Η επόμενη κίνηση του ΝΑΤΟ | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η επόμενη κίνηση του ΝΑΤΟ

Συζήτηση με τον Jens Stoltenberg

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η μεγαλύτερη στρατιωτική επιχείρηση που κάναμε ποτέ, η επιχείρηση ISAF στο Αφγανιστάν και άλλες προσπάθειες μας εκεί, η σπουδαιότερη που έχει πραγματοποιήσει ποτέ το ΝΑΤΟ, αποτελούσε απάντηση σε μια τρομοκρατική επίθεση εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που το ΝΑΤΟ επικαλέστηκε το Άρθρο 5, το άρθρο της συλλογικής άμυνας.

-Έχετε πει και αλλού ότι στο μέλλον το ΝΑΤΟ πρόκειται να προβεί σε μεγαλύτερη συλλογή και προστασία πληροφοριών εναντίον βλάβης από άτυπους παράγοντες. Πώς πιστεύετε πως μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο από τον οργανισμό και εναντίον ποιου πιστεύετε ότι θα είναι πιο αποτελεσματικό;

Δεδομένης της φύσης των πληροφοριών είναι δύσκολο να δώσω λεπτομέρειες δημοσίως, αλλά μπορώ να πω ότι οι μυστικές υπηρεσίες, η αναγνώριση και η επιτήρηση αποτελούν κλειδιά για να κατανοήσουμε το νέο περιβάλλον ασφαλείας, να έχουμε καλύτερη επίγνωση της κατάστασης, να είμαστε σε θέση να παρέχουμε μεγαλύτερο χρονικό περιθώριο προειδοποίησης και να αυξήσουμε την δυνατότητα μας να έχουμε τις σωστές δυνάμεις στο σωστό μέρος την σωστή στιγμή.

Το είδος του υβριδικού πολέμου που είδαμε στην Ουκρανία, για παράδειγμα, περιλαμβάνει εξαπάτηση, χρήση και στρατιωτικών και μη στρατιωτικών μέσων, μυστικές και φανερές επιχειρήσεις. Στο πλαίσιο αυτό, η κατοχή πληροφοριών γίνεται πιο σημαντική από ποτέ. Τόσο στην Μέση Ανατολή όσο και στην Βόρεια Αφρική, είναι επίσης ζωτικής σημασίας. Σκοπεύουμε να αναπτύξουμε τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) Global Hawk του ΝΑΤΟ – drones επιτήρησης. Βρισκόμαστε στην διαδικασία ανάπτυξης ενός νέου συμμαχικού συστήματος επιτήρησης εδάφους και το σχέδιό μας είναι να είμαστε σε θέση να το χρησιμοποιήσουμε εντός του 2017, στην βάση Sigonella στην Ιταλία.

-Πού θεωρείτε ότι θα είναι πιο χρήσιμα τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη του ΝΑΤΟ;

Θα είναι χρήσιμα σε όλα σχεδόν τα θέατρα, στην αντιμετώπιση πολλών διαφορετικών απειλών και προκλήσεων. Η κατοχή καλής πληροφόρησης σε πραγματικό χρόνο γίνεται όλο και πιο σημαντική.

-Με αφορμή ορισμένες από τις αντιπαραθέσεις που αντιμετωπίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες λόγω της χρήσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών, σκοπεύει το ΝΑΤΟ να κάνει κάτι διαφορετικό;

Πρόκειται για μη επανδρωμένα αεροσκάφη επιτήρησης, και νομίζω ότι το μεγαλύτερο μέρος της συζήτησης δεν σχετίζεται με μη επανδρωμένα αεροσκάφη επιτήρησης αλλά με μη επανδρωμένα αεροσκάφη που χρησιμοποιούνται ως όπλα. Όλα τα όπλα θα πρέπει, φυσικά, να χρησιμοποιούνται σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

-Υπάρχει κάποιος διπλωματικός διάλογος σε εξέλιξη που θα μπορούσε να διεξαχθεί μεταξύ της Ρωσίας και του ΝΑΤΟ;

Εμείς στο ΝΑΤΟ αποφασίσαμε τον Απρίλιο του 2014 να διακόψουμε την πρακτική μας συνεργασία με την Ρωσία, αλλά να διατηρήσουμε ανοικτούς τους διαύλους επικοινωνίας σε ό, τι αφορά τις πολιτικές επαφές, και αυτές υπάρχουν σε έναν βαθμό. Η πρόκληση έγκειται, όμως, στο γεγονός ότι ακόμη και αν οι δίαυλοι πολιτικού διαλόγου είναι ανοικτοί, η συμπεριφορά της Ρωσίας πρέπει να αλλάξει. Όσο η Ρωσία παραβιάζει την διεθνή νομοθεσία, υποστηρίζοντας τους αυτονομιστές, στέλνοντας δυνάμεις και βαρύ εξοπλισμό, και προσαρτώντας την Κριμαίας, τότε αυτό είναι το πραγματικό πρόβλημα.

-Πιστεύετε πως θα υπάρξει κάποια αλλαγή σε αυτό το μέτωπο στο εγγύς μέλλον;

Δεν πρόκειται να προβώ σε εικασίες. Έχουμε δει ένα σταθερό μοτίβο, σύμφωνα με το οποίο η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει βία στην Μολδαβία, την Γεωργία, την Κριμαία και την ανατολική Ουκρανία. Προσπαθεί να αποκαταστήσει ένα σύστημα σφαιρών επιρροής, το οποίο έρχεται σε αντίθεση με την όλη ιδέα μιας ελεύθερης και ειρηνικής Ευρώπης, μιας Ευρώπης στο πλαίσιο της οποίας σεβόμαστε την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα όλων των εθνών.

-Πιστεύετε ότι η επέκταση του ΝΑΤΟ έχει συμβάλει στο πρόβλημα;

Η διεύρυνση του ΝΑΤΟ είναι το αποτέλεσμα της άσκησης ελεύθερης βούλησης από ανεξάρτητα δημοκρατικά έθνη -έθνη, όπου οι λαοί και οι κυβερνήσεις επιθυμούσαν έντονα να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, και κλήθηκαν να συμμετάσχουν. Κανείς δεν εξαναγκάστηκε ποτέ να γίνει μέλος στο ΝΑΤΟ. Εκείνοι χτύπησαν την πόρτα μας κι εμείς τους καλωσορίσαμε. Πρέπει να σεβόμαστε το δικαίωμα του κάθε λαού να αποφασίζει για την πορεία του. Το εάν μια χώρα θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ είναι πραγματικά ένα ζήτημα που πρέπει να αποφασιστεί στο πλαίσιο του διαλόγου μεταξύ του επίδοξου μέλους και του ΝΑΤΟ. Η Ρωσία δεν έχει δικαίωμα να παρέμβει ή να προσπαθήσει να εμποδίσει κάτι τέτοιο.

29052015-2.jpg

Πλήρωμα του αμερικανικού ναυτικού πάνω στο USS Viksburg που συμμετείχε στην ανθυποβρυχιακή άσκηση Dynamic Mongoose του ΝΑΤΟ στην Βόρεια Θάλασσα στα ανοικτά των ακτών της Νορβηγίας, στις 4 Μαΐου 2015. MARIT HOMMEDAL / REUTERS
---------------------

-Πιστεύετε πως μια συνεργασία μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας είναι δυνατή; Μπορεί να αποτελέσει κάτι άλλο από μια σχέση μηδενικού αθροίσματος;

Απολύτως. Σύμφωνα με την εμπειρία μου ως πολιτικός κατά τις δεκαετίες του '80, του '90 και μέχρι σήμερα, οι διεθνείς σχέσεις μπορούν πολύ συχνά να μην είναι μηδενικού αθροίσματος, αλλά αμοιβαία επωφελείς. Για αρκετά χρόνια μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, η Ρωσία εντασσόταν στις νικητήριες χώρες μαζί μας. Επεκτείναμε την οικονομική μας συνεργασία και το εμπόριο. Δημιουργήσαμε μια ομάδα G8 με την Ρωσίαˑ είχε προσκληθεί στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Εγκαθιδρύσαμε ένα Συμβούλιο μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας. Και στην Νορβηγία, έχω δει πώς έχουμε να καταφέρουμε μια ιδιαίτερα ρεαλιστική και συντονισμένη σχέση συνεργασίας με την Ρωσία στα ζητήματα της ενέργειας, της αλιείας, των συνόρων και του στρατού. Αυτό ήταν επωφελές για την Ρωσία, και καλό για εμάς.