Όταν η Ουκρανία έχασε το Ντόνετσκ | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Όταν η Ουκρανία έχασε το Ντόνετσκ

Ο κόσμος σύμφωνα με τον Alexander Zakharchenko

Ο Zakharchenko σκοπεύει να πάρει το υπόλοιπο της Donbas ακόμη και εάν η Ουκρανία δεν κάνει καμία κίνηση για να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. «Έχω δηλώσει πολλές φορές ότι θεωρώ την επικράτεια της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντόνετσκ ότι είναι ολόκληρη η επικράτεια της πρώην επαρχίας Ντόνετσκ. Και εγώ δεν παραιτούμαι από αυτά τα λόγια», δήλωσε ο Zakharchenko [13] στις 5 Νοεμβρίου. Βλέπει δύο πιθανά σενάρια επέκτασης της DNR του. Αν το Κίεβο συνεχίσει τον πόλεμο, ο Zakharchenko θα καταλάβει την Donbas με την βία. Εάν η ειρηνευτική διαδικασία του Μινσκ συνεχιστεί, το έδαφος θα πρέπει να αναληφθεί μέσω πολιτικών διαπραγματεύσεων.

25112015-2.jpg

Ένας φιλορώσος αυτονομιστής κοντά στο κατεστραμμένο μνημείο πεσόντων στο Savur-Mohyla, σε έναν λόφο ανατολικά της πόλης Ντόνετσκ, στις 28 Αυγούστου 2014. MAXIM SHEMETOV / REUTERS
-----------------------------

Ο Zakharchenko ήταν ακόμα περισσότερο ειλικρινής [14] σε μια συνέντευξη στις 27 Αυγούστου. Ο ελάχιστος στόχος της DNR είναι να ανακαταλάβει το σύνολο της επαρχίας Ντόνετσκ. Ο μέγιστος στόχος του είναι «μια Μεγάλη Νοβοροσία» ή Νέα Ρωσία [15], η οποία θα περιλαμβάνει όλη την νοτιοανατολική Ουκρανία. Το πώς θα επιτευχθεί αυτός ο στόχος θα αποφασιστεί «όταν θα είμαστε νικητές». Εν τω μεταξύ, «δεν υπάρχει καμία ανάγκη να καθόμαστε και να περιμένουμε» αναφορικά με «το υπόλοιπο της λεγόμενης Ουκρανίας». Όποιος «θέλει να απαλλαγεί από μια παράνομη κυβέρνηση, να καταστρέψει τους φασίστες και να σταματήσει την Ουκρανία από το να είναι μια ασπόνδυλη μαριονέτα στα χέρια των Αμερικανών θα πρέπει να εκδηλώσει μια πιο ενεργή θέση».

Ο ριζοσπαστισμός του Zakharchenko [16] φανερώνει την στάση του προς τους πρόσφυγες από την DNR και τους κατοίκους στην DNR. Εκείνοι που κατέφυγαν στην Ουκρανία και είναι αντίθετοι στην DNR δεν θα είναι ευπρόσδεκτοι, «για να το θέσω ήπια». Σίγουρα, «εμείς δεν θα πυροβολήσουμε τους επαναπατριζόμενους», αλλά θα πρέπει να αποδείξουν την «χρησιμότητά» τους και να επανορθώσουν. Οι ξεκάθαρα εχθροί «ενδεχομένως να δικαστούν». Όσο για εκείνους που έμειναν στο Ντόνετσκ, ο Zakharchenko παραδέχεται ότι «πολλοί» παρέμειναν, όχι από ιδεολογική πεποίθηση, αλλά επειδή «απλά δεν μπορούσαν να φύγουν». Αυτό τους κάνει όχι διαφορετικούς από τους πρόσφυγες.

Ο Zakharchenko, επίσης, δεν μασάει τα λόγια του για το ποιος θα κυβερνήσει [16] το κράτος του: «Αυτοί που υπερασπίστηκαν την Δημοκρατία με τα όπλα στα χέρια τους ή εκείνοι που, υπό πυρά, βοήθησαν στην ανοικοδόμηση της βιομηχανίας μας, της οικονομίας και των υποδομών». Οι συστάσεις του Κιέβου [9] για την διενέργεια τοπικών εκλογών στην Donbas έχουν πάρει διαζύγιο από την πραγματικότητα, όπως το θέτει ο Zakharchenko, δεδομένου ότι συνεπάγονται την συμμετοχή «αυτών των κομμάτων που δημιούργησαν την πολιτική κάλυψη για την τιμωρητική επιχείρηση στην Donbas». Καθώς το σύνολο των δημοκρατικών κομμάτων της Ουκρανίας υποστήριξε την στρατιωτική δράση εναντίον της DNR, στις τοπικές εκλογές που προβλέπονται από την συμφωνία Μινσκ-2 στην πραγματικότητα θα κατέβει μόνο μια ομάδα υποψηφίων –η ελίτ του Zakharchenko.

Κάποιο από αυτό το νταηλίκι πρέπει να χαροποιεί την Ρωσία. Με τον Zakharchenko, ο Πούτιν έχει έναν φανατικό αντίπαλο της ουκρανικής κρατικής υπόστασης, έναν άνθρωπο ο οποίος σε καμία περίπτωση δεν θα συμβιβαστεί με το Κίεβο και την Δύση. Αλλά ο φανατισμός του Zakharchenko πρέπει επίσης να είναι μια πηγή ανησυχίας. Στις 5 Νοεμβρίου, ο ηγέτης της DNR επέμεινε ότι η «μοίρα της Donbas» αποφασίζεται στην Donbas και όχι στην Μόσχα, την Ουάσιγκτον, το Βερολίνο ή το Παρίσι. Η επόμενη πρόταση του Zakharchenko θα πρέπει να ανησυχεί το Κρεμλίνο: «Εγώ προσωπικά δεν σκοπεύω να είμαι η μαριονέτα στα χέρια κανενός».

25112015-3.jpg

Ουκρανοί αιχμάλωτοι πολέμου, έχοντας συλληφθεί από τις ένοπλες δυνάμεις των αυτοαποκαλούμενων Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντόνετσκ και του Luhansk, κάθονται μέσα σε ένα λεωφορείο κατά την διάρκεια μιας ανταλλαγής κρατουμένων κοντά στην πόλη Shchastya, στην περιοχή Luhansk, στην Ουκρανία, στις 29 Οκτωβρίου 2015. ALEXANDER ERMOCHENKO / REUTERS
-----------------------------------------

Ο Zakharchenko σκιαγραφείται καλύτερα ως περιφερειακός Ρώσος πολέμαρχος ο οποίος, όπως και ο Ραμζάν Καντίροφ της Τσετσενίας, θα είναι απρόθυμος να παίξει το ρόλο του κόλακα του Πούτιν. Η πρόσφατη αύξηση των παραβιάσεων της κατάπαυσης του πυρός στην DNR δείχνει τις εγγενείς εντάσεις μεταξύ του Πούτιν και του Zakharchenko. Η επίθεση στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για την ανύψωση του ηθικού των αποθαρρυμένων μαχητών της DNR, πολλοί από τους οποίους φαίνεται να αισθάνονται εγκαταλελειμμένοι από την Ρωσία. Όμως, η κλιμάκωση και η πιθανή κατάρρευση της συμφωνίας Μινσκ-2 δεν θα είναι συμφέρουσα για μια Ρωσία που ανησυχεί για τις Δυτικές κυρώσεις και είναι έτοιμη να μεγαλώσει την εμπλοκή της στην Συρία. Ο Zakharchenko χρειάζεται τον Πούτιν, αλλά ο Πούτιν επίσης χρειάζεται τον Zakharchenko -ένα γεγονός που ο πονηρός ηγέτης της DNR αναμφίβολα γνωρίζει.

Εκτός αν τα λόγια του Zakharchenko είναι ανειλικρινή, δεν υπάρχει κανένας τρόπος που θα μπορούσε ενδεχομένως να συμφωνήσει να εφαρμόσει οποιαδήποτε έκδοση των συμφωνιών Μινσκ-2. Όποιες και αν είναι οι δικές της προθέσεις, η Ρωσία μπορεί να είναι σε θέση να τον πιέσει μέχρι ενός σημείου, όπως έπραξε με την επιβολή της κατάπαυσης του πυρός στις δυνάμεις του την 1η Σεπτεμβρίου, αλλά είναι εξαιρετικά απίθανο να τον αναγκάσει να ακολουθεί τις διαταγές της Μόσχας στα τυφλά.