Το ελληνικό δράμα

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλωντ Γιουνκέρ στην τελευταία συνέντευξη Τύπου σχετικά με το ελληνικό ζήτημα, στις Βρυξέλλες, στις 29 Ιουνίου 2015. Yves Herman/ Reuters
--------------------------

Επιπροσθέτως, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλωντ Γιουνκέρ, σε συνέντευξη που έδωσε για το θέμα αυτό Τύπου (και εξελίχθηκε σε κόλαφο προς την ελληνική κυβέρνηση) αποκάλυψε ότι οι πιστωτές είχαν ήδη υποχωρήσει από την πρόταση που τελικώς αποσύρθηκε, και είχαν κάνει προς την ελληνική πλευρά νέα βελτιωμένη πρόταση, σε μια προσπάθεια να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις. Όμως, ο πρωθυπουργός Τσίπρας είχε πάρει την αποφασή του: Απέσυρε τον Γιάνη Βαρουφάκη από τις συνομιλίες και προχώρησε στο διάγγελμα για την διεξαγωγή του δημοψηφίσματος. Και κατηγόρησε τον κ. Γιουνκέρ ότι ψεύδεται. Το Graccident έχει συμβεί.

Οι δηλώσεις των Ευρωπαίων ηγετών αλλά και των ηγετών από τις ΗΠΑ, την Ρωσία και την Κίνα, υπογραμμίζουν την ανάγκη εξεύρεσης μιας συμβιβαστικής λύσης για την Ελλάδα μέσα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, δεν φαίνεται να εισακούονται από τη νέα ελληνική κυβέρνηση. Η ρητορική των κυβερνητικών στελεχών συντείνει στο ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση εκβιάζει την Ελλάδα, και αφήνουν να εννοηθεί ότι υπάρχει σχέδιο εναντίον της χώρας με τελικό στόχο την υποδούλωσή της. Έτσι, αφενός πολώνεται το κοινό εγχωρίως, αφετέρου εξανεμίζεται η όποια διάθεση επαναπροσέγγισης και συμβιβασμού από την ΕΕ και το ΔΝΤ.

Το γεγονός ότι από την περασμένη Δευτέρα οι τράπεζες στην Ελλάδα είναι κλειστές και έχουν εφαρμοστεί κεφαλαιακοί περιορισμοί (capital control) που θα διαρκέσουν –τουλάχιστον- μέχρι και την Δευτέρα 6 Ιουλίου εξασφαλίζει ότι η νίκη της άκαμπτης στάσης του Τσίπρα απέναντι στους δανειστές θα είναι Πύρρειος. Ήδη οι ουρές των πολιτών εμπρός από τα ΑΤΜ διογκώνουν την δυσαρέσκεια για την αποτυχημένη εξέλιξη των συνομιλιών με τις Βρυξέλλες και αυξάνουν τα προβλήματα για την πραγματική οικονομία. Οι συναλλαγές έχουν πρακτικά παγώσει, οι ιδιωτικές εταιρείες καταβάλλουν τμήμα της μισθοδοσίας ή δεν την καταβάλλουν καθόλου, ενώ και ο τουρισμός, η μεγάλη βιομηχανία της χώρας, υφίσταται υπονόμευση από την δυσκολία στις συναλλαγές και τις διάφορες ταξιδιωτικές οδηγίες που εκδίδουν πολλές χώρες των οποίων οι πολίτες έρχονται ως τουρίστες στην Ελλάδα. Ακόμα κι αν η πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ κερδίσει το δημοψήφισμα, η επόμενη μέρα θα είναι γεμάτη με αξεπέραστα οικονομικά προβλήματα. Η Ελλάδα θα αναγκαστεί, ελλείψει χρηματοδότησης, να εγκαταλείψει το ευρώ και να αναζητήσει ένα καινούργιο, δικό της νόμισμα που θα υποτιμηθεί αμέσως ώστε να τονωθεί η ανταγωνιστικότητα της χειμαζόμενης ελληνικής οικονομίας.

Στην περίπτωση που το δημοψήφισμα είναι αντίθετο με τις παροτρύνσεις του ΣΥΡΙΖΑ, η κυβέρνηση θα πρέπει να παραιτηθεί, αν και τίποτε στις δηλώσεις των στελεχών της δεν παραπέμπει ακόμη σε κάτι τέτοιο. Αν επιμείνει, και παραμείνει στην εξουσία, θα είναι πολύ δύσκολο να βρει κάποιους να διαπραγματευθεί, καθώς η αξιοπιστία της στις αίθουσες των Βρυξελλών είναι πλέον σχεδόν μηδενική. Άρα, το αποτέλεσμα πρακτικά θα είναι το ίδιο: Η Ελλάδα χωρίς χρήματα θα αναγκαστεί να τυπώσει δικό της νόμισμα. Εκτός αν όντως η κυβέρνηση παραιτηθεί, προκηρυχθούν εκλογές και μια νέα, φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση αναλάβει να λύσει τον γόρδιο δεσμό των σχέσεων της Ελλάδας με τους Ευρωπαίους εταίρους και πιστωτές της.

Ένας ακόμη κίνδυνος αφορά τις ημέρες μέχρι το δημοψήφισμα. Ήδη διοργανώνονται μαζικές συγκεντρώσεις για την στήριξη του «ναι» και του «όχι», με την ένταση ανάμεσα στα δύο στρατόπεδα να αυξάνει κάτω από κατηγορίες για «εκπροσώπους των δανειστών» και «προδοτών της πατρίδας» αντίστοιχα. Μέσα σε ένα τόσο τεταμένο κλίμα είναι εύκολος ο εκτροχιασμός, είτε ακούσιος είτε από προβοκάτσια. Πολύ δε περισσότερο όταν η φιλοευρωπαϊκή αντιπολίτευση κάνει καταγγελίες για παρατυπίες στην διεξαγωγή του δημοψηφίσματος και παραπλάνηση του ελληνικού λαού.

Ωστόσο, τώρα είναι πολύ δύσκολο για όλες τις πλευρές να κάνουν ένα βήμα πίσω. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα εκμεταλλευθούν την ευκαιρία που τους προσέφερε το Αλέξης Τσίπρας για να «τιμωρήσουν» την «σπάταλη» Ελλάδα, όπως ακριβώς τους ζητούν οι δικές τους εγχώριες λαϊκίστικες ομάδες και τα αντίστοιχα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Επιπρόσθετα θα στείλουν ένα μήνυμα προς όλες τις «αποσχιστικές» τάσεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο θα λέει ότι όποιος τελικά φύγει από την ευρωπαϊκή οικογένεια, το μόνο που θα έχει να αντιμετωπίσει θα είναι απομόνωση, οικονομικός πόνος και καταστροφή.

Ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης και ο υπουργός Εσωτερικών Νίκος Βούτσης χαιρετιούνται εύθυμα καθώς εισέρχονται στο μέγαρο Μαξίμου, στις 28 Ιουνίου 2015. Marko Djurica/Reuters
--------------------------------

Η νεαρή ελληνική κυβέρνηση θα συνεχίσει την «επαναστατική γυμναστική» της, ελπίζοντας σε ένα θετικό για αυτήν δημοψήφισμα που θα της επιτρέψει να επιβιώσει στις επερχόμενες οικονομικές δυσκολίες. Θα ρίξει δικαιολογημένα την ευθύνη στους πολίτες εφόσον η σχέση με τους Ευρωπαίους εταίρους γίνει αφόρητα πικρή και η οικονομική κακουχία οδηγήσει στην επιστροφή της δραχμής. Και θα κερδίσει επιπλέον χρόνο προπαγανδίζοντας ότι το φταίξιμο για τις εξελίξεις αυτές δεν είναι δικό της αλλά όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων «που έφεραν την χώρα σε αυτά τα χάλια». Ήδη το επιχείρημα αυτό χρησιμοποιείται ευρέως.

Και όσο περνούν οι μέρες, ακόμη και οι ίδιοι οι πολίτες θα το βρίσκουν δυσκολότερο να ξεφύγουν από την παγίδα της αντιπαράθεσης και να συγκλίνουν σε άλλες, λιγότερο διχαστικές προοπτικές, προκειμένου να πιεστεί η κυβέρνηση προς τρίτες λύσεις και να αρθεί το αδιέξοδο.