμα κατάρτισης πρέπει να συνοδεύεται από ένα ενισχυμένο πρόγραμμα αποστράτευσης, αφοπλισμού και επανένταξης για όσους μετείχαν στις παραστρατιωτικές ομάδες. Σε αυτούς τούς νέους άνδρες πρέπει να δοθούν οικονομικά και κοινωνικά κίνητρα για να φύγουν από τις ομάδες αυτές και είτε να εισέλθουν στο εργατικό δυναμικό ή να εκπαιδευτούν, είτε να ενταχθούν στην κανονική αστυνομία και τον στρατό. Πολλοί από τους επαναστατημένους μαχητές στους οποίους έχω μιλήσει τα τελευταία δύο χρόνια δεν θέλουν να συνεχίσουν να μάχονται. Αλλά υπάρχουν λίγες πραγματικές εναλλακτικές λύσεις, δεδομένης τής σκοτεινής εικόνας για απασχόληση και των μη ελκυστικών επιλογών τής αστυνομίας και του στρατού, που εξακολουθούν να πάσχουν από την επαφή τους με το καθεστώς Καντάφι. Ο Λίβυος πρωθυπουργός αύξησε πρόσφατα τους μισθούς των τακτικών αστυνομικών και στρατιωτών ώστε να υπερβαίνουν εκείνους που καταβάλλονται στις παραστρατιωτικές ομάδες που λειτουργούν υπό την αιγίδα των Υπουργείων Εσωτερικών και Άμυνας. Αλλά δεν είναι σαφές αν αυτό από μόνο του θα προσελκύσει τους νέους άνδρες ώστε να εγκαταλείψουν το καλά αμειβόμενη δίκτυο ασφαλείας των παραστρατιωτικών ομάδων για τις στερήσεις μιας στρατιωτικής ζωής. Αυτό που πραγματικά χρειάζεται είναι ένα σοβαρό rebranding τού στρατού και της αστυνομίας, το οποίο θα αφαιρέσει τις ατέλειες τής εποχής Καντάφι. Ένα πρόγραμμα συνταξιοδότησης που θα δελεάσει κάποιους από τα φουσκωμένα ανώτερα κλιμάκια να αποσυρθούν, θα μπορούσε να είναι ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.

Στα ανατολικά, η προσπάθεια αποστράτευσης αντιμετώπισε εντονότερη αντίδραση, λόγω της ιστορικής περιθωριοποίησης της περιοχής από το παλαιό καθεστώς και της απροθυμίας των διαφόρων ενόπλων ομάδων, είτε ισλαμιστών είτε φεντεραλιστών, να παραδοθούν. Είναι σε αυτή την περιοχή, λοιπόν, που η στρατολόγηση στο νέο στρατό είναι πιο σημαντική. Ισλαμιστές στην Βεγγάζη μου είπαν ότι απέφευγαν την αποστράτευση και την ένωση με τον στρατό ωσότου δημιουργείτο ένα σύνταγμα που θα μπορούσε να εγγυηθεί ότι ο νέος στρατός δεν θα γίνει η φρουρά των ανακτόρων ενός άλλου δικτάτορα.

Η δημόσια οργή για την επιδρομή των ΗΠΑ στην οποία συνελήφθη ο Αμπού Ανάς αλ-Λίμπι, ένας φερόμενος ως πράκτορας της Αλ Κάιντα, μπορεί να διαβρώσει περαιτέρω την προθυμία κάποιων Λίβυων, κυρίως ισλαμιστών, να ενταχθούν σε μια αμερικανο-εκπαιδευμένη δύναμη. Ο υψηλής επιρροής Μεγάλος Μουφτής τής Λιβύης εξέδωσε πρόσφατα μια ανακοίνωση [4] ρωτώντας αν οι νεαροί Λίβυοι που εκπαιδεύονται από ξένους στρατούς θα αποκτήσουν δεξιότητες για απαγωγές. Εάν και όταν οι ειδικές δυνάμεις των ΗΠΑ συλλάβουν όσους είναι ύποπτοι για την επίθεση πέρσι στην αμερικανική διπλωματική αποστολή στην Βεγγάζη, μπορούμε να αναμένουμε ότι η ισλαμική αντίδραση θα διαβρώσει περαιτέρω την υποστήριξη για την δημιουργία ενός στρατού εκπαιδευμένου από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ.

Αμφότεροι η κυβέρνηση της Λιβύης και οι ξένοι υποστηρικτές πρέπει να αναγνωρίσουν ότι τα θέματα ασφάλειας της Λιβύης είναι στην βάση τους πολιτικά προβλήματα. Η καλύτερη εκπαίδευση και ο εξοπλισμός δεν θα παρέχουν αυτόματα την νομιμοποίηση στο νέο στρατό, ούτε θα υποχρεώσουν τις πολιτοφυλακές να παραδώσουν τα όπλα τους, ή θα δελεάσουν τους Λίβυους να ενταχθούν στον στρατό. Ότι η νομιμοποίηση θα πρέπει να προέλθει μέσα από μια ευρεία πολιτική συμφιλίωσης υπό την αιγίδα τού πρόσφατα εξαγγελθέντος Εθνικού Διαλόγου, την λειτουργία τούυ Κοινοβουλίου, ένα σύνταγμα και ένα δίκαιο δικαστικό σύστημα - και από μια κυβέρνηση που είναι σε θέση να λειτουργεί σε όλη τη χώρα