Το εβραϊκό πρόβλημα της Ευρώπης

Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και της Γερμανίας, ο αριθμός των αντισημιτικών εγκλημάτων που διαπράχθηκαν κατά το τρέχον έτος υπερβαίνει ήδη τον συνολικό αριθμό τού 2013. Θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι η Ευρώπη δεν είναι πια φιλόξενη για τους Εβραίους. Ωστόσο, η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ είχε σοβαρό λόγο αυτή την εβδομάδα να εκνευριστεί δημοσίως για τους «νέους Εβραίους γονείς που αναρωτιούνται αν μπορούν να αναθρέψουν τα παιδιά τους στην Γερμανία». Το πολιτικό κλίμα στην Ευρώπη είναι πιο εχθρικό προς τους Εβραίους τώρα από ό, τι σε οποιαδήποτε άλλη στιγμή μετά την δεύτερη ιντιφάντα.

Η άνοδος του αντισημιτισμού μεταξύ των Μουσουλμάνων τής Ευρώπης είναι μια αιτία για αυτή την αλλαγή. Μερικές διαδηλώσεις εναντίον τού τελευταίου πολέμου στην Γάζα, όπως η πρόσφατη πορεία στο Gelsenkirchen που κορυφώθηκε με εκκλήσεις τού τύπου «Οι Εβραίοι στον θάλαμο αερίων!», έχουν σε εξέχουσα θέση αντισημιτικές εικόνες ή συνθήματα. Άλλες, όπως η επίθεση σε συναγωγή στην περιοχή Marais τού Παρισιού τον περασμένο Ιούλιο, κατέληξαν σε άμεση βία.

Αλλά για να ισχυριστούμε ότι η άνοδος του μουσουλμανικού αντισημιτισμού είναι ο κύριος ένοχος για την αλλαγή τού κλίματος - όπως έκανε ο Γερμανός δημοσιογράφος Jochen Bittner [1] αυτή την εβδομάδα στην εφημερίδα The New York Times – πρέπει να αποδώσουμε το φταίξιμο σε μια μικρή μειοψηφία, ενώ θα παραβλέψουμε ότι ο αντισημιτισμός έχει επίσης διογκωθεί μεταξύ της πλειοψηφίας. Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη τού Pew Research Center που διεξήχθη στην Γερμανία, αν και περίπου 6% του πληθυσμού είναι Μουσουλμάνοι, το 25% των ανθρώπων εύκολα εκφράζουν δυσμενείς απόψεις για τους Εβραίους˙ Εν τω μεταξύ, στην Ισπανία, όπου λιγότερο από το 3% του πληθυσμού είναι Μουσουλμάνοι, κοντά στο 50% του πληθυσμού κάνουν το ίδιο. Παρά το γεγονός ότι τα επίπεδα του αντι-σημιτισμού μπορεί να είναι υψηλότερα μεταξύ των Μουσουλμάνων από ό, τι μεταξύ των Χριστιανών, ένας Ευρωπαίος αντισημίτης παραμένει πολύ πιο πιθανό να είναι Χριστιανός παρά Μουσουλμάνος.

Οι εντάσεις μεταξύ Μουσουλμάνων και Εβραίων είναι ένα πραγματικό πρόβλημα, ένα πρόβλημα που έχει κρυφτεί κάτω από το χαλί για πάρα πολύ καιρό˙ Αλλά ένα ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η τάση των πανούργων πολιτικών να βάλουν τους Εβραίους και τους Μουσουλμάνους τον έναν ενάντια στον άλλο, για τους δικούς τους σκοπούς. Το πραγματικό ερώτημα περί του μέλλοντος της Ευρώπης δεν είναι το αν οι Μουσουλμάνοι μετανάστες θα μάθουν να ανέχονται τους Εβραίους, αλλά αν, σε χώρες όπως η Σουηδία, η Ιταλία και η Πολωνία, η πλειοψηφία μπορεί να μάθει να σκέφτεται τους Μουσουλμάνους και τους Εβραίους ως γνήσια μέλη τού έθνους.

Η ΛΑΪΚΙΣΤΙΚΗ ΣΤΡΟΦΗ

Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι είναι απρόθυμοι να πιστέψουν ότι κάποιος τουρκικής ή βορειοαφρικανικής καταγωγής μπορεί να χαρακτηριστεί ως πραγματικός Γερμανός, Βέλγος ή Γάλλος. Πράγματι, ακόμη και πολλοί Ευρωπαίοι που θεωρούν τον εαυτό τους ανοιχτό στην μετανάστευση τείνουν να απαιτούν από τους μετανάστες να παραιτούνται από την προηγούμενη ταυτότητά τους και να αφομοιώνουν εξ ολοκλήρου τα τοπικά έθιμα. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, δεξιοί λαϊκιστές προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν αυτές τις συμπεριφορές επιχειρώντας μια μετωπική επίθεση ενάντια στην ιδέα μιας φιλελεύθερης, ποικιλόμορφης κοινωνίας: Η αντίθεσή τους στη μετανάστευση δεν ήταν παρά ένα εφαλτήριο για ένα μουχλιασμένο όραμα εθνικής καθαρότητας, με ρίζες ως τον φασισμό.

Η ελκυστικότητα αυτής της μορφής λαϊκισμού πάντα παρέμεινε περιορισμένη. Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι αρέσκονται να θεωρούν τους εαυτούς τους κοσμικούς, μοντέρνους και ανεκτικούς. Παρά το γεγονός ότι απορρίπτουν την ιδέα ότι οι πατρίδες τους θα πρέπει να φιλοξενήσουν τις πολιτιστικές και θρησκευτικές προτεραιότητες των νέων αφίξεων, η έκδοση της εν λόγω πατρίδας που επιδιώκουν να υπερασπιστούν είναι, με τον δικό της τρόπο, μάλλον ανοιχτόμυαλη και ποικίλη. Μπορεί να γίνουν αμυντικοί όταν οι μετανάστες επιθυμούν να αφήσουν ένα πολιτιστικό αποτύπωμα στην χώρα, αλλά είναι προσωπικά ανοιχτοί σε πολλές από τις πολιτιστικές προσφορές τού κόσμου, από το σούσι μέχρι την γιόγκα.

Μια νέα γενιά ακροδεξιών ηγετών, όπως ο Geert Wilders στην Ολλανδία και η Marine Le Pen στην Γαλλία, έχουν πάρει κατάκαρδα αυτό το μάθημα. Δεν έχουν σταματήσει να εκμεταλλεύονται την δυσαρέσκεια κατά των Μουσουλμάνων μεταναστών. Αλλά έχουν ντύσει την δυσαρέσκεια με νέα ρούχα. Αντί να κάνουν έκκληση για μια επίθεση στην σύγχρονη, φιλελεύθερη κοινωνία, υποστηρίζουν ότι οι Μουσουλμάνοι μετανάστες - μέσω της υποτιθέμενης απόρριψής τους στην ελευθερία τού λόγου, την επιμονή τους για τον νόμο τής σαρία ή της μη ανοχής τους προς τους Εβραίους, τις γυναίκες και τους ομοφυλόφιλους - θέτουν σε κίνδυνο αυτήν ακριβώς την τάξη. Ο ευρωπαϊκός ακροδεξιός εξτρεμισμός έχει μετατραπεί σε αυτό που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε «φιλελεύθερη ισλαμοφοβία».

Για να σηματοδοτήσουν πόσο διαφορετικοί είναι από τους προκατόχους τους, οι φιλελεύθεροι ισλαμόφοβοι επίσης αγκαλιάζουν τους Εβραίους. Υπάρχει μια σαφής λογική σε αυτή την στρατηγική. Λόγω των παρελθοντικών διώξεων εναντίον τους, οι Εβραίοι τής Ευρώπης έχουν γίνει οι ηθικοί διαιτητές τής ηπείρου – η λυδία λίθος τής παραδοσιακής κοινωνίας σχετικά με την ανοχή. Για να αποκρούσουν τις κατηγορίες για ρατσισμό, οι λαϊκιστές σε όλη την ήπειρο - από τον Βρετανό πολιτικό Nigel Farage ως τον πιο καλοπουλημένο Γερμανό συγγραφέα Thilo Sarrazin - έχουν έτσι μάθει να προτάσσουν των εμπρηστικών παρατηρήσεών τους σχετικά με τους Μουσουλμάνους σημεία ανεκτικότητας και διαφωτισμού: Πλούσιους επαίνους στους Εβραίους και τον εβραιο-χριστιανικό πολιτισμό. Για τον ίδιο λόγο, η Le Pen και άλλοι λαϊκιστές εκμεταλλεύονταν κάθε ευκαιρία για να λάμψουν στο προσκήνιο σε περιπτώσεις αντισημιτικής βίας που διαπράττεται από Μουσουλμάνους. Το να πράττουν αυτό τους επιτρέπει να διεκδικήσουν τον μανδύα τής ανοχής ακόμη και όταν σπέρνουν το μίσος.