Κερδίζοντας ακόμα στο Ιράκ | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Κερδίζοντας ακόμα στο Ιράκ

Ο σωστός τρόπος για την καταπολέμηση του ISIS

Στην πραγματικότητα, η σημερινή στρατηγική αποτέλεσε πρόοδο εναντίον των μαχητών του ISIS και μείωσε τις προμήθειες της οργάνωσης, τις δυνατότητες και τους πόρους, συμπεριλαμβανομένων των εσόδων της από το πετρέλαιο. Όταν πρόκειται για την καταπολέμηση του ISIS στο Ιράκ, η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν παρουσίασε υπερβολικά τις επιτυχίες της συμμαχίας, αλλά μάλλον τους έδωσε λιγότερη έμφαση -και απέτυχε να εξηγήσει επαρκώς- το ευρύτερο χρονικό πλαίσιο που θα χρειαζόταν για να επιτευχθεί η επιθυμητή κατάληξη: Θα χρειαστούν χρόνια, αν όχι δεκαετίες, για την ανοικοδόμηση των ιρακινών δυνάμεων ασφαλείας και την δημιουργία μιας κάποιας σταθερότητας στην σουνιτική ενδοχώρα. Κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου, η ιρακινή κυβέρνηση θα συνεχίσει να είναι αδύναμη, διχασμένη εσωτερικά και ευάλωτη στην ιρανική επιρροή.

Αντί όμως να εγκαταλείψουν την τρέχουσα στρατηγική των ΗΠΑ για την καταπολέμηση του ISIS στο Ιράκ, οι πολιτικοί και οι αξιωματούχοι θα πρέπει να αφιερώσουν περισσότερο χρόνο στην επεξήγηση της πιθανής διάρκειας της σύγκρουσης και της φύσης των στόχων στην περιοχή. Και θα πρέπει επίσης να προσπαθήσουν σε δημόσιο και ιδιωτικό επίπεδο να βρουν τρόπους να ανυψώσουν τον παράγοντα της Συρίας στην συγκεκριμένη στρατηγική. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό δεδομένου ότι οι γραμμές τροφοδοσίας που έχουν αποδειχθεί βοηθητικές για την διατήρηση των ικανοτήτων των μαχητών του ISIS στο Ιράκ επιστρέφουν απευθείας στην Συρία. Οι σχεδιαστές της πολιτικής και των στρατιωτικών επιχειρήσεων των ΗΠΑ πρέπει να αναγνωρίσουν ότι μόνο αν επιταχύνουν στις προσπάθειες καταπολέμησης του ISIS στην Συρία θα μπορέσει ο συνασπισμός να αλλάξει οριστικά την ροή των γεγονότων εναντίον του ISIS στο Ιράκ. Εν ολίγοις, οποιαδήποτε προσέγγιση που θα θέτει το «Ιράκ πρώτο» με σκοπό την νίκη κατά του ISIS είναι απατηλή.

Αυτό δημιουργεί ένα επιπλέον ερώτημα: Ποιοι είναι οι Σύριοι εταίροι που μπορούν να πολεμήσουν το ISIS στην Συρία; Ο συριακός στρατός και οι πληρεξούσιοί του χάνουν σταδιακά τον αγώνα κατά του ISIS. Πέραν του ότι μια συνεργασία με τις δυνάμεις του προέδρου της Συρίας, Μπασάρ αλ-Άσαντ, αποτελεί ηθικό λάθος, θα ήταν και αντιπαραγωγική, δεδομένης της άμεσης συνέργειας του καθεστώτος στην δημιουργία του προβλήματος του ISIS πριν από κάποια χρόνια. Η ισχυρότερη ομάδα μαχητών της αντιπολίτευσης που βρίσκεται σήμερα στην Συρία, ο συνασπισμός Jaish al Fatah, αντλεί κέρδη σε βάρος του καθεστώτος της βορειοδυτικής Συρίας, ενώ απειλεί ακόμη και τις γραμμές ανεφοδιασμού του καθεστώτος στο Χαλέπι και βασικές περιοχές του καθεστώτος στις ακτές της Συρίας. Ο Jaish al Fatah, όμως, δεν έχει δείξει προθυμία ή επιθυμία να πολεμήσει κατά του ISIS. Επιπλέον, θα ήταν κοντόφθαλμο αν η διεθνής κοινότητα υποστήριζε αυτήν την συμμαχία ή άλλους τζιχαντιστές, επειδή οι τελικοί στόχοι των οργανώσεων αυτών για την Συρία αποκλίνουν σημαντικά από τον στόχο που έχει συμφωνηθεί μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών, των συμμάχων τους και του μεγαλύτερου μέρους της διεθνούς κοινότητας: την επιδίωξη μιας κυβερνητικής μετάβασης από τον Assad προς ένα σταθερό, πολυσεχταριστικό και χωρίς αποκλεισμούς κράτος.

Κάτι τέτοιο αφήνει τελικά μόνο το πρόγραμμα «εκπαίδευσης και εξοπλισμού» των ΗΠΑ, το οποίο ξεκίνησε νωρίτερα αυτόν τον χρόνο με σκοπό την εκπαίδευση μετριοπαθών αλλά ικανών μαχητών της αντιπολίτευσης της Συρίας. Οι επικριτές έχουν χαρακτηρίσει το πρόγραμμα ως απέλπιδα προσπάθεια και προέβλεψαν την αποτυχία του, ίσως, όμως, να αποτελεί την μόνη βιώσιμη επιλογή. Ορισμένες μεταβλητές μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες νίκης των μαχητών αυτών που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ από την στιγμή που θα σταλούν πίσω στην Συρία, όπου ο αριθμός των μαχητών στον εμφύλιο πόλεμο αυξάνεται. Κατ’ αρχάς, έχει μεγάλη σημασία το μέρος της Συρίας στο οποίο θα εισαχθούν οι νέες μονάδες αυτό το φθινόπωρο ή το 2016. Θα πρέπει να αποσταλούν σε περιοχές όπου θα έχουν μέγιστη τοπική αξιοπιστία. Αν τοποθετηθούν στρατηγικά και έχουν επαρκή εφόδια, ίσως οι άλλες τοπικές πολιτοφυλακές και οι αγωνιστές της αντιπολίτευσης να συσπειρωθούν γύρω τους, αντί να τους ανταγωνιστούν. Οι πιθανοί σύμμαχοι αυτών των νέων μαχητών στην περιοχή μπορεί να περιλαμβάνουν συριακές σουνιτικές φυλές, μερικές από τις οποίες έχουν δείξει πρόσφατα μια προθυμία να πολεμήσουν εναντίον του ISIS. Σε ορισμένες περιοχές, κουρδικές μονάδες που έχουν αποδειχθεί επιτυχημένες στον αγώνα τους κατά του ISIS ίσως αποτελέσουν χρήσιμους τοπικούς εταίρους.

Δεύτερον, οι μαχητές του προγράμματος «εκπαίδευσης και εξοπλισμού» πρέπει να προστατεύονται επαρκώς από τις δυνάμεις του συριακού καθεστώτος, συμπεριλαμβανομένων των μισθοφόρων της Χεζμπολάχ, που θα δουν αμέσως την συμβολική σημασία μιας νίκης τους εναντίον των υποστηριζόμενων από την Δύση μαχητών. Κατά την διάρκεια των διαπραγματεύσεων με την Τουρκία για την φιλοξενία ενός μέρους του προγράμματος «εκπαίδευσης και εξοπλισμού» εκεί, σύμφωνα με πληροφορίες, οι Ηνωμένες Πολιτείες συμφώνησαν να παρέχουν «προστασία από αέρος» σε αυτούς τους μαχητές από την στιγμή που θα σταλούν στην Συρία. Οι πρόσφατα εκπαιδευμένοι αντάρτες ενδέχεται να χρειαστούν και αεροπορική κάλυψη και προστασία από στρατιωτικές δυνάμεις. Παρά το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν χρειάζονται να παρέχουν τον συγκεκριμένο στρατό στην Συρία, αυτό είναι κάτι που ίσως χρειαστεί να κάνουν άλλοι σύμμαχοι τους.