Η Θεωρία Παιγνίων της τρομοκρατίας

Ωστόσο, όταν αυτό το πλαίσιο αποτύχει, θα γίνει επίσης ο κύριος καταλύτης για να οδηγηθούν οι ενδεχόμενες στρατολογήσεις μακριά από το ISIS. Πράγματι, η εφημερίδα New York Times αποκάλυψε πρόσφατα σε ένα άρθρο με τίτλο «Η υπόσχεση της κρατικής υπόστασης υπολείπεται κατά πολύ», ότι πρώην «πολίτες» του Ισλαμικού Κράτους ήταν δυσαρεστημένοι από την υπερβολική φορολογία της οργάνωσης, την αδυναμία να πληρώνει τους μαχητές της, καθώς και το κλείσιμο των νοσοκομείων και των σχολείων, καθώς αυτά ήταν «πιέσεις [που] θα μπορούσαν να προσφέρουν πολλές ευκαιρίες στους εχθρούς της οργάνωσης». Αν θέσουμε την υπόσχεση ενός λειτουργικού και δίκαιου Ισλαμικού κράτους ως το πλαίσιο για στρατολογήσεις για να φτάσουμε στο εστιακό σημείο της τρομοκρατίας, τότε η Δύση θα μπορούσε να σημειώσει πρόοδο σε αυτό το πλαίσιο με το να παραλύσει περαιτέρω τις ικανότητες διακυβέρνησης του ISIS. Από την σκοπιά της αντιμετώπισης του βίαιου εξτρεμισμού, ο στόχος αυτός μπορεί να επιτευχθεί επιχειρησιακά και όχι ρητορικά, σταματώντας τις ταμειακές ροές και διακόπτοντας την πρόσβαση στους φυσικούς πόρους. Ουσιαστικά, αυτές οι τακτικές αυξάνουν τις «πιέσεις» στις λειτουργίες του κράτους και αποτρέπουν τις πραγματικότητες επί του εδάφους να επαληθεύσουν την αφήγησή τους.

Αστυνομικοί εν υπηρεσία στον σταθμό του μετρό Leytonstone, στο ανατολικό Λονδίνο, στις 7 Δεκεμβρίου 2015. Οι Βρετανοί αστυνομικοί κατηγόρησαν ένα άτομο για απόπειρα φόνου μετά από επίθεση με μαχαίρι στον σταθμό αυτόν. TOBY MELVILLE / REUTERS
--------------------------------

Αλλά ο Δυτικός κόσμος βοηθά επίσης στην δημιουργία πλαισίων. Το 2013, ο Ομπάμα έθεσε μια κόκκινη γραμμή σχετικά με την χρήση χημικών όπλων από τον πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ-Ασαντ [9]. Όταν ανακαλύφθηκε λίγους μήνες αργότερα, τον Αύγουστο, ότι ο Άσαντ είχε όντως χρησιμοποιήσει χημικά όπλα, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποφάσισαν να μην κάνουν τίποτα. Οι Σαλαφίτες-τζιχαντιστές αντιλήφθηκαν την κίνηση ως σιωπηρή έγκριση της καταπίεσης του Assad στους Σουνίτες της Συρίας. Στο τέταρτο τεύχος του Dabiq που κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 2014, η οργάνωση ενέταξε μια μακρά ιστορία για την στήριξη της Ουάσινγκτον στο σιιτικής πλειοψηφίας Ιράν με τον τίτλο, «Η σταυροφορία που εξυπηρετεί το Ιράν και την Ρωσία». Το άρθρο ανέφερε επίσης πως το καθεστώς Άσαντ έχει «καταφέρει να ‘κρύψει’ από την Δύση χημικά όπλα και να τα χρησιμοποιήσει χωρίς καμιά αποτροπή». Έτσι, η αδράνεια του προέδρου εξυπηρέτησε έμμεσα ως ένα ισχυρό κάλεσμα στα όπλα που κλιμάκωσε περαιτέρω την αιτία του ISIS. Τον Ιούλιο του 2014, σε ένα άρθρο γνώμης στην εφημερίδα New York Times, οι μελετητές Chams Eddine Zaougui και Pieter Van Ostaeyen σημείωσαν ότι μετά από συνεντεύξεις με ξένους μαχητές που είχαν επιστρέψει στα σπίτια τους, συνειδητοποίησαν ότι αυτοί οι στρατολογηθένες υποκινούντο από τα «βιομηχανικής κλίμακας βασανιστήρια, τις βόμβες- βαρέλια και τις χημικές επιθέσεις» του Άσαντ. Οι Zaougui και Ostaeyen εξήγησαν ότι η βαναυσότητα του Άσαντ «προκαλεί μια ισχυρή επιθυμία υπεράσπισης των αδελφών Μουσουλμάνων» και επικρίνουν την Δύση «γιατί, όπως το βλέπουν, παραμένει αδρανής στην Συρία». Οι Zaougui και Van Ostaeyen παρατηρούν επίσης ότι από ένα μικρό σώμα των σχεδόν 350 Βέλγων μαχητών στην Συρία (από τον Ιούλιο του 2014) «οι περισσότεροι ξεκίνησαν ως ιδεαλιστές». Πιο πρόσφατα, ο επιτιθέμενος με μαχαίρι στον υπόγειο σιδηρόδρομο του Λονδίνου το περασμένο Σάββατο επιβεβαίωσε την άποψη αυτή καθώς φέρεται να φώναξε «Αυτό είναι για την Συρία».

Όπως εξηγεί ο Bacharach, αυτό «είναι μια ιστορία της προοδευτικής εσωτερίκευσης αυτών των εξωτερικών παραγόντων». Αυτή η εσωτερίκευση, όπως εξηγεί ο Bacharach, θα μπορούσε να περιλαμβάνει «την τάση για αίσθηση ντροπής στην αποτυχία να πραγματοποιηθούν οι εν λόγω πράξεις, ειδικά όταν η αποτυχία αποτελεί αντικείμενο παρατήρησης από τους άλλους». Όταν το καθεστώς Άσαντ χρησιμοποίησε χημικά όπλα εναντίον του ίδιου του λαού του, αυτό μπορεί να οδήγησε δυνητικούς τζιχαντιστές στην εσωτερίκευση αυτής της κατάστασης. Όταν το ISIS εισήλθε στη σκηνή, παρείχε μια σουνιτική κλήση στα όπλα και επέτρεψε σε δυνητικούς στρατολογημένους να εξωτερικεύσουν τις απογοητεύσεις τους.

Μια πολιτική για ένα χτύπημα στην καρδιά των στρατολογήσεων από το ISIS πρέπει να περιλαμβάνει όχι μόνο την αντιμετώπιση της ιδεολογίας αλλά μάλλον το ξαναγράψιμο της αφήγησης των γεγονότων. Ο στόχος σε αυτή την πράξη θα πρέπει να είναι να προληφθούν δύο «μεταφυσικές στιγμές» (psychic moments) από το να λάβουν χώρα μεταξύ των επίδοξων τζιχαντιστών: Πρώτον, η πλαισίωση των περιφερειακών συγκρούσεων με θρησκευτικούς όρους και, δεύτερον, η αντίληψη ότι το ISIS είναι η λύση σε αυτές τις συγκρούσεις. Για να επιτευχθούν αμφότερα, η Δύση πρέπει να σχηματοποιήσει μια στρατηγική που να ενισχύει τους τοπικούς δρώντες οι οποίοι θέλουν να ξαναχτίσουν σταθερά, πολυ-σεχταριστικά κράτη (και αυτές οι φωνές εξακολουθούν να υπάρχουν) και, ταυτόχρονα, να συνεχίσουν να καταστρέφουν τις υποδομές και τις κρατικές δυνατότητες του ISIS. Το να γίνουν και τα δύο θα δείξει όχι μόνο ότι η αφήγηση του ISIS δεν είναι αυθεντική αλλά και ότι, στην πράξη, δεν είναι ρεαλιστική. Ενώ καμιά συνεργασία δεν θα πρέπει να γίνεται άνευ όρων, και ενώ καμιά αποτελεσματική στρατηγική επί του εδάφους δεν θα εξαλείψει οριστικά την απειλή της τρομοκρατίας, μια συμμετοχική προσέγγιση -αυτή που εμπλέκει τις τοπικές ομάδες που είναι δεσμευμένες να νικήσουν το ISIS- μπορεί να είναι ο πιο ζωηρός, αν όχι ρεαλιστικός, τρόπος για την εξάλειψη των «εστιακών σημείων» ριζοσπαστικοποίησης του ISIS.

Copyright © 2015 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.