Οι Κούρδοι μπορούν να προχωρήσουν μόνοι τους | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Οι Κούρδοι μπορούν να προχωρήσουν μόνοι τους

Ο Ερντογάν αντιμετωπίζει αναταραχή. Ιδού τι πρέπει να κάνει γι’ αυτό

Και έτσι, στις 7 Ιουνίου, οι συντηρητικοί Κούρδοι έφυγαν από το κόμμα του Ερντογάν κατά κύματα˙ Σχεδόν ένα εκατομμύριο μεταπήδησαν από το ΑΚΡ στο HDP. Το AKP έχασε 18 βουλευτικές έδρες υπέρ του HDP στα νοτιοανατολικά της χώρας και μόνο, καθιστώντας το HDP το κυρίαρχο κόμμα στις κουρδόφωνες επαρχίες της Τουρκίας. Ακόμη πιο εντυπωσιακό, οι συντηρητικοί και οι αριστεροί Κούρδοι έχουν πλέον ενωθεί κάτω από την σημαία του HDP, κάτι ιστορικά πρωτοφανές στην Τουρκία.

Οι Αλεβίτες Κούρδοι, επίσης, έριξαν την ψήφο τους στο HDP στις εκλογές το καλοκαίρι. Στην πορεία προς την ψηφοφορία, το HDP τοποθέτησε μια σειρά φιλελεύθερους υποψηφίους, συμπεριλαμβανομένων Αλεβιτών πολιτικών, για να διευρύνει την βάση του και να ξεπεράσει το 10% που είναι εκλογικό όριο της Τουρκίας. Η στρατηγική αυτή λειτούργησε, βοηθώντας το HDP κερδίσει 13% των τουρκικών ψήφων. Στο Tunceli, την μόνη επαρχία αλεβίτικης κουρδικής πλειοψηφίας στην Τουρκία, το HDP μάζεψε 61% υποστήριξη. Το 2011, το 57,5% των ψηφοφόρων στο Tunceli υποστήριξαν το CHP, ενώ μόνο το 22% υποστήριξαν το BDP, τον προκάτοχο του HDP.

Η ενοποίηση της κουρδικής ψήφου άλλαξε την κουρδική πολιτική στην Τουρκία. Για πρώτη φορά μια συντριπτική πλειοψηφία Κούρδων της χώρας ψηφίζει για ένα κόμμα, με τις πολιτικές διαφορές να έχουν καμφθεί από την εθνική ενότητα. Και αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία δεν μπορεί πλέον να αγνοεί τα αιτήματα των Κούρδων για πλήρη δικαιώματα και πολιτική ένταξη. Με το 13% των ψήφων, το HDP κλείδωσε ως η τρίτη μεγαλύτερη ομάδα στην τουρκική βουλή. Αυτό, το κάνει έναν δυναμικό «δημιουργό ηγετών» στο μετέωρο τουρκικό κοινοβούλιο, στο οποίο κανένα κόμμα δεν κατόρθωσε να συγκεντρώσει την πλειοψηφία για να σχηματίσει κυβέρνηση. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το HDP είναι πιθανό να διατηρήσει την δύναμή του στις επικείμενες πρόωρες εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για την 1η Νοεμβρίου.

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ

Ο Ερντογάν φαίνεται σαν να είναι τυφλός απέναντι στις αλλαγές στην χώρα του. Κατάγεται από μια ισλαμιστική παράδοση που βλέπει τους Κούρδους μέσα από τον φακό της θρησκείας: Αποτελούν τμήμα του τουρκικού έθνους, δεδομένου ότι είναι ενωμένοι με τους Τούρκους μέσω κοινών θρησκευτικών δεσμών. Κατά συνέπεια, δεν είναι διατεθειμένος να τους χορηγήσει ειδική αντιμετώπιση.

Επιπλέον, με την εξαπόλυση μιας στρατιωτικής επίθεσης εναντίον του ΡΚΚ στις 24 Ιουλίου ως αντίποινα για τις επιθέσεις του ΡΚΚ, σηματοδότησε ότι θα ισοπεδώσει μάλλον τις περιοχές της Τουρκίας με κουρδική πλειοψηφία παρά ότι θα εργαστεί με τους κατοίκους αυτών των περιοχών. Προηγουμένως, όταν οι Κούρδοι ήταν διχασμένοι και η Άγκυρα πολεμούσε μόνο το PKK, μια τέτοια στρατηγική θα μπορούσε να λειτουργήσει. Τώρα, αυτό φαίνεται απίθανο.

Σίγουρα, ούτε το PKK έχει καταφέρει να συμβαδίσει με την εποχή. Η ένοπλη ομάδα παραμένει μια κλειστή λέσχη για σκληροπυρηνικούς μαρξιστές έτοιμους να πεθάνουν˙ οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Τουρκία και το ΝΑΤΟ εξακολουθούν να θεωρούν το PKK ως τρομοκρατική οργάνωση. Ακόμα κι έτσι, η σύγκρουση μεταξύ Άγκυρας και PKK, και η επακόλουθη αιματοχυσία των Κούρδων, απλώς θα πακτώσει τους Κούρδους της Τουρκίας όλων των αποχρώσεων στο πλαίσιο του HDP, και πολλοί άλλοι ίσως θα κλίνουν, δυστυχώς, προς τον ισχυρισμό του ΡΚΚ ότι ο μόνος τρόπος για να υπερασπιστούν τα δικαιώματα των Κούρδων είναι μέσω της ένοπλης αντίστασης.

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το AKP σήμερα βρίσκεται ακριβώς κάτω από μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Έτσι, από την πλευρά του, ο Ερντογάν σίγουρα ελπίζει ότι μια στρατιωτική εκστρατεία θα ενισχύσει τα τουρκικά εθνικιστικά διαπιστευτήρια του ΑΚΡ, ενισχύοντας την δημοτικότητά του στις πρόωρες εκλογές που θα διεξαχθούν τον Νοέμβριο. Το ΑΚΡ θα μπορούσε, ίσως, να εξέλθει ισχυρότερο τον Νοέμβριο, κερδίζοντας και πάλι μια νομοθετική πλειοψηφία. Αλλά ακόμα και αυτό δεν θα επιβραδύνει την άνοδο του κουρδικού εθνικισμού.

25092015-3.jpg

Ένας Τούρκος Κούρδος κοιτάζει έξω από το σπασμένο παράθυρο ενός κατεστραμμένου κτηρίου στη νοτιοανατολική πόλη Τσιζρέ στην επαρχία Σιρνάκ, στην Τουρκία, στις 12 Σεπτεμβρίου 2015. Στην πόλη Cizre, η οποία ήταν η σκηνή έντονων συγκρούσεων μεταξύ του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (PKK) και του τουρκικού στρατού, οι κάτοικοι βγήκαν έξω για προμήθειες σε είδη παντοπωλείου και για να ελέγξουν τα μαγαζιά τους αφού οι Αρχές ήραν μια εννέα ημερών απαγόρευση της κυκλοφορίας καθ' όλο το εικοσιτετράωρο, στις επτά το πρωί της ίδιας μέρας. SERTAC KAYAR / REUTERS
--------------------------

Η περιφερειακή δίνη έχει αφαιρέσει πράγματα από τα χέρια του Ερντογάν. Οι Κούρδοι στο Ιράκ χειρίζονται τις υποθέσεις τους μέσα στην αποκαλούμενη Ανεξάρτητη Περιφερειακή Κυβέρνηση του Κουρδιστάν (KRG), με έδρα το Ερμπίλ, και από την αρχή του εμφυλίου πολέμου οι Κούρδοι της Συρίας έχουν χαράξει de facto αυτόνομες περιοχές, συλλογικά γνωστές ως Δυτικό Κουρδιστάν, που ελέγχονται από την αδελφή του ΡΚΚ οργάνωση της Συρίας, Κόμμα Δημοκρατικής Ενότητας (PYD). Αν η Τουρκία δεν προσφέρει πραγματικές απαντήσεις στα αιτήματα των Κούρδων της Τουρκίας, όπως η πρόσβαση στην εκπαίδευση και στις δημόσιες υπηρεσίες στην κουρδική γλώσσα, και δεν τους αντιμετωπίσει, επίσης, ως έναν σοβαρό πολιτικό εταίρο, οι Κούρδοι της Τουρκίας μπορεί να ακολουθήσουν το πριν από εκατό χρόνια μονοπάτι των Οθωμανών Αλβανών -ή τουλάχιστον θα προσπαθήσουν.