Η μέθοδος της Μέρκελ

Κάτι ανάλογο ισχύει και για την δυνητική γερμανική εσωτερική αντιπολίτευση στο Grexit. Οι νέοι εταίροι της Μέρκελ στην κυβέρνηση, οι Σοσιαλδημοκράτες, έχουν χρησιμοποιήσει όλες τις διαπραγματευτικές τους δυνάμεις για να πετύχουν μια καλύτερη συμφωνία για τους εργαζόμενους εγχωρίως˙ έχουν ουσιαστικά εγκαταλείψει την Ευρώπη και την αλληλεγγύη εντός της ηπείρου. Δεν υπάρχει πια συζήτηση για «ευρωομόλογα» ή άλλα μέσα για να βοηθηθούν οικονομικά και κοινωνικά ασθενέστερες χώρες. Αντ’ αυτού, ο Sigmar Gabriel, ο πρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών, έχει προσπαθήσει να είναι πιο Μερκελιστής από την Μέρκελ. Μετά το πρόσφατο ελληνικό δημοψήφισμα, επιτέθηκε στον Τσίπρα προσωπικά με έναν τρόπο που η καγκελάριος δεν έκανε. Είναι σαφώς ανήσυχος ότι αν αφήσει την Μέρκελ να διαχειρίζεται την ευρωκρίση χωρίς αμφισβητήσεις, αυτό θα του κοστίσει σε ψήφους στις επόμενες ομοσπονδιακές εκλογές το 2017. Και ανταποκρίνεται στην κοινή γνώμη (ή τουλάχιστον τις δημοσιευμένες απόψεις) σύμφωνα με την οποία η κυβέρνηση πρέπει να είναι σκληρή (και η Μέρκελ μια «Σιδηρά Καγκελάριος» -η Bild, η μεγαλύτερη εφημερίδα της χώρας, την απεικόνισε την περασμένη Τρίτη με ένα κράνος τύπου Βίσμαρκ).

Υπάρχει ένας ακόμη παράγοντας που καθιστά το Grexit πιο πιθανό από ποτέ, από την άποψη της Μέρκελ: Το αντι-ευρώ κόμμα «Εναλλακτική για την Γερμανία» (AFD) – το οποίο μόλις που απέτυχε να εισέλθει στο κοινοβούλιο στις τελευταίες ομοσπονδιακές εκλογές το 2013, αλλά είναι μια ισχυρή παρουσία σε μια σειρά κρατικών σωμάτων- έχει καταναλωθεί από εσωτερική φαγωμάρα. Το AFD έχει επίσης παρασυρθεί προς τα δεξιά. Οι ηγέτες του είναι φαινομενικά ανήσυχοι περισσότερο για τους αιτούντες άσυλο και τους πρόσφυγες αντί για την οικονομική πολιτική. Προηγουμένως, ένα Grexit θα γινόταν παιχνίδι στα χέρια αυτού του κόμματος, το οποίο λειτουργούσε με καθηγητές και βιομηχάνους οι οποίοι προσπάθησαν να προσφέρουν μια συντηρητική εναλλακτική λύση στην Μέρκελ και την ολίσθηση του CDU προς ένα πιο ήπιο κέντρο. Τώρα, οι καθηγητές αφήνουν το AFD κατά κύματα, και μια δραστική απόφαση για την Ελλάδα δεν θα ωφελήσει κατ’ ανάγκη το κόμμα, το οποίο, όπως και πολλά προηγούμενα δεξιά λαϊκιστικά κόμματα στην Γερμανία, θα μπορούσε να καταλήξει εντελώς περιθωριοποιημένο.

Τίποτα από αυτά δεν γράφεται για να πούμε ότι ο ορίζοντας της Γερμανίδας καγκελαρίου είναι πλήρως επισκιασμένος από την μικροκομματική εγχώρια πολιτική. Είναι πιθανό ότι έχει αρχίσει να σκέπτεται το τι θα γράψουν τα βιβλία της ιστορίας και ότι η πρωταρχική φιλοδοξία της για αυτή την θητεία της στην εξουσία, και, ενδεχομένως, μία ακόμα, θα είναι να αφήσει πίσω της μια σταθερή και ευημερούσα ΕΕ. Μέχρι στιγμής, έχει επιδιώξει τον στόχο μιας άκρως ανταγωνιστικής ηπείρου (το όραμά της ποτέ δεν φαίνεται να πηγαίνει πολύ πέρα από την οικονομία), με το να καθιστά τους κοινούς κανόνες αυστηρότερους και με το να αναθέτει αποτελεσματικά στα όργανα [της ΕΕ] την επιβολή των ορίων για τα χρέη. Ωστόσο, όπως έχει επισημάνει ο πολιτικός επιστήμονας R. Daniel Kelemen, σε σύγκριση με τις Ηνωμένες Πολιτείες του δέκατου ένατου αιώνα, δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι μια γερμανική νομικίστικη προσέγγιση θα καταφέρει να περιορίσει τις κυβερνήσεις σε μια οιονεί ομοσπονδία όπως η ΕΕ. Μόνο με το να αφήσει κάποια κράτη να πτωχεύσουν μπορεί η ευρωζώνη εξασφαλίσει τελικά την πειθαρχία με έναν τρόπο που οι συνταγματικές δομές, ανεξάρτητα από το πόσο καλά έχουν οικοδομηθεί στο Βερολίνο, δεν μπορούν να το κάνουν. Το να αφεθεί η Ελλάδα να φύγει, με άλλα λόγια, θα μπορούσε να είναι ο καλύτερος τρόπος για να πάρει η Μέρκελ αυτό που θέλει.

Copyright © 2015 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Source URL: https://www.foreignaffairs.com/articles/greece/2015-07-10/merkel-method

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνσηwww.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.grκαι στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition