Το πρόβλημα της Ευρώπης με την Ουγγαρία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το πρόβλημα της Ευρώπης με την Ουγγαρία

Ο Βίκτορ Όρμπαν περιφρονεί την Ένωση
Περίληψη: 

Ο ευρωπαϊκός πολιτισμός ίσως να βρίσκεται πραγματικά σε κίνδυνο. Αλλά είναι ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν και το καθεστώς του που θέτουν τον πραγματικό κίνδυνο, όχι οι απελπισμένοι άνδρες, γυναίκες και παιδιά που βαδίζουν κατά μήκος της εθνικής οδού από την Βουδαπέστη στη Βιέννη.

Ο R. DANIEL KELEMEN είναι καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και κατέχει την έδρα Jean Monnet για τις Πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Πανεπιστήμιο Rutgers.

Ακριβώς όπως ένα σάπιο μήλο μπορεί να χαλάσει ένα ολόκληρο κοφίνι από αυτά, ένας βίαιος αυταρχικός ηγέτης μπορεί να χαλάσει μια πολιτική ένωση. Καθώς ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν σταθεροποίησε την εξουσία του και οικοδόμησε ένα όλο και πιο αυταρχικό καθεστώς, αψηφά την Ευρωπαϊκή Ένωση -και εν πολλοίς ξεγλιστρά αλώβητος. Κατά την διάρκεια των τελευταίων ετών, ο Όρμπαν υπήρξε μια μέτρια ντροπή για την Ένωση, αλλά με την κτηνώδη και κοντόφθαλμη αντίδρασή του στην συνεχιζόμενη κρίση των προσφύγων, έχει γίνει ένα όνειδος.

Μεταμφιέζοντας τον εαυτό του ως υπερασπιστή του λεγόμενου χριστιανικού πολιτισμού της Ευρώπης απέναντι σε μια ισλαμική εισβολή, το καθεστώς Όρμπαν έχει αφήσει χιλιάδες πρόσφυγες να μαραζώνουν σε λιβάδια [1] και στους δρόμους [2], οδήγησε με τη βία άλλους σε άθλια στρατόπεδα κράτησης [3] και χτύπησε με κανόνια νερού και δακρυγόνα [4] πρόσφυγες που συγκεντρώθηκαν μπροστά στην κοφτερή σαν ξυράφι περίφραξη που η Ουγγαρία σήκωσε στα σύνορά της με την Σερβία.

Ο ευρωπαϊκός πολιτισμός ίσως να βρίσκεται πραγματικά σε κίνδυνο. Αλλά είναι ο Όρμπαν και το καθεστώς του που θέτουν τον πραγματικό κίνδυνο, όχι οι απελπισμένοι άνδρες, γυναίκες και παιδιά που βαδίζουν κατά μήκος της εθνικής οδού από την Βουδαπέστη στη Βιέννη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ισχυρίζεται ότι υποστηρίζει την φιλελεύθερη δημοκρατία, τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Με την ξενοφοβική ρητορική και την εχθρική αντιμετώπιση των προσφύγων από το καθεστώς του, ο Όρμπαν κοροϊδεύει αυτές τις αξίες και ενθαρρύνει και άλλες ανατολικο-ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να ακολουθήσουν το παράδειγμά του.

Ομοίως, ο Όρμπαν είναι μια απειλή για την έννομη τάξη της Ευρώπης. Η κυβέρνηση Όρμπαν ισχυρίζεται ότι τηρεί τον «κανονισμό του Δουβλίνου» της ΕΕ (το σύνολο των κανόνων που διέπουν το πώς τα κράτη-μέλη θα πρέπει να εξετάζουν τις αιτήσεις ασύλου) και ότι εκπληρώνει τη νομική υποχρέωσή της να διασφαλίζει τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Αλλά η κυβέρνηση Όρμπαν στρεβλώνει την εφαρμογή των κανόνων αυτών για να ακολουθεί την λαϊκίστικη, αντι-μεταναστευτική ατζέντα του [5] και παραβιάζει άλλους κανόνες της ΕΕ [6] σχετικά με την ανθρωπιστική μεταχείριση των προσφύγων.

ΕΝΑ ΧΑΛΑΣΜΕΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Ο Όρμπαν έχει δίκιο σε ένα πράγμα: Η προσφυγική κρίση έχει αποκαλύψει ότι οι κανόνες της ΕΕ για την μετανάστευση και το άσυλο έχουν απελπιστική ανάγκη μεταρρύθμισης. Σύμφωνα με το σύστημα του Δουβλίνου [7], η Ευρωπαϊκή Ένωση ρίχνει το μεγαλύτερο βάρος για την διεκπεραίωση και την φροντίδα των αιτούντων άσυλο στις χώρες των συνόρων στα ανατολικά και τα νότια, όπου οι μετανάστες εισέρχονται για πρώτη φορά στην Ένωση και υποτίθεται ότι πρέπει να κάνουν τις αιτήσεις τους για άσυλο. Αυτό το σύστημα είναι άδικο και μη βιώσιμο. Τοποθετεί το μεγαλύτερο μέρος του βάρους στα φτωχότερα κράτη-μέλη, όπως η Ελλάδα και η Ουγγαρία, τα οποία είναι λιγότερο εξοπλισμένα για να το χειριστούν.

Το σύστημα δημιουργεί επίσης στρεβλά κίνητρα. Οι κυβερνήσεις στα σύνορα της Ένωσης μπορεί να μπουν στον πειρασμό να υιοθετήσουν μια προσέγγιση «παρασιτικού γείτονα», κάνοντας τους εαυτούς τους όσο το δυνατόν αφιλόξενους με την ελπίδα ότι οι μετανάστες θα ζητήσουν άσυλο αλλού. Οι μετανάστες έχουν κίνητρα για να σπάσουν τους κανόνες της ΕΕ και να καθυστερήσουν την υποβολή αίτησης ασύλου, μέχρι να φτάσουν σε πλουσιότερες, πιο φιλόξενες χώρες, όπως η Γερμανία. Και αυτές οι πιο γενναιόδωρες και ανθρώπινες κυβερνήσεις ίσως να αισθανθούν υποχρεωμένες να παραβιάσουν τους κανόνες και να δεχτούν τους πρόσφυγες που βλέπουν να υποφέρουν σε κράτη όπως η Ουγγαρία.

Το χάος που εκτυλίσσεται στα σύνορα της ΕΕ τις τελευταίες εβδομάδες δείχνει ότι αυτό το σύστημα δεν είναι βιώσιμο.

Αλλά το να κατηγορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση για τέτοιες αποτυχίες εθνικοί ηγέτες όπως ο Όρμπαν, είναι το απαύγασμα της υποκρισίας. Κατ’ αρχάς, οι κανόνες του Δουβλίνου θεσπίστηκαν με την συμφωνία των κυβερνήσεων των κρατών της ΕΕ. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει -για πρώτη φορά τον Μάιο και πάλι αυτό το μήνα- ένα νέο σύστημα [8] υποχρεωτικής κατανομής των βαρών, σύμφωνα με το οποίο όλα τα κράτη-μέλη θα συμφωνήσουν να υποδεχθούν μια ποσόστωση των προσφύγων, καθορισμένη με βάση το μέγεθος και τον πλούτο της χώρας. Η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, και μια χούφτα άλλοι υποστηρίζουν αυτή την προσέγγιση, αλλά η Ουγγαρία έχει ηγηθεί μιας συμμαχίας ανατολικο-ευρωπαϊκών κρατών -παράλληλα με το όλο και πιο απομονωτικό Ηνωμένο Βασίλειο- εναντίον του νέου συστήματος [9].

Με απλά λόγια, ο Όρμπαν έχει μπλοκάρει λογικές μεταρρυθμίσεις του συστήματος μετανάστευσης και ασύλου της ΕΕ, και στην συνέχεια την καταγγέλλει για τις αποτυχίες της. Η κυβέρνησή του δημιουργεί ένα όσο το δυνατόν πιο εχθρικό περιβάλλον για τους αιτούντες άσυλο και στην συνέχεια υποκρίνεται απογοήτευση όταν αρνούνται να καταθέσουν αιτήματα ασύλου στην Ουγγαρία, όπως απαιτούν οι κανόνες του Δουβλίνου της ΕΕ.

23092015-1.jpg

Ούγγροι αστυνομικοί συλλαμβάνουν μια οικογένεια μεταναστών από την Συρία αφότου μπήκαν στην Ουγγαρία από τα σύνορα με την Σερβία, κοντά στο Röszke, στις 28 Αυγούστου του 2015. BERNADETT SZABO / REUTERS
--------------------------

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΙΚΤΩΡ;