Πέρα από το 1962

Σύμφωνα με μια παγκόσμια δημοσκόπηση της Pew τον Ιούλιο του 2014 [8], μόλις το 30% των Κινέζων βλέπουν ευνοϊκά την Ινδία, ενώ μόλις το 31% των Ινδών έχουν θετική άποψη για την Κίνα. (Το 50% των Κινέζων και το 55% των Ινδών βλέπουν ευνοϊκά τις Ηνωμένες Πολιτείες). Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι υπάρχει μικρή αλληλεπίδραση μεταξύ των δύο λαών. Από τα 100 εκατομμύρια Κινέζων που ταξίδεψαν στο εξωτερικό το 2013, μόλις οι 160.000 είχαν ως προορισμό τους την Ινδία [9]. (1,4 εκατομμύρια επισκέφθηκαν την Γαλλία). Από τους 270.000 Ινδούς φοιτητές που σπούδασαν στο εξωτερικό το 2013, μόνο οι 9.200 βρέθηκαν στην Κίνα [10] ˑ παράλληλα, μόνο 2.000 Κινέζοι φοιτητές έκαναν τις σπουδές τους στην Ινδία. Εκτός αυτού, η διαδικασία θεώρησης διαβατηρίων είναι ιδιαίτερα βραδυκίνητη και οι απευθείας πτήσεις περιορίζονται μόνο σε μια αεροπορική εταιρεία, την Air China, που καλύπτει την διαδρομή Πεκίνο-Δελχί, ενώ καμία απευθείας πτήση δεν συνδέει τα εμπορικά κέντρα της Σαγκάης και της Βομβάης.

Σε ένα βαθύτερο επίπεδο, οι δύο κοινωνίες απλά δεν τρέφουν ιδιαίτερη συμπάθεια η μια για την άλλη. Οι περισσότεροι Κινέζοι δεν έχουν φάει ινδικό φαγητό ούτε έχουν παρακολουθήσει ταινία του Bollywood και δίνουν ελάχιστα εύσημα στην Ινδία για την ίδρυση της μεγαλύτερης θρησκείας της Κίνας, του Βουδισμού [11]. Πολλοί έχουν προσπαθήσει να κάνουν γιόγκα (η οποία, στην Κίνα, έχει κατ’ εκτίμηση 10 εκατομμύρια τακτικούς οπαδούς [12]), αλλά την εκλαμβάνουν σε μεγάλο βαθμό ως εισαχθείσα από την Δύση. Και, για έναν πληθυσμό που βρίσκεται μόλις μια γενιά μακριά από μια σχεδόν καθολική φτώχεια, οι Δυτικοί εορτασμοί μυστικιστικού ινδικού ασκητισμού δεν είναι ιδιαίτερα ελκυστικοί. Η Κίνα δεν έχει ιδιαίτερα καλύτερη απήχηση στην Ινδία, όπου, παρά την εμφανή επιτυχία του κινεζικού φαγητού, ελάχιστες άλλες πτυχές του αρχαίου ή του σύγχρονου πολιτισμού της Κίνας έχουν απήχηση. Οι ακαδημαϊκοί και οι ειδικοί των δυο χωρών είναι επίσης οι πλέον κατάλληλοι για να διδάξουν την αμοιβαία κατανόηση. Η Κίνα έχει δημιουργήσει ένα σύνολο ειδικών που σχετίζονται με την ινδική γλώσσα και λογοτεχνία, αλλά ελάχιστους ειδικούς στην ινδική πολιτική ή την οικονομία. «Οι υψηλής ποιότητας κινέζικες μελέτες στην Ινδία θα επέλθουν μετά από τουλάχιστον 10 με 15 χρόνια», είπε ο Jabin Jacob, του Ινστιτούτου Κινεζικών Μελετών στο Δελχί, ενώ η πρώην ανταποκρίτρια της Hindustan Times στην Κίνα, Reshma Patil, γράφει στο πρόσφατο βιβλίο της, Strangers Across the Border, ότι τα ινδικά ακαδημαϊκά συγγράμματα για την Κίνα έχουν «σε μεγάλο βαθμό παραμείνει σε μια χρονική κάψουλα της περιόδου του 1962».

Όλα αυτά επιδεινώνονται από την αποστασιοποίηση των ινδικών και κινεζικών συστημάτων διακυβέρνησης. Οι κυβερνητικές προσπάθειες της Κίνας να ενισχύσει τις σχέσεις της με την Ινδία φαίνεται να αυξάνουν και όχι να μειώνει τα προβλήματα της εικόνας της στην δημοκρατική Ινδία: Στο Δελχί και την Βομβάη, τα Ινστιτούτα του Κομφούκιου, που αποσκοπούν στην προώθηση της κινεζικής γλώσσας και του πολιτισμού στο εξωτερικό, έχουν κάνει αγώνα για να καθιερωθούν εξαιτίας των ανησυχιών για την ασφάλεια και των αντιπαραθέσεων σχετικά με τις μεθόδους διδασκαλίας. Τα θορυβώδη ζητήματα της κοινωνίας των πολιτών της Ινδίας είναι εξίσου άσχημα στην Κίνα, όπου οι ΜΚΟ, η δημόσια συζήτηση και η πνευματική ζωή περιορίζονται έντονα από τον δεσποτισμό του κόμματος-κράτους. Οι ανεπίσημοι διάλογοι, στους οποίους γνωστοί αντιδραστικοί Ινδοί διανοούμενοι βρίσκονται δίπλα σε επιμελώς πληκτικά κινεζικά κομμουνιστικά στελέχη, αποτελεί ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα. «Έχουμε δύο εντελώς διαφορετικά συστήματα», δήλωσε ο Mohammed Saqib, ο Γενικός Γραμματέας του Οικονομικού και Πολιτιστικού Συμβουλίου Ινδίας-Κίνας στο Δελχί, σε μια συνέντευξη τον Αύγουστο του 2014: «Οι μέθοδοι εργασίας και οι τρόποι σκέψης διαφέρουν. Η μόνη πραγματική εξαίρεση είναι οι οικογενειακές μας αξίες, οι οποίες μοιάζουν αρκετά».

ΔΥΟ ΧΩΡΕΣ, ΜΙΑ ΦΩΝΗ

Ο Xi Jinping και ο Narendra Modi είναι σαφείς σχετικά με τις δυνατότητες των σινο-ινδικών σχέσεων. Γράφοντας σε μια ινδική εφημερίδα [13] πριν από την επίσκεψή του στην Ινδία τον περασμένο Σεπτέμβριο, ο Xi χαρακτήρισε τις χώρες «δύο σημαντικές δυνάμεις σε έναν κόσμο που κινείται προς την πολυπολικότητα» και υποσχέθηκε ότι «εάν [η Κίνα και η Ινδία] μιλήσουν με μια φωνή, θα ακούσει όλος ο κόσμος». Οι ηγέτες υπογράμμισαν την κοινή ιστορία των χωρών σε ό, τι αφορά τις εμπορικές συναλλαγές κατά μήκος του αρχαίου Δρόμου του Μεταξιού, τους κοινούς δεσμούς που έχουν με τον Βουδισμό, καθώς και τις προηγούμενες οικονομικές δόξες των κρατών τους. «Αν ανατρέξετε στην ιστορία πριν από 300 χρόνια, η μεγαλύτερη συνεισφορά του ΑΕΠ σε παγκόσμιο επίπεδο, προερχόταν από την Ινδία και την Κίνα», είπε ο Modi σε Κινέζους δημοσιογράφους σε μια συνοπτική ενημέρωση τον περασμένο Σεπτέμβριο [14].

Για να προχωρήσουν, όμως, οι ηγέτες πρέπει να ασχοληθούν με την πιο πρόσφατη ιστορία. Αυτό σημαίνει να ενθαρρύνουν την δημιουργική σκέψη με σκοπό να μετριάσουν τις συνοριακές διαμάχες, να εξαλείψουν τα γραφειοκρατικά εμπόδια που αφορούν τις διμερείς επιχειρηματικές σχέσεις και, πάνω απ’ όλα, να προσπαθήσουν να βελτιώσουν την στάση και των δύο πλευρών, μέσω ακαδημαϊκών ανταλλαγών και άμεσων επαφών μεταξύ των ανθρώπων. Τα εμπόδια αυτά μπορεί να φαίνονται επιβλητικά, αλλά τα αποτελέσματα θα είναι αποφασιστικής σημασίας για την περιφερειακή -και παγκόσμια- γεωπολιτική.

Copyright © 2002-2014 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/143677/peter-martin/beyond-1962