Τελική προσγείωση για τα μη-επανδρωμένα αεροσκάφη; | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Τελική προσγείωση για τα μη-επανδρωμένα αεροσκάφη;

Το πραγματικό πρόβλημα με τα drones

Οι πρόσφατες προσπάθειες [1] για την απαγόρευση των ενόπλων μη επανδρωμένων αεροσκαφών έχουν ανακατέψει τα τεχνικά ζητήματα με αυτά της πολιτικής. Ένας εξέχων συνασπισμός ομάδων ακτιβιστών έχει τονίσει [2] ότι οι στοχευμένοι φόνοι αποτελούν παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να απαγορεύσουν τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τα οποία, σύμφωνα με την επιχειρηματολογία τους, είναι οχήματα κακής πολιτικής. Αλλά τα επιχειρήματα που απαλλάσσουν τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη πάνε πολύ μακριά προς την αντίθετη κατεύθυνση. Άλλοι μελετητές υποστηρίζουν [3] ότι το πραγματικό πρόβλημα είναι η πολιτική των στοχευμένων φόνων και ότι τα τηλεκατευθυνόμενα αεροπλάνα, από μόνα τους, δεν αποτελούν ζήτημα. Και τα δύο αυτά στρατόπεδα παρακάμπτουν το πώς η τεχνολογία ενημερώνει την πολιτική.

Η πολιτική και η τεχνολογία δεν πρέπει να συγχέονται αλλά ούτε μπορούν να διαχωριστούν, επειδή τα τηλεκατευθυνόμενα αεροσκάφη καταστρατηγούν τους εγχώριους, επιχειρησιακούς και διπλωματικούς, περιορισμούς που επιβάλλονται στα επανδρωμένα αντίστοιχά τους και, ως εκ τούτου, κάνουν τις άλλως μη βιώσιμες πολιτικές βιώσιμες.

Πρώτον, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη κάνουν για καλή εσωτερική πολιτική [4]. Όπως το έθεσε ένας τίτλος στην εφημερίδα Washington Post [5], το αμερικανικό κοινό αγαπά τα τηλεκατευθυνόμενα αεροσκάφη. Τα drones φαίνεται να προσφέρουν έναν τρόπο να σκοτώνονται οι κακοί χωρίς να υπάρχουν αμερικανικές απώλειες. Κανένα φέρετρο δεν θα επαναπατριστεί μετά από μια επιχείρηση με drone. Δεν είναι περίεργο, λοιπόν, ότι τα μέλη τού Κογκρέσου γενικά βλέπουν στοργικά τα τηλεκατευθυνόμενα αεροσκάφη. Τα drones σημαίνουν ότι δεν θα χρειαστεί να ακούσουν από εξοργισμένους εκλογείς για την απώλεια των αγαπημένων τους προσώπων στη μάχη. Με τη σειρά τους, έχουν ελάχιστα κίνητρα για να διατηρήσουν ζωντανό τον αυστηρό έλεγχο του προγράμματος. Ως αποτέλεσμα, τα drones έχουν πετάξει ουσιαστικά κάτω από το ραντάρ των νομοθετικών ελέγχων και ισορροπιών. Μόλις τώρα, δέκα χρόνια αφότου ξεκίνησε το πρόγραμμα, υπήρξαν τελικά συντονισμένες νομοθετικές προσπάθειες [6] ώστε να ξανακερδηθεί περισσότερος έλεγχος στο θέμα των τηλεκατευθυνόμενων αεροσκαφών.

Δεύτερον, τα drones ενσωματώνουν ένα λειτουργικό δέλεαρ. Τα επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν σχετικά χαμηλή αντοχή. Τα F-16 έχουν αυτό που η Πολεμική Αεροπορία περιγράφει ως «κοντά πόδια»: μπορούν να πετάξουν για μια ώρα, εκτός αν το αεροσκάφος μεταφέρει εξωτερικές δεξαμενές καυσίμου και διεξάγει εναέριο ανεφοδιασμό (κάτι που απαιτεί επίσης αεροπλάνα ανεφοδιασμού). Ακόμα και όταν το αεροπλάνο μπορεί να ανεφοδιαστεί με καύσιμα, η ανάπαυση των πληρωμάτων είναι ένα ζήτημα. Αντίθετα, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη μπορούν να πετάξουν μέχρι και 14 ώρες τη φορά (αν μεταφέρουν όπλα) ή ακόμη και 36 ώρες (αν η πτήση είναι αναγνωριστική). Περαιτέρω, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη μπορούν να λειτουργούν σε περιβάλλοντα και εναντίον αντιπάλων που είναι πάρα πολύ επικίνδυνα για επανδρωμένες αποστολές. Σημειώστε, για παράδειγμα, την πρόσφατη επιχείρηση στο Κέρας τής Αφρικής, στην οποία οι Navy SEALs προσπάθησαν και στη συνέχεια ματαίωσαν μια επιδρομή πριν από το ξημέρωμα [7] εναντίον μιας ύποπτης ως ομάδα τής τρομοκρατικής οργάνωσης αλ Σαμπάμπ, λόγω πυροβολισμών. Συγκρίνετε αυτό με ένα χτύπημα [8] αργότερα τον Οκτώβριο, που στόχευε δύο ύποπτους ως ηγέτες τής Αλ Σαμπάμπ στη νότια Σομαλία, μετά το οποίο ένας κάτοικος της γειτονιάς ανέφερε ότι «άκουσα έναν μεγάλο θόρυβο και είδα ένα drone να εξαφανίζεται μακριά στον ουρανό. Τουλάχιστον δύο μαχητές έχασαν τη ζωή τους». Αυτό δεν αναφέρεται για να υποστηριχθεί ότι τα drones είναι ανθεκτικά σε προσβαλλόμενο έδαφος (γιατί δεν είναι), αλλά για το ότι το Πεντάγωνο γενικά είναι πιο πρόθυμο να τα στέλνει σε απειλητικές καταστάσεις αντί για στρατιώτες.

Τρίτον, μολονότι ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Πακιστάν [9], έχουν επικρίνει την χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών από Αμερικανούς στο έδαφός τους, δεν το έχουν σταματήσει. Σύμφωνα με διάφορες πηγές [10], για παράδειγμα, το Πακιστάν έχει αποδεχτεί τα χτυπήματα. Πράγματι, η τεράστια συχνότητα των χτυπημάτων υπονοεί τουλάχιστον μια σιωπηρή έγκριση. Τα τηλεκατευθυνόμενα αεροσκάφη επιτρέπουν στις δύο χώρες να διατηρούν το βολικό παραμύθι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν σφετεριστεί την εθνική κυριαρχία τού Πακιστάν, κάτι που θα ήταν αδύνατο με χερσαίες δυνάμεις. Αυτό αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία αν κάτι πάει στραβά με μια επιχείριση, όπου η προοπτική ενός Αμερικανού πιλότου να έχει καταρριφθεί ή ενός στρατιώτη να έχει τραυματιστεί σε μια χώρα με την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι σε πόλεμο θα δημιουργήσει σοβαρές διπλωματικές συνέπειες.

Τα εγχώρια, επιχειρησιακά και διπλωματικά πλεονεκτήματα των τηλεκατευθυνόμενων έναντι των επανδρωμένων αποστολών, τις κάνει μια ελκυστική επιλογή για την διεξαγωγή τής πολιτικής των στοχευμένων φόνων. Έτσι, έχουν χρησιμοποιηθεί με αυτόν τον τρόπο. Κατά τα τελευταία δέκα χρόνια, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν πραγματοποιήσει εκατοντάδες [11] χτυπήματα με drones έξω από περιοχές ενεργών ένοπλων συγκρούσεων: σχεδόν 400 στο Πακιστάν, 60 στην Υεμένη, και λιγότερες από 10 στη Σομαλία. Ξεπερνά την φαντασία το να σκεφτεί κανείς ότι οι ΗΠΑ θα ήταν σε θέση να πραγματοποιήσουν τόσο πολλά χτυπήματα είτε με μαχητικά αεροσκάφη είτε από τους Navy SEALs. Αναπόφευκτα, κάποιοι Αμερικανοί θα είχαν σκοτωθεί και η αντιπολίτευση των χωρών-στόχων θα είχε προχωρήσει πέρα από το όριο τού πολιτικού θεάτρου, προκαλώντας εγχώρια αναταραχή και ενεργοποιώντας το κατά τα άλλα συμπράττον Κογκρέσο.

Η χαμηλού ρίσκου φύση των τηλεκατευθυνόμενων αεροσκαφών - τουλάχιστον για αυτούς που τα χρησιμοποιούν - είναι σίγουρα μια από τις αρετές τους. Μπορούν να πραγματοποιούν σημαντικές αποστολές που διαφορετικά θα ήταν πολύ δύσκολες ή επικίνδυνες. Αλλά εδώ βρίσκεται και το ελάττωμά τους [12]. Με το να μην επωμίζονται τον κίνδυνο, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν λιγότερα κίνητρα για να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση. Αυτό δεν λέγεται για να απορριφθούν οι προσπάθειες της Ουάσιγκτον να ελαχιστοποιήσει τις παράπλευρες απώλειες με μια συστηματική διαδικασία στόχευσης. Σε κάποιο βαθμό, το σημαντικότερο πρόβλημα δεν είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες χτυπούν τον στόχο που προτίθενται να χτυπήσουν, αλλά το ότι ο ίδιος ο στόχος είναι λανθασμένος. Το ότι το 50% των στόχων [13] μεταξύ 2008 και 2010 ήταν μέλη των Ταλιμπάν, οι οποίοι δεν ενδιαφέρονταν τόσο να χτυπήσουν αμερικανικούς στόχους όσο να δημιουργήσουν αναταραχή στο εσωτερικό τού Πακιστάν, και ότι μόνο 8% των στόχων [14] ήταν «υψηλής προτεραιότητας πολεμικοί στόχοι » ή «διοικητές μεσαίου προς υψηλού επιπέδου», επισημαίνει μια δυνητική νομική διολίσθηση στο ζήτημα των drones.

Η απάντηση δεν είναι να απαγορευθούν εντελώς τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Σε περιπτώσεις κατά τις οποίες η χρήση βίας επιτρέπεται και νομικά, τα drones κάνουν καλύτερη διάκριση [15] από οποιαδήποτε εναλλακτική λύση. Ούτε είναι η απάντηση να απαγορευθεί η στόχευση ατόμων υψηλού επιπέδου οι οποίοι είναι σε θέση να χτυπήσουν αμερικανικούς στόχους.

Η απάντηση είναι να διορθωθεί η νομική διολίσθηση που δημιουργήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες επειδή χρησιμοποιήθηκαν μη επανδρωμένα αεροσκάφη ως επί το πλείστον για να βγουν εκτός μάχης μαχητές χαμηλού επιπέδου. Αυτό μπορεί να σημαίνει τον τερματισμό των χτυπημάτων «με υπογραφή» [16], τα οποία βασίζονται σε πρότυπα συμπεριφοράς και όχι σε άτομα με γνωστή ταυτότητα, και να επαναξιολογηθεί αν τα μέλη των Ταλιμπάν θα πρέπει να υπάρχουν στις «λίστες θανάτου» [17]. Σε γενικές γραμμές, αυτό θα σήμαινε, επίσης, λειτουργία με βάση αυστηρότερους νομικούς όρους – εστιάζοντας στις ενέργειες τού 8% - ενώ θα διατηρείται η ίδια προσοχή για την αποφυγή παράπλευρων απωλειών. Όλα αυτά δεν θα συνεπάγονταν την απαγόρευση ούτε των drones ούτε των στοχευμένων φόνων. Αυτό απλώς θα σήμαινε ότι θα εφαρμόζονται πιο συνετά και τα δύο.

Ένα πρόγραμμα drone με μεγαλύτερη διακριτική ικανότητα δεν θα κόστιζε στις Ηνωμένες Πολιτείες πολλά από την άποψη της ασφάλειας. Λίγοι από αυτούς που σκοτώθηκαν από μη επανδρωμένα αεροσκάφη ήταν υψηλού επιπέδου στρατιωτικοί στόχοι που σχεδίαζαν τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών. Αντ’ αυτού, μια πολιτική μεγαλύτερης συγκράτησης θα βελτιώσει την ασφάλεια των ΗΠΑ σε μακροπρόθεσμη βάση, καθώς οι χώρες που αποκτούν [18] drones θα κοιτούν τις Ηνωμένες Πολιτείες για να βρουν κάποιο προηγούμενο για τις δικές τους πολιτικές.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/140318/sarah-kreps/ground-the-drones

Σύνδεσμοι:
[1] http://wagingnonviolence.org/feature/envisioning-an-international-treaty...
[2] http://ieet.org/index.php/IEET/more/swanson20131110
[3] http://www.whiteoliphaunt.com/duckofminerva/2013/11/parsing-the-anti-dro...
[4] http://skgovernment.files.wordpress.com/2013/02/kaag-kreps_bjwa.pdf
[5] http://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&v...
[6] http://thecable.foreignpolicy.com/posts/2013/03/20/corker_calls_for_more...
[7] http://www.theguardian.com/world/2013/oct/09/us-raid-al-shabaab-somalia-...
[8] http://www.theguardian.com/world/2013/oct/29/us-drone-strike-somalia-al-...
[9] http://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/pakistani-official-accu...
[10] http://www.washingtonpost.com/world/national-security/top-pakistani-lead...
[11] http://www.thebureauinvestigates.com/category/projects/drones/
[12] http://opinionator.blogs.nytimes.com/2012/07/22/the-moral-hazard-of-drones/
[13] http://www.huffingtonpost.com/alexander-b-downes/obama-drones_b_2427030....
[14] http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2169089
[15] http://www.theguardian.com/commentisfree/2012/aug/06/morality-drone-warf...
[16] http://www.theatlantic.com/magazine/archive/2013/09/the-killing-machines...
[17] http://www.nytimes.com/2012/05/29/world/obamas-leadership-in-war-on-al-q...
[18] http://www.politico.com/magazine/story/2013/11/what-happens-when-other-c...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr