Το φθηνό πετρέλαιο δεν θα σταματήσει τις εξερευνήσεις

Παρά το γεγονός ότι πολλά από τα αποτελέσματα από το φθηνότερο πετρέλαιο είναι εύκολο να προβλεφθούν, πολύ λιγότερο εμφανές είναι το πώς θα επηρεάσει τα επενδυτικά σχέδια για νέα πετρελαϊκή εξερεύνηση και ανάπτυξη. Με τις τιμές τού πετρελαίου χαμηλά, το διαθέσιμο κεφάλαιο για την εξερεύνηση νέων κοιτασμάτων μειώνεται. Οι επιχειρήσεις γίνονται πολύ πιο σχολαστικές σχετικά με το πού να επενδύσουν τα χρήματα τους. Σχεδόν όλες οι μεγάλες εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου έχουν συρρικνώσει τους προϋπολογισμούς τους για επενδύσεις κεφαλαίου για το 2015. Οι χώρες που επιθυμούν να προσελκύσουν νέες επενδύσεις πρέπει τώρα να ανταγωνιστούν πιο σοβαρά με άλλες χώρες και περιοχές. Αυτό που είναι πιθανό να συμβεί είναι ένας αγώνας δρόμου για να γίνουν ελκυστικός τόπος για επενδύσεις.

Ο ανταγωνισμός θα γίνει αισθητός σε πολλούς τύπους εξερεύνησης και παραγωγής πετρελαίου. Ένα παράδειγμα είναι η μακράν υπεράκτια, «βαθέων υδάτων», εξερεύνηση πετρελαίου, η οποία είναι ενδεικτική για τις αγορές πετρελαίου, διότι είναι μια από τις πιο σημαντικές πηγές τής νέας παραγωγής. Κατά την τελευταία δεκαετία, τα «βαθέα ύδατα» είχαν μια θεαματική πορεία -οδηγούμενα από βελτιώσεις στην τεχνολογία σεισμικής απεικόνισης και ειδικές κινήσεις από μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες να διευρύνουν τα χαρτοφυλάκιά τους. Στην πραγματικότητα, οι ανακαλύψεις βαθέων υδάτων υπερ-τετραπλασιάστηκαν σε αυτό το χρονικό πλαίσιο, όπως έκαναν και οι επενδύσεις σε αυτούς τους τομείς. Όλα ειπώθηκε, η παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου βαθέων υδάτων έχει υπερδιπλασιαστεί σε 13 εκατομμύρια βαρέλια ισοδυνάμου πετρελαίου την ημέρα. Στην επόμενη δεκαετία, αξιόπιστες προβλέψεις βλέπουν το πετρέλαιο βαθέων υδάτων να ισοδυναμεί σχεδόν στο 30% της νέας προσφοράς πετρελαίου, σχεδόν όσο θα συμβάλει και το σχιστολιθικό πετρέλαιο.

Όταν οι τιμές τού πετρελαίου ήταν υψηλές, λίγοι παρατήρησαν το γεγονός ότι το κόστος τής έρευνας και ανάπτυξης βαθέων υδάτων ανέβηκε, κατά μέσο όρο, κατά 40% στην διάρκεια πέντε έως επτά ετών. Οι ελλείψεις στην εφοδιαστική αλυσίδα και η αυξανόμενη πολυπλοκότητα της γεωλογίας βαθέων υδάτων ευθύνονται εν μέρει, αλλά δύο παράγοντες ήταν οι πιο σημαντικοί για το υψηλότερο κόστος. Ο ένας είναι η αύξηση του μεριδίου των κερδών που παίρνουν οι κυβερνήσεις από τα πετρελαϊκά κοιτάσματα, που συχνά αναφέρονται ως «government take». Ο άλλος είναι οι πιο αυστηρές πολιτικές τοπικού περιεχομένου, οι οποίες απαιτούν την κατασκευή εξοπλισμού και την εκτέλεση έργων στο εσωτερικό τής χώρας με τοπικό εργατικό δυναμικό, υπηρεσίες, και προμηθευτές εξοπλισμού. Παρά το γεγονός ότι οι εν λόγω κανόνες μπορούν, εάν εφαρμοστούν ορθά, να εξοικονομήσουν χρήματα τελικά, και να δημιουργήσουν εθνικές βιομηχανίες, μέχρι στιγμής έχουν δημιουργήσει ως επί το πλείστον ελλείψεις στην αλυσίδα εφοδιασμού και αύξησαν το κόστος, δεδομένου ότι πολλές χώρες δεν έχουν τις ικανότητες να συμμορφωθούν με τους κανόνες. Ο χρόνος που απαιτείται για την δημιουργία αυτών των τοπικών αλυσίδων εφοδιασμού είναι συνήθως πολύ περισσότερος από όσο επιτρέπουν τα χρονοδιαγράμματα του έργου.

Οι συνδεδεμένες με την κυβέρνηση δαπάνες αποθαρρύνουν τις επενδύσεις στις χώρες που ήταν μόλις πρόσφατα εστίες των επενδύσεων «βαθέων υδάτων». Η Βραζιλία είναι ένα παράδειγμα. Για πολλά χρόνια, η Βραζιλία είδε μια πτώση στα επίπεδα παραγωγής. Ανταποκρίθηκε με μια πολιτική ανοικτών θυρών και υποστηρικτικές πολιτικές, και η κρατική εταιρεία έγινε ένας παγκόσμιος ηγέτης τής βιομηχανίας υπερ-βαθέων υδάτων. Ωστόσο, μετά τις ανακαλύψεις σε γεωλογικά στρώματα κάτω από στρώματα άλατος (pre-salt) στα τέλη τής δεκαετίας τού 2000, επιβλήθηκαν νέοι περιορισμοί, περιλαμβανομένων και αυστηρότερων απαιτήσεων για τοπική συνεργασία. Οι κανόνες τοπικής εμπλοκής, ενώ έχουν καλές προθέσεις, έχουν οδηγήσει σε συμφόρηση της εφοδιαστικής αλυσίδας, πληθωρισμό κόστους, και μια έλλειψη διαφάνειας. Ως αποτέλεσμα, οι χρόνοι και το κόστος των παραδόσεων μπορεί να είναι πολύ πάνω από τα διεθνή όρια αναφοράς.

Ομοίως, στη Νιγηρία, νέες πολιτικές έχουν διαδραματίσει ρόλο στις επενδυτικές τάσεις στην υπεράκτια δραστηριότητα εξερεύνησης, η οποία μειώνεται επί πέντε χρόνια παρά τις τεράστιες δυνατότητες της χώρας. Σήμερα, οι κυβερνητικές απολήψεις στη Νιγηρία είναι σχεδόν το 70% των κερδών από το πετρέλαιο, σε αντίθεση με τη Μοζαμβίκη και την Σενεγάλη, όπου η απόληψη είναι πιο κοντά στο 50%.

Τα καλά νέα είναι ότι οι εταιρείες που έχουν κεφάλαια να αφιερώσουν στην εξερεύνηση και την ανάπτυξη βαθέων υδάτων, έχουν ακόμα ελκυστικές ευκαιρίες για να το πράξουν. Η νέα ανάπτυξη στα βαθιά νερά θα έρθει εν μέρει από εν πολλοίς ανεξερεύνητες λεκάνες όπου οι κυβερνήσεις υποδοχής είναι πρόθυμες να προσελκύσουν ξένα κεφάλαια. Πουθενά αλλού δεν είναι πιο εμφανής η μεταβολή από όσο στην Αφρική, όπου οι πωλήσεις των αδειών και τα συμφέροντα των ιδιωτικών κεφαλαίων για την ανάπτυξη «οικοπέδων» βαθέων υδάτων έχουν αυξηθεί σχεδόν 20% ετησίως από το 2000. Μέχρι το 2025, η Τανζανία και η Μοζαμβίκη αναμένεται να συνεισφέρουν την μεγαλύτερη αύξηση σε νέα παραγωγή φυσικού αερίου, που αποτελεί το 10% του συνόλου, ενώ η δραστηριότητα εξερεύνησης πετρελαίου στην Δυτική Αφρική αναμένεται να στραφεί μακριά από τη Νιγηρία και την Αγκόλα και προς χώρες όπως η Γκάνα και η Σενεγάλη.