Σταθερό κράτος

Ίσως ως απάντηση σε αυτό το κοινό αίσθημα, ο Σίσι έχει παίξει αρκετά καλά τον ρόλο ενός ενάρετου ηγέτη, διατάζοντας τα μέλη τού υπουργικού του συμβουλίου να είναι στα γραφεία τους στις 7 κάθε πρωί, ηγούμενος σε έναν ποδηλατικό μαραθώνιο για να δημοσιοποιήσει το κόστος των επιδοτήσεων των καυσίμων, καθώς και κάνοντας μια εκστρατεία κατά της επιδημίας σεξουαλικών παρενοχλήσεων στην Αίγυπτο. Έχει υποσχεθεί το ήμισυ του εισοδήματός του [9] και της περιουσίας του στο κράτος. Πολλοί τον συγκρίνουν με έναν άλλο πρόεδρο, τον Γκαμάλ Αμπντέλ αλ-Νάσερ, ο οποίος, παρά τις αποτυχίες του, εξακολουθεί να αποτελεί στοργική ανάμνηση για την δήθεν αφοσίωσή του στους πολίτες και την προσωπική του ευθύτητα. Η εικόνα καθαρότητας του Σίσι ίσως δεν είναι εντελώς θεατρική. Όντως φαίνεται να στερείται την ροπή τού Μουμπάρακ προς τον αυτο-πλουτισμό και τον νεποτισμό. Για παράδειγμα, τα παιδιά του έχουν ακολουθήσει σταδιοδρομία στον στρατιωτικό τομέα και σε κρατικούς θεσμούς [10] και όχι στον ιδιωτικό τομέα, όπως του Μουμπάρακ.

Το χάρισμα του Σίσι μπορεί να διευκολύνει τα πρώτα του χρόνια στην εξουσία, αλλά τελικά η αξιοπιστία τού καθεστώτος εξαρτάται από το αν η νέα δομή τής εξουσίας μπορεί να φέρει τα οφέλη που πολλοί Αιγύπτιοι εξακολουθούν να περιμένουν: την ασφάλεια, τις κυβερνητικές υπηρεσίες και τις θέσεις εργασίας. Έχει υποσχεθεί [11] ότι οι Αιγύπτιοι θα δουν μια «καλύτερη ζωή» μέσα σε δύο χρόνια. Και παρά τις προσδοκίες τού πληθυσμού, όταν πρόκειται για την ανάπτυξη, η διαφθορά μπορεί να είναι το μικρότερο από τα προβλήματα της Αιγύπτου.

Αν ο Σίσι είναι σοβαρός σχετικά με τις επενδύσεις στα θεμέλια του κράτους, θα βρεθεί σύντομα αντιμέτωπος με την ιδιοτέλεια των δικών του συμμάχων. Οι μισθοί τού δημοσίου, οι επιδοτήσεις, και οι τόκοι επί του χρέους καταβροχθίζουν τον προϋπολογισμό [12]. Ο Σίσι έχει δείξει κάποια ετοιμότητα για την αντιμετώπιση των επιδοτήσεων, ιδιαίτερα στα καύσιμα. Αλλά οι μισθοί θα είναι πολύ πιο δύσκολο να μειωθούν. Στους κρατικούς φορείς έχει δοθεί μεγάλη αυτονομία υπό τον Μουμπάρακ, και σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν φθάσει ακόμα και να αρνηθούν να αποκαλύψουν τις δαπάνες τους στον κεντρικό ελεγκτή. Το κρατικό θησαυροφυλάκιο φέρει ένα βαρύ φορτίο από εκατοντάδες χιλιάδες χαμηλού επιπέδου δημοσίους υπαλλήλους και υψηλόβαθμους αξιωματούχους με φουσκωμένους μισθούς (ένας κορυφαίος αστυνομικός μπορεί να έχει εισόδημα πάνω από 300.000 δολάρια το χρόνο, λένε οι γνώστες τού Υπουργείου). Εν τω μεταξύ, το κράτος αναμένεται επίσης να παρέχει στους εργαζομένους υπηρεσίες που κυμαίνονται από κοινωνικές λέσχες μέχρι νοσοκομεία σε αθλητικές ομάδες. Μια περαιτέρω στρέβλωση στην οικονομία είναι τα πολλά πλεονεκτήματα που απολαμβάνουν οι κρατικοί θεσμοί, οι οποίοι λειτουργούν δικές τους εμπορικές επιχειρήσεις σε προστατευόμενους τομείς και έχουν προνομιακή πρόσβαση σε επιδοτούμενα καύσιμα. Και επειδή οι κρατικοί μισθοί καταβάλλονται σε λίρες, οι ισχυροί τής Αιγύπτου έχουν έννομο συμφέρον για την ενδυνάμωση του νομίσματος, ακόμη κι αν κοστίζει δισεκατομμύρια στο Υπουργείο Οικονομικών και υποσκάπτει την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών.

Με την κατάρρευση του τουριστικού τομέα το 2011, χρειάστηκε παροχή βοήθειας πάνω από 20 δισεκατομμύρια δολάρια [13] από τους συμμάχους τής Αιγύπτου στον Κόλπο, για να κρατηθεί η οικονομία στην ζωή. Ο Σίσι έχει μάλλον δίκιο στην εκτίμησή του ότι ο τουρισμός θα ανακάμψει μόνο όταν υπάρχει μια αντίληψη σταθερότητας. Παρά το γεγονός ότι μιλά για σκληρή πάταξη των διαδηλώσεων και της τρομοκρατίας, ίσως να μην έχει τα εργαλεία για να κάνει τα λόγια του πράξη. Η αστυνομία μαζεύτηκε στα αστυνομικά τμήματα μετά την ήττα της στις μάχες των δρόμων στην εξέγερση το 2011, και οι απαγωγές, οι κλοπές αυτοκινήτων και το βίαιο έγκλημα αυξήθηκαν. Ήταν ανοιχτά ανυπότακτοι στον Morsi. Αλλά ακόμη και υπό τον Σίσι, τον οποίο υποστηρίζουν και ο οποίος τους στηρίζει πολιτικά, εξακολουθούν να μην έχουν καμία διάθεση να προσπαθήσουν. Η αστυνομία εγκατέλειψε πολλά από τα φυλάκια της στο κύμα βίας που ξέσπασε από την αποπομπή τού Μόρσι, και σε ορισμένες περιπτώσεις δεν έχει επιστρέψει, αφήνοντας κοινότητες – συμπεριλαμβανομένου ενός προαστίου αρκετών εκατοντάδων χιλιάδων κατοίκων σε απόσταση 20 λεπτών με τα πόδια από το κέντρο τού Καΐρου - υπό ισλαμιστική κυριαρχία. Σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο, οι υπηρεσίες ασφαλείας μπορεί πιθανώς να αντέξουν να αφήσουν αυτούς τους θύλακες ακυβέρνητους. Η Αδελφότητα περιορίστηκε κυρίως σε διαδηλώσεις, οι οποίες γενικά είναι ειρηνικές. (Μερικοί ριζοσπάστες, όμως, έχουν πραγματοποιήσει δεκάδες βομβιστικές και άλλες επιθέσεις κατά της αστυνομίας, κυρίως στο Κάιρο, ενδεχομένως σε συντονισμό με τζιχαντιστές αντάρτες στην περιοχή τού Σινά). Οι θανάσιμες συγκρούσεις έχουν μειωθεί τους τελευταίους μήνες, αλλά αν η πολιτική βία φουντώσει και πάλι, υπάρχουν πολλά δυνητικά ασφαλή καταφύγια για τους μαχητές.

Η ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ