Καθαρά οφέλη από την μετανάστευση | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Καθαρά οφέλη από την μετανάστευση

Ιδού πώς να γίνουν κατανοητές οι οικονομικές επιδράσεις της

Για τις χώρες υποδοχής, εν τω μεταξύ, η ετυμηγορία για την μετανάστευση είναι ακόμη πιο ευνοϊκή. Ένα καλό παράδειγμα για τα οφέλη βρίσκεται στο Ηνωμένο Βασίλειο, παρά το γεγονός ότι πολλοί Βρετανοί [12] δυσανασχετούν βαθιά για τους μετανάστες. Αντίθετα με την δημοφιλή μυθολογία, οι μετανάστες του Ηνωμένου Βασιλείου είναι, κατά μέσο όρο, καλύτερα εκπαιδευμένοι, πιο παραγωγικοί και δημιουργούν λιγότερο φόρτο για τις δημόσιες Υπηρεσίες από όσο οι γηγενείς πολίτες. Σχεδόν το ήμισυ του βρετανικής καταγωγής εργατικού δυναμικού εγκατέλειψε το σχολείο στα 16 ή σε νεότερη ηλικία˙ λιγότεροι από ένας στους πέντε εκ των αλλοδαπών εργαζομένων εγκατέλειψαν το σχολείο τόσο νωρίς. Στο άλλο άκρο του φάσματος, το 46% των πρόσφατων μεταναστών στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2005 έμεινε στην εκπαίδευση μέχρι την ηλικία των 21 ή και μεγαλύτεροι˙ μόνο το 16% των ιθαγενών Βρετανών ήταν τόσο καλά μορφωμένοι. Εν τω μεταξύ, λίγο πάνω από το ένα τρίτο των Βρετανών κατοίκων είναι είτε πολύ νέοι είτε πάρα πολύ γέροι για να εργαστούν και να πληρώνουν φόρους, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των μεταναστών είναι στην ακμή της παραγωγικής τους ηλικίας. Στο Λονδίνο, όπου το 37% των κατοίκων γεννήθηκαν στο εξωτερικό, οι μετανάστες αντιπροσωπεύουν το 60% του εργατικού δυναμικού σε ορισμένες περιοχές της πόλης.

Οι μετανάστες, λοιπόν, ενισχύουν την παραγωγή και είναι καθαροί συνεισφέροντες στα δημόσια οικονομικά του Ηνωμένου Βασιλείου. Αλλά μήπως παρ’ όλα αυτά βλάπτουν τους χαμηλής ειδίκευσης ντόπιους εργαζόμενους πλημμυρίζοντας την αγορά εργασίας και πιέζοντας τους μισθούς; Με την πρώτη ματιά, αυτή είναι μια εύλογη ιστορία: Οι μετανάστες συχνά ανταγωνίζονται για θέσεις εργασίας χαμηλής ειδίκευσης παρά το ότι έχουν καλά εκπαιδευτικά προσόντα. Αλλά μελέτες στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δείξει ότι οι μετανάστες κάνουν εκπληκτικά λίγα για να μειώσουν τους μισθούς των με χαμηλή ειδίκευση γηγενών εργαζομένων. Ένας λόγος μπορεί να είναι ότι οι χαμηλής ειδίκευσης ντόπιοι μπορούν να στραφούν σε επαγγέλματα που χρειάζονται γλωσσικές δεξιότητες, στα οποία οι μετανάστες αντιπροσωπεύουν περιορισμένο ανταγωνισμό. Ένας άλλος λόγος μπορεί να είναι ότι οι εργαζόμενοι δεν ανταγωνίζονται μόνο ο ένας με τον άλλο, αλλά και με τις μηχανές, οπότε όταν οι μετανάστες διογκώνουν το εργατικό δυναμικό, οι επιχειρήσεις δαπανούν λιγότερα για την αυτοματοποίηση και προσλαμβάνουν περισσότερους εργαζόμενους. Η προσφορά θέσεων εργασίας αυξάνεται έτσι ώστε να ταιριάζει με την αύξηση του αποθέματος των ατόμων που αναζητούν εργασία και οι μισθοί παραμένουν περισσότερο ή λιγότερο αμετάβλητοι.

Οι θετικές επιπτώσεις της μετανάστευσης στις οικονομίες υποδοχής, εν τω μεταξύ, έχουν την τάση να υποτιμούνται επειδή είναι δύσκολο να μετρηθούν. Όπως υποστήριξε ο οικονομολόγος Jonathan Portes, οι μετανάστες φέρνουν νέες ιδέες και μεθόδους, προσφέροντας στους γηγενείς εργαζόμενους ευκαιρίες για να μάθουν και να προσαρμοστούν. Αυξάνουν τον ανταγωνισμό για τις θέσεις εργασίας, παρακινώντας τους ντόπιους να αποκτήσουν νέες δεξιότητες και να παραμείνουν στο εκπαιδευτικό σύστημα περισσότερο. Τα στοιχεία από το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες δείχνουν ότι οι μετανάστες είναι πιο πιθανό να καταθέσουν διπλώματα ευρεσιτεχνίας από όσο οι γηγενείς [13]˙ ακόμη πιο εντυπωσιακό, η επιτυχία των μεταναστών από την άποψη αυτή ωθεί τους ντόπιους να καταθέτουν περισσότερα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, επίσης. Με τον εμπλουτισμό και την διαφοροποίηση της προσφοράς εργασίας και με το ακόνισμα των ανταγωνιστικών κινήτρων, η μετανάστευση μπορεί να δώσει ώθηση στην παραγωγικότητα στις οικονομίες υποδοχής.

ΤΟ ΔΩΡΟ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ

Είναι δίκαιο να υπάρχει δυσπιστία όσον αφορά την σχέση αυτών των ευρημάτων με την τρέχουσα κρίση στην Ευρώπη, επειδή οι οικονομικοί μετανάστες και οι πρόσφυγες διαφέρουν σε σημαντικές πτυχές. Οι οικονομικοί μετανάστες ξεριζώνονται ειδικά για να εργαστούν, και προσλαμβάνονται στα κράτη υποδοχής επειδή οι δεξιότητές τους χρειάζονται, οπότε αναμένεται να συμβάλουν σημαντικά στην οικονομία της χώρας υποδοχής. Αντίθετα, τα κράτη υποδέχονται πρόσφυγες [14] για την προώθηση ανθρωπιστικών και όχι οικονομικών στόχων. Ωστόσο, παρά τις βάσιμες υπόνοιες ότι οι πρόσφυγες ίσως να επιβαρύνουν τις οικονομίες, τα καλύτερα στοιχεία δείχνουν ότι, όπως και οι οικονομικοί μετανάστες, αποτελούν ένα όφελος για τις χώρες υποδοχής -ακόμα και αν η εγχώρια κοινή γνώμη δεν τους βλέπει πάντα με αυτόν τον τρόπο.

Σκεφτείτε ένα φυσικό πείραμα στην Δανία. Ξεκινώντας στις αρχές του 1990, η Δανία δέχθηκε πρόσφυγες από χώρες όπως η Βοσνία, το Ιράκ και η Σομαλία, αυξάνοντας το ποσοστό των εκτός ΕΕ μεταναστών στον πληθυσμό της από περίπου 1,5% το 1994 σε 4,7% το 2008. Οι αξιωματούχοι που είναι επιφορτισμένοι με αυτό πρόγραμμα ασύλου δεν έδωσαν δεκάρα για τις δεξιότητες, την εκπαίδευση, την εργασία ή τις προτιμήσεις των μεταναστών, ούτε ασχολήθηκαν με τις ελλείψεις δεξιοτήτων στις περιοχές της Δανίας όπου εγκαταστάθηκαν οι πρόσφυγες. Αντίθετα, εγκατέστησαν τους ανθρώπους ανάλογα με το πού ήταν διαθέσιμη δημόσια στέγαση και αργότερα ανάλογα με την τοποθεσία των συγγενών τους. Τουλάχιστον τα δύο πέμπτα των νεοεισερχόμενων δεν είχαν τριτοβάθμια εκπαίδευση, λίγοι μιλούσαν δανικά, και πολλοί ήρθαν από κουλτούρες πολύ διαφορετικές από εκείνη της βόρειας Ευρώπης. Αν η εισροή των ξένων επρόκειτο ποτέ να καταστρέψει την οικονομία μιας χώρας υποδοχής, αυτό σίγουρα ήταν ένα ώριμο παράδειγμα.