Η ισλαμοφοβία προελαύνει

Η πρόσφατη σφαγή στο Παρίσι δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερη ενίσχυση για το νεότερο λαϊκίστικο φαινόμενο της Γερμανίας. Η κίνηση αυτή είναι γνωστή ως Πατριώτες Ευρωπαίοι Εναντίον τού Εξισλαμισμού τής Δύσης (Patriotic Europeans Against the Islamization of the West) ή Pegida, και αυτή την εβδομάδα προσέλκυσαν περισσότερους υποστηρικτές από ποτέ -υπολογίζονται στους 25.000- στους δρόμους τής Δρέσδης. Η ισλαμοφοβική ομάδα όρμησε στην ευκαιρία να απεικονίσει το Ισλάμ ως πίστη εγγενώς βίαιη, που απειλεί την Γερμανία και μεταμορφώνει την Δύση. Και, έχοντας ως φόντο τις αυξημένες ανησυχίες για την ασφάλεια και την μεγαλύτερη εισροή προσφύγων από τις αρχές τής δεκαετίας τού 1990, θα είναι σε θέση να εκμεταλλευτεί τους φόβους που πολλοί Γερμανοί φαίνεται ότι έχουν.

Πριν από την αιματοχυσία στο Παρίσι, η Pegida, που αντιτίθενται στον «εξισλαμισμό τής Χριστιανικής Ευρώπης» και την «ξένη διείσδυση» στην Γερμανία και οι παραλλαγές της σε ολόκληρη την χώρα, παρέπαιαν μετά από ένα μετεωρικό ξεκίνημα που ξεκίνησε το περασμένο φθινόπωρο. Οι διαδηλώσεις τής οργάνωσης -οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις κατά του Ισλάμ στην Ευρώπη- έφθιναν, και αντι-διαδηλώσεις σε όλη την χώρα είχαν αρχίσει να επισκιάζουν τις εκδηλώσεις τής Pegida. Μόνο στην ανατολική πόλη τής Δρέσδης, που είναι το χωνευτήρι τού κινήματος, η οργάνωση φαίνεται ότι έχει έναν σφικτό πυρήνα από περισσότερα από χίλια άτομα. Εν τω μεταξύ, οι εσωτερικές διαιρέσεις στην διάσπαρτη και νεφελώδη οργάνωση -καθώς και οι ρωγμές στο ακροδεξιό κόμμα τής Γερμανίας, το «Εναλλακτική για την Γερμανία» (AFD)- καταδεικνύουν ότι η οργάνωση θα μπορούσε να συντριβεί και να καεί, ακολουθώντας άλλους κατακερματισμένους και σε μεγάλο βαθμό άνευ σημασίας εθνικιστές στην «νεκρή ζώνη» τής εξωκοινοβουλευτικής άκρας δεξιάς τής Γερμανίας.

Πράγματι, η κίνηση ήταν τόσο γεμάτη με λογικές ανακολουθίες που οι περισσότεροι παρατηρητές κατάλαβαν ότι δεν θα μπορούσε να διαρκέσει πολύ περισσότερο. Ο αχταρμάς των διαδηλωτών ισχυρίζεται ότι η Γερμανία κατακλύζεται από Μουσουλμάνους και άλλους ξένους υπηκόους οι οποίοι βρίσκονται στην ρίζα των κοινωνικών δεινών τής χώρας, των υψηλών φορολογικών συντελεστών, του εγκλήματος και των ανησυχιών για την ασφάλεια. Λένε ότι υπάρχουν τόσοι πολλοί Μουσουλμάνοι και αλλοεθνείς στην Γερμανία που οι απλοί Γερμανοί δεν αισθάνονται σαν στο σπίτι τους στην δική τους χώρα. Αν η τάση αυτή συνεχιστεί, υποστηρίζουν [1], οι Μουσουλμάνοι θα ξεπερνούν σε αριθμό τους Γερμανούς μέχρι το 2035. Η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ [2], η οποία έχει μιλήσει ξεκάθαρα υπέρ τής υποδοχής προσφύγων και (χωρίς να τις κατονομάζει) κατά ομάδων που κηρύσσουν το μίσος και την προκατάληψη, τους «έχει προδώσει», υποστηρίζει [1] ο Lutz Bachmann, ένας από τους ιδρυτές τής οργάνωσης, ο οποίος θεωρεί ότι τα πολιτικά κόμματα και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης τού Βερολίνου «τα έχουν κάνει πλακάκια».

Τα γεγονότα δεν είναι υπέρ τής Pegida. Η Δρέσδη, για παράδειγμα, έχει έναν απειροελάχιστο αριθμό Μουσουλμάνων (0,4% του πληθυσμού) και πολύ λιγότερους μετανάστες (4%) από όσους έχουν άλλες γερμανικές πόλεις. Ο νόμος τής Σαρία προφανώς δεν έχει επιβληθεί στις όχθες τού ποταμού Έλβα ούτε γυναίκες με μαντίλες εμφανίζονται στην αγορά τής οδού Πράγας στην Δρέσδη. Τα 3,5 εκατομμύρια Μουσουλμάνοι (4% του πληθυσμού) τής Γερμανίας είναι σε συντριπτικό ποσοστό νομοταγείς, πολύγλωσσοι, ειρηνικοί πολίτες. Το 90% [3] των θρησκευόμενων Μουσουλμάνων τής Γερμανίας λένε ότι η δημοκρατία είναι μια καλή μορφή διακυβέρνησης. Επιπλέον, νέες μελέτες δείχνουν ότι, όσον αφορά την παραγωγικότητα και την πληρωμή των φόρων, οι μετανάστες αποφέρουν περισσότερα έσοδα από όσο κοστίζουν.

Και η πόλη τής Δρέσδης δεν είναι ένα τέλμα καταπιεσμένων ανέργων. Αντίθετα, είναι το διαμάντι τής Ανατολικής Γερμανίας με τις νεοσύστατες επιχειρήσεις της και το κορυφαίο τεχνικό της πανεπιστήμιο. Με την απασχόληση σε ολόκληρη την Γερμανία να βρίσκεται σε υψηλό όλων των εποχών, οι οικονομολόγοι συμφωνούν ότι αυτό που χρειάζεται η χώρα είναι πλέον περισσότερο υψηλά ειδικευμένο εργατικό δυναμικό για την πλήρωση των κενών θέσεων, το οποίο βραχυπρόθεσμα μπορεί να προέλθει μόνο από την μετανάστευση. Μακροπρόθεσμα, η Γερμανία θα χρειαστεί καθαρό ανθρώπινο δυναμικό για να αντισταθμίσει την παραπαίουσα πληθυσμιακή της ανάπτυξη - και πάλι, πιθανότατα πέρα από τα σύνορα της Γερμανίας. Όσο για τον Χριστιανισμό, οι Ανατολικο-γερμανοί είναι σε συντριπτικό βαθμό κοσμικοί.

Αλλά τα τραγικά γεγονότα στην Γαλλία -παράλληλα με τις μακάβριες λεηλασίες από ριζοσπάστες ισλαμιστές στη Νιγηρία και την τρέχουσα δίκη των εγχώριων τζιχαντιστών τής Γερμανίας- φαίνεται, τουλάχιστον στα μάτια των υποστηρικτών τής Pegida, ότι αντισταθμίζουν όλα τα δεδομένα. «Όλοι οι άνθρωποι που αγνοούσαν ή ίσως ακόμη και γελούσαν με τις ανησυχίες που εκφράστηκαν από ορισμένους από εμάς για την επικίνδυνη απειλή τού Ισλάμ τιμωρούνται από αυτήν την αιματηρή πράξη», δήλωσε ένας από τους ηγέτες τού AFD, ο Alexander Gauland [4] στις 7 Ιανουαρίου, ο οποίος προειδοποίησε επίσης κατά της «δυσφήμησης» της Pegida.

Βασισμένο σε γεγονότα ή όχι, είναι εμφανές ότι υπάρχει γόνιμο έδαφος για τις απόψεις αυτές στην Γερμανία -όπως υπάρχει και σε όλη την βόρεια Ευρώπη.Μελέτες [5] όπως μια νέο έρευνα του Infratest dimap δείχνει ότι το 22% των Γερμανών συμπαθεί την Pegida, ενώ το 72% όχι. (Μια εβδομάδα πριν την επίθεση στο Παρίσι τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 21% και 76%). Μια δημοσκόπηση που διεξήχθη [6] από την Bertelsmann Stiftung, ένα ανεξάρτητο μη κερδοσκοπικό ίδρυμα, δείχνει ότι η αγωνία των Γερμανών για το Ισλάμ έχει εκτοξευθεί τα τελευταία δύο χρόνια: Σήμερα, το 57% των Γερμανών βλέπει το Ισλάμ ως απειλή σε σύγκριση με ένα 53% το 2010. Το 40% λένε ότι ο μεγάλος αριθμός των Μουσουλμάνων στην Γερμανία τούς κάνει να αισθάνονται ξένοι στην χώρα τους, ενώ το 24% λένε θα πρέπει να υπάρχει μια απαγόρευση να μεταναστεύουν οι Μουσουλμάνοι στην Γερμανία. (Μια σκληρή ειρωνεία: Η μερίδα τού λέοντος των προσφύγων που έρχονται στην Γερμανία σήμερα είναι Μουσουλμάνοι Σύριοι που εγκαταλείπουν τους ριζοσπαστικούς τού Ισλαμικού Κράτους τού Ιράκ και της αλ-Σαμ).

Ένας από τους λόγους που η ισλαμοφοβία μπορεί να παρουσιάσει τέτοια έλξη είναι ότι δεν είναι ταμπού, σε αντίθεση με τον αντισημιτισμό ο οποίος έχει πολλά κοινά με την ισλαμοφοβία. Μόλις μια μέρα μετά την επίθεση στο Παρίσι, η μεγαλύτερη συντηρητική εφημερίδα τής Γερμανίας, Die Welt, δημοσίευσε ένα ολοσέλιδο δοκίμιο [7] τού Ayaan Hirsi Ali, ενός γεννημένου στην Σομαλία πρώην Ολλανδού πολιτικού και δεινού επικριτή τού Ισλάμ, ο οποίος υποστήριξε ότι το Ισλάμ είναι εγγενώς βίαιο. «Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι οι σημερινοί ισλαμιστές υποκινούνται από μια ιδεολογία που είναι ενσωματωμένη στα σπερματικά κείμενα του Ισλάμ. Δεν μπορούμε να υποκρινόμαστε πια ότι οι πράξεις τους μπορούν να διαχωριστούν από τις ιδέες που τις ενέπνευσαν», έγραψε. Τα επιχειρήματά του δεν είναι καινούργια στην Γερμανία, όπου μια σειρά από συντηρητικές προσωπικότητες, καθώς και διάφοροι υψηλού προφίλ σοσιαλδημοκράτες, όπως ο οικονομολόγος Thilo Sarrazin, και η φιλελεύθερη φεμινίστρια Alice Schwarzer, μεταξύ άλλων, κάνουν παρόμοιες επισημάνσεις. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι αποτελούν μέρος μιας κυρίαρχης τάσης.

Πέρα από τον αντι-ισλαμισμό, ο οποίος είναι το κύριο χαρτί τής Pegida σήμερα, η οργάνωση είναι στενά συνδεδεμένη με μια σειρά από άλλα θέματα που ετερόκλητοι Γερμανοί λαϊκιστές έχουν κηρύξει για δεκαετίες: Η ανεργία που προκαλεί η μετανάστευση, τα εγκλήματα από αλλοδαπούς, η κατάχρηση του κράτους πρόνοιας, η εθνική υπερηφάνεια, η μεροληψία των μέσων ενημέρωσης, και η συμπαιγνία των παραδοσιακών κομμάτων.

Ένας αριθμός Γερμανών διανοουμένων, μεταξύ των οποίων και ο πολιτικός επιστήμονας Gesine Schwan, υποστηρίζουν ότι ο κοινός παρονομαστής μεταξύ των συμπαθούντων τής Pegida, οι οποίοι είναι σε συντριπτικό ποσοστό άνδρες, είναι η απειλή τής απώλειας της τρέχουσας κοινωνικής θέσης τους, η οποία συνήθως είναι η μεσαία ή η κατώτερη μεσαία τάξη. Η διαφορά μεταξύ πλουσίων και φτωχών δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερη στην μεταπολεμική Γερμανία, επισημαίνει ο Schwan, και οι Ανατολικο-γερμανοί εξακολουθούν να κερδίζουν λιγότερα από τους Δυτικούς ομολόγους τους. Στην Ανατολική Γερμανία, η απογοήτευση πολλών πολιτών για τις δικές τους τύχες στην ενωμένη Γερμανία τούς απομάκρυνε από την κάλπη. Επιπλέον, πολλές από τις νέες θέσεις εργασίας στην Ανατολική Γερμανία, συμπεριλαμβανομένων εκείνων εντός και γύρω από την Δρέσδη, δεν προσφέρουν την ίδια μακροπρόθεσμη ασφάλεια όπως οι καθιερωμένες επιχειρήσεις στα δυτικά και, μάλιστα, θα μπορούσαν να κλείσουν εάν η οικονομία καταρρεύσει.

Δεδομένου ότι η Pegida δεν είναι ένα πολιτικό κόμμα -και δεν φιλοδοξεί να γίνει τέτοιο- η διαφαινόμενη ερώτηση στην Γερμανία είναι το πώς αυτή η νέα δύναμη θα επηρεάσει την εκλογική πολιτική. Οι ευγενικοί λαϊκιστές τής Γερμανίας [8], που ενσαρκώνονται από το κόμμα AFD, προσέθεσαν τον αντι-ισλαμισμό στο οπλοστάσιό τους το περασμένο έτος αφότου ανακάλυψαν ότι μια πλατφόρμα αντι-ευρώ δεν θα κέρδιζε αρκετές ψήφους (5% του συνόλου) για να εξασφαλίσουν μια θέση στα νομοθετικά σώματα. Οι εκπρόσωποι του AFD, όπως είναι ο Gauland, θέλουν να επωφεληθούν από τις επιθέσεις στο Παρίσι, καθώς και από το φαινόμενο της Pegida, προκειμένου να καταλάβουν έδρες σε περιφερειακά νομοθετικά σώματα στην Δυτική Γερμανία (το Αμβούργο και η Βρέμη ψηφίζουν αυτή την άνοιξη) όπως έχουν ήδη κάνει στην Ανατολική Γερμανία.

Αλλά είναι πολύ νωρίς για να πούμε εάν αυτό είναι μια στρατηγική νίκης. Η ταχεία άνοδος της Pegida έχει ταρακουνήσει πολλούς στην Γερμανία, και πυροδότησε ένα πολύ μεγαλύτερο αντι-Pegida κίνημα (σε ορισμένα μέρη ονομάζεται «No-gida»). Στην Δρέσδη, μια διαδήλωση αντι-Pegida προσέλκυσε περισσότερους από 35.000 ανθρώπους και στην Λειψία 30.000. Οι ηγέτες τής εκκλησίας μίλησαν εναντίον τής Pegida και ακόμη έκλεισαν τα φώτα τού καθεδρικού ναού τής Κολωνίας κατά την διάρκεια διαδήλωσης ενός από τους κλάδους τής Pegida στην πόλη. Επιπλέον, το πλεόνασμα προμηθειών και άλλων βοηθημάτων για τους πρόσφυγες της Συρίας στην Γερμανία έφτασε να είναι περισσότερο από όσο μπορούσαν να χειριστούν οι εργαζόμενοι στην βοήθεια.

Στην τρέχουσα συγκυρία, η πολιτική ελίτ τής Γερμανίας, η μουσουλμανική της κοινότητα και η κοινωνία των πολιτών πρέπει να αναλάβουν τον έλεγχο της αφήγησης. Τις τελευταίες εβδομάδες, οι ευρείες δημοκρατικές δυνάμεις τής Γερμανίας, με επικεφαλής την ίδια την Μέρκελ, δείχνουν κάθε σημάδι ότι κάνουν ακριβώς αυτό. Η καγκελάριος και όλα τα πολιτικά κόμματα (με εξαίρεση το AFD και λίγες μεμονωμένες εξαιρέσεις στο συντηρητικό στρατόπεδο) δεν έχουν μόνο καταδικάσει την Pegida αλλά -μέχρι στιγμής- αρνήθηκαν να εξετάσουν καν τα αιτήματά της, όπως μια περιοριστική μεταναστευτική πολιτική σαν εκείνη της Ελβετίας. Η Μέρκελ επανέλαβε δηλώσεις άλλων στο κόμμα της ότι το Ισλάμ αποτελεί μέρος τής Γερμανίας και θα παραμείνει έτσι.

Παρά το γεγονός ότι η πλειοψηφία στην Γερμανία είναι σε ασφαλή χέρια, οι σκέψεις και οι πράξεις μιας μειονότητας έχουν συνέπειες. Το AFD, εάν παραμένει συνεκτικό, σχεδόν σίγουρα θα μπει σε νομοθετικά σώματα στο δυτικό τμήμα τής χώρας και θα αλλάξει την εκλογική αριθμητική τής Γερμανίας, πιθανώς σε βάρος των Χριστιανοδημοκρατών τής Μέρκελ. Η ίδια η Pegida είναι μια ενόχληση στις εργασίες τής δημοκρατίας και οι ριζοσπαστικές ενέργειές της αποτελούν μια απειλή για την ασφάλεια των προσφύγων και των μεταναστών. Στο παρελθόν, σπίτια, τζαμιά, και κέντρα προσφύγων Μουσουλμάνων έχουν καεί από τα χέρια των Γερμανών ακροδεξιών. Τίποτα δεν λειτουργεί καλύτερα στις στρατηγικές των ισλαμιστών των οποίων στόχος είναι να σπείρουν την διχόνοια μεταξύ των Μουσουλμάνων και μη Μουσουλμάνων στην Γερμανία και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αυτοί οι σπόροι [της διχόνοιας] θα μπορούσε να αναπτύξουν μια νέα γενιά δυσαρεστημένων, αποξενωμένων, θυμωμένων νέων Μουσουλμάνων οι οποίοι θα μπορούσαν να πάρουν την σκυτάλη.

Copyright © 2002-2014 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/142774/paul-hockenos/pegida-march...

Σύνδεσμοι:
[1] http://www.spiegel.de/politik/deutschland/pegida-die-erste-demo-in-dresd...
[2] http://www.tagesschau.de/inland/merkel-neujahrsansprache-101.html
[3] http://www.welt.de/regionales/nrw/article136146741/Allermeiste-Muslime-f...
[4] http://www.sueddeutsche.de/politik/terror-afd-vize-gauland-sieht-pegida-...
[5] http://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=0CB8Q...
[6] http://www.welt.de/politik/deutschland/article136137605/Ablehnung-des-Is...
[7] http://www.welt.de/debatte/kommentare/article136176806/Doch-dieses-Massa...
[8] http://www.foreignaffairs.gr/articles/70050/paul-hockenos/oi-eygeneis-ge...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr