Αντίο στα γεράκια τής Πολωνίας

Το διακύβευμα είναι υψηλό. Η Πολιτική Πλατφόρμα αγωνίζεται να κρατηθεί μπροστά από τον πικρό αντίπαλο της, το συντηρητικό κόμμα τού Νόμου και της Δικαιοσύνης, το οποίο είναι στην αντιπολίτευση από το 2007. Όσον αφορά την θέση τής Πολωνίας στην Ευρώπη, θα ήταν μια καταστροφή, εάν το «Νόμος και Δικαιοσύνη» κερδίσει τις εκλογές. Όταν το «Νόμος και Δικαιοσύνη» ήταν στην κυβέρνηση από το 2005 ως το 2007, ο αρχηγός τού κόμματος Γιάροσλαβ Καζίνσκι και ο εκλιπών δίδυμος αδελφός του, Λεχ Κατσίνσκι, ο οποίος ήταν τότε πρόεδρος, έγιναν γρήγορα παρίες στην διεθνή σκηνή, αποκτώντας φήμη για ρωσοφοβία και ενοχλητική αντι-γερμανική ρητορική. Αυτή ήταν μια έντονη αντίθεση με την μετρημένη σκληρότητα του Sikorski απέναντι στην Ρωσία, καθώς κοπίασε για να βελτιώσει τις σχέσεις μεταξύ της Βαρσοβίας και της Μόσχας αφότου το κόμμα τού «Νόμου και της Δικαιοσύνης» έχασε την εξουσία. Σε ένα άρθρο γνώμης [2] που δημοσιεύθηκε στην πολωνική εφημερίδα Rzeczpospolita στις 23 Σεπτεμβρίου, ο Σικόρσκι εξέφρασε την λύπη του για το ότι η επιθετικότητα της Ρωσίας προς την Ουκρανία είχε υπονομεύσει τις προσπάθειές του να διορθώσει τις Πολωνο-ρωσικές σχέσεις. Αλλά αν η Ρωσία σταματήσει την χρήση βίας εναντίον των γειτόνων της, έγραψε ο Sikorski, η συνεργασία είναι «και δυνατή και αναγκαία».

Η έμφαση της Βαρσοβίας στην πολιτική ασφαλείας φέτος, αντανακλά τις ανησυχίες στην πολωνική κοινωνία. Σύμφωνα με μια δημοσκόπηση από την CBOS [3] που διεξήχθη στα μέσα Σεπτεμβρίου, το 78% των Πολωνών πιστεύει ότι η κατάσταση στην Ουκρανία αποτελεί απειλή για την ασφάλεια της χώρας τους. Ερωτηθέντες για το πώς η διεθνής κοινότητα πρέπει να απαντήσει, οι κορυφαίες απαντήσεις περιλαμβάνουν να τεθεί πίεση στην Ρωσία (79% των ερωτηθέντων) και να επιβληθούν αυστηρότερες οικονομικές κυρώσεις σε αυτήν (69%). Αλλά αν και περισσότερο από το ήμισυ των ερωτηθέντων θεωρούν ότι ο ΟΗΕ, η ΕΕ, το ΝΑΤΟ και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να διαδραματίσουν έναν πιο ενεργό ρόλο στην προσπάθεια για την επίλυση της σύγκρουσης στην Ουκρανία, μόνο το 20% δήλωσε ότι η Πολωνία δεν έχει κάνει αρκετά. Υπό αυτήν την έννοια, η έμφαση των νέων ηγετών τής Πολωνίας στην μετριοπάθεια είναι σε αρμονία με το θέλημα του ευρύτερου πολωνικού κοινού.

Αναλόγως, η εξωτερική πολιτική τής «Πολιτικής Πλατφόρμας» θα παραμείνει πιθανότατα στην ίδια τροχιά, ακόμα και αν οι προτεραιότητες της κυβέρνησης αλλάξουν κάπως στους επόμενους μήνες. «Θα προσπαθήσω και θα εισαγάγω διορθώσεις, ίσως δικές μου συμβολικές χειρονομίες, αλλά έχω την πρόθεση να συνεχίσει την πολιτική τού Radoslaw Sikorski», δήλωσε ο Schetyna σε μια πρόσφατη συνέντευξη στην πολωνική τηλεόραση.

Παρουσιάζοντας τις προτεραιότητές της ως πρωθυπουργού στο πολωνικό κοινοβούλιο την 1η Οκτωβρίου, η Kopacz ανακοίνωσε μια «ρεαλιστική πολιτική» απέναντι στα γεγονότα στην Ουκρανία, τονίζοντας την συνεργασία με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, αντί να πιέζει προς τα εμπρός μόνη της. «Θα είμαστε ασφαλείς αν έχουμε τις κατάλληλες συμμαχίες, αντί να κουνάμε το σπαθί μας μόνοι μας», υπογράμμισε [4] σε συνέντευξή της αυτή την εβδομάδα στην Gazeta Wyborcza. Αυτό δείχνει ότι η Πολωνία θα συνεχίσει να υποστηρίζει την Ουκρανία ως μέρος τής ευρύτερης Δυτικής προσπάθειες αλλά θα παίξει έναν λιγότερο ηγετικό ρόλο στην διαμόρφωση της διεθνούς αντίδρασης.

Ένας αξιωματούχος ο οποίος κατά πάσα πιθανότητα θα παίξει έναν πιο σημαντικό ρόλο - ιδίως δεδομένης της έμφασης στην συνεργασία με το ΝΑΤΟ - είναι ο Tomasz Siemoniak, ο 47χρονος υπουργός Άμυνας. Η αναβάθμισή του σε αναπληρωτή πρωθυπουργό τον περασμένο μήνα, αναδεικνύει την έμφαση που δίνεται στην εθνική ασφάλεια της Πολωνίας στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης σύγκρουσης στην Ουκρανία. Έχει την υποστήριξη αμφότερων του Tusk και του προέδρου τής Πολωνίας, Bronislaw Komorowski, κάτι που είναι σημαντικό για το χαρτοφυλάκιο της άμυνας, επειδή, σύμφωνα με το σύνταγμα της Πολωνίας, ο πρόεδρος είναι ο αρχηγός [5] των Ενόπλων Δυνάμεων. Έχει ήδη προσπαθήσει να ανατρέψει ορισμένες από τις ζημίες που προκλήθηκαν από την ατυχή διατύπωση της Kopacz όταν συνέκρινε την Πολωνία σε μια «λογική Πολωνή» την περασμένη εβδομάδα. «Κατά την γνώμη μου, είναι μια πολύ καλή δήλωση σχετικά με το πώς το συμφέρον τής Πολωνίας είναι το πιο σημαντικό μέσα σε όλα αυτά», είπε [6] σε έναν πολωνικό ραδιοφωνικό σταθμό λίγο αργότερα, προσθέτοντας ότι εξεπλάγη από το γεγονός ότι τα λόγια τής πρωθυπουργού είχαν προκαλέσει τέτοια αναταραχή .

Επιπλέον, θα ήταν λάθος να υποθέσουμε ότι ο Sikorski έχει υποχωρήσει από την πρώτη γραμμή τής πολωνικής πολιτικής. Ως πρόεδρος του κοινοβουλίου, είναι δεύτερος στην σειρά των επικεφαλής τού πολωνικού κράτους˙ Εάν ο πρόεδρος καταστεί ανίκανος, ο πρόεδρος της βουλής γίνεται προσωρινός πρόεδρος. Επίσης, παραμένει δημοφιλής - σε μια πρόσφατη δημοσκόπηση, το 49% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι τον εμπιστεύεται. (Μόνο ο Komorowski τα πήγε καλύτερα.) Και ο Sikorski ποτέ δεν έχει κρύψει τις φιλοδοξίες του˙ Είναι πιθανώς μόνο θέμα χρόνου μέχρι να επιδιώξει και πάλι μια θέση υψηλότερου προφίλ στην πολιτική, είτε στην Πολωνία είτε στην διεθνή σκηνή.

Προς το παρόν, ο πρόεδρος Komorowski προέτρεψε τους Πολωνούς να δώσουν στη νέα κυβέρνηση 100 ημέρες ηρεμίας, συνδέοντας το αίτημά του με την εθνική ασφάλεια. «Η Πολωνία μέσα στο χάος μιας συνεχούς μάχης θα είναι μια πιο αδύναμη χώρα», είπε. Τα νέα πρόσωπα στην πολωνική κυβέρνηση έχουν προειδοποιηθεί από τον πρόεδρο της χώρας να διατηρήσουν τις πολιτικές τους φιλοδοξίες υπό έλεγχο. Εάν θα το κάνουν, και τι θα σημαίνει αυτό για την υποστήριξη της Πολωνίας προς την Ουκρανία και την θέση της στην Ευρώπη, είναι ένα άλλο θέμα.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/142137/annabel-chapman/goodbye-to...