Η στρατιωτική διάσταση της ρωσικής εμπλοκής στην Συρία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η στρατιωτική διάσταση της ρωσικής εμπλοκής στην Συρία

Οι τουρκικές ανησυχίες για τις πολεμικές επιχειρήσεις

Τέλος το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κατηγόρησε την ρωσική πλευρά για χρήση βομβών διασποράς, αφού εντοπίστηκαν υπολείμματα των αντιαρματικών υποπυρομαχικών SPBE-D (φορείς RBK-500), στην περιοχή Kafr Halab. Εικάζεται ότι τα κάνιστρα διασποράς αφέθησαν από Su-24 στις 11 Οκτωβρίου.

ΠΑΡΑΒΙΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΚΙΚΟΥ ΕΝΑΕΡΙΟΥ ΧΩΡΟΥ

Το ζήτημα των τουρκικών αιτιάσεων περί ρωσικών παραβιάσεων του εθνικού εναερίου χώρου, αν και δεν είναι απολύτως ξεκάθαρο, αδιαμφισβήτητα εγκυμονεί κινδύνους για την περιφερειακή σταθερότητα.

Στις 5 Οκτωβρίου σημειώθηκε το πρώτο περιστατικό, όταν μαχητικό Su-34 το οποίο προηγουμένως βομβάρδισε θέσεις της οργάνωσης Al-Nusra στο χωριό Yamdiyahh, εισήλθε σε βάθος οχτώ χιλιομέτρων εντός του τουρκικού εναερίου χώρου. Η αντίδραση της τουρκικής αεροπορίας ήταν άμεση και το ρωσικό αεροσκάφος αποχώρησε, πριν τα τουρκικά F-16 βρεθούν σε ευνοϊκές παραμέτρους βολής. Μια ημέρα αργότερα, δημοσίευμα της εφημερίδας Milliyet ανέφερε ότι η υπέρπτηση του ρωσικού μαχητικού αφορούσε τμήμα του συριακού εναερίου χώρου εντός του οποίου η Τουρκία εφαρμόζει άτυπα ζώνη απαγόρευσης πτήσεων (no fly zone), ανατρέποντας πλήρως κατ’αυτόν τον τρόπο την υφιστάμενη φημολογία.

Παρ’όλα ταύτα, το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών (Dışişleri Bakanlığı) συνέχισε να διαμαρτύρεται για το περιστατικό, ενώ ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας Feridun Hadi Sinirlioğlu, προχώρησε σε επίσημη ενημέρωση των ΝΑΤΟϊκών ομολόγων του.

Στις 11 Οκτωβρίου, το τουρκικό επιτελείο ανακοίνωσε ότι συριακά αεροσκάφη Mig-29 (πιθανόν και Su-22) παρενόχλησαν σχηματισμό 12 μαχητικών F-16 τα οποία υπερίπταντο πλησίον των τουρκοσυριακών συνόρων, ενώ το εν λόγω σμήνος εγκλωβίστηκε και από επίγεια αντιαεροπορική συστοιχία. Το επόμενο χρονικό διάστημα, οι αναφορές περί παραβιάσεων συνεχίστηκαν. Στις 16 Οκτωβρίου, ένα drone τύπου Orlan-10 πιθανότατα του ρωσικού στρατού, εντοπίστηκε και καταρρίφθηκε από τουρκικά αεριωθούμενα, τρία χλμ. εντός της τουρκικής επικράτειας. Οι τουρκικές διαμαρτυρίες υιοθετήθηκαν από την Βορειοατλαντική Συμμαχία, η οποία εξέδωσε καταδικαστική ανακοίνωση.

Η εμμονή της τουρκικής πλευράς περί «παρενοχλήσεων και παραβιάσεων» (κάτι το οποίο εφαρμόζει και έναντι της Ελλάδος) στοχεύει στην δημιουργία κλίματος περί εξωτερικής απειλής, αφενός για να επιτευχθεί εσωτερική συσπείρωση (μεταξύ άλλων και ενόψει των επερχόμενων εκλογών), αφετέρου για να αιτιολογηθούν πιθανά μελλοντικά «εξωθεσμικά» εγχειρήματα. Είναι γνωστό ότι η Τουρκία επιδιώκει μεταβολή του καθεστώτος στην Συρία, καθώς επίσης ότι δεν επιθυμεί επ’ ουδενί λόγω την δημιουργία κουρδικού κράτους. Η ρωσική επέμβαση ανέτρεψε άρδην τους τουρκικούς σχεδιασμούς. Εξαιτίας των αδιάλειπτων τουρκικών διαμαρτυριών περί παρενοχλήσεων, «ελλοχεύει ο κίνδυνος» να συμπαρασυρθεί το Ν.Α.Τ.Ο. σε μια διένεξη κατά την οποία θα ταυτιστούν τα υπαρκτά διλήμματα ασφαλείας με τα τουρκικά εθνικά συμφέροντα. Μεταξύ των δύο καθίσταται απολύτως αναγκαία η διάκριση.

Στο πλαίσιο της αναγκαιότητας για την διασφάλιση των τουρκικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, η πολεμική αεροπορία (hava kuvvetleri) ανακοίνωσε δέσμη μέτρων ως απάντηση στις ρωσικές προκλήσεις, όπως η επαύξηση των αεροπορικών περιπολιών (CAP), ο διπλασιασμός των μαχητικών που συνθέτουν τα σμήνη περιπολίας (12-14 αεροσκάφη), και η ανάληψη αποστολών από τα υπερσύγχρονα ιπτάμενα ραντάρ τύπου MESA.

Προηγήθηκε, από τα μέσα Σεπτεμβρίου, η μεταστάθμευση αεροσκαφών F-16 block50+ advanced από το Ικόνιο (132 Μοίρα Hançer) στο αεροδρόμιο του Diyarbakır, έδρα επιπλέον δύο Μοιρών εκσυγχρονισμένων F-16 (Μοίρες Pars και Atmaca). Οι μετασταθμεύσεις των advanced ήταν απόρροια των αυξημένων επιχειρησιακών απαιτήσεων εξαιτίας των επιδρομών που διεξάγονται εναντίον θέσεων του ΡΚΚ. Η σταδιακή απαξίωση των τουρκικών Phantom (μετά από 3 συναπτά θανατηφόρα περιστατικά κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους) υποχρέωσε την ηγεσία της T.H.K. να προχωρήσει στην εσπευσμένη απόσυρση του συνόλου των μη εκσυγχρονισμένων αεροσκαφών (RF και Simsek) και μέρους των αναβαθμισμένων Terminator (σε υπηρεσία μόλις 36). Ωστόσο η εν λόγω κατάσταση επέτρεψε στην τουρκική αεροπορία να διατηρεί τοπικά μεγάλο αριθμό αεροσκαφών ικανοποιητικών επιδόσεων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε ενδεχόμενο ρωσοτουρκικό «θερμό» επεισόδιο. Τα τουρκικά F-16 με ραντάρ AN/APG-68V9 (290 χλμ. εμβέλεια), και φορτίο πυραύλων AIM-9Χ και AIM-120C-7, καθίστανται εξαιρετικά αποτελεσματικά αναχαιτιστικά, έναντι οποιουδήποτε συνδυασμού αεροσκάφους-βλήματος σταθμεύει στην επίμαχη περιοχή.

Ασφαλώς η Τουρκία δεν μπορεί να διαχειριστεί μια ευρύτερη αντιπαράθεση με την Ρωσία, όμως σε τοπικό επίπεδο οι τρέχοντες συσχετισμοί είναι ευνοϊκοί, και τείνουν να γίνουν ευμενέστεροι εξαιτίας της «υιοθέτησης» των προβληματισμών της Άγκυρας εκ μέρους του Ν.Α.Τ.Ο. Επιπλέον, δεν θα πρέπει να διαφεύγει της προσοχής ότι η Συρία περιβάλλεται από χώρες με αυξημένη αμερικανική επιρροή (π.χ. Ιράκ, Ιορδανία, Ισραήλ, Ελλάδα, Κύπρος), γεγονός καθοριστικό για τις στρατιωτικές ισορροπίες στην ανατολική Μεσόγειο.

Copyright © 2015 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition