Βγάζοντας το Ιράν από το «κρύο»

Με σημαντικές εκλογές να έρχονται τον επόμενο μήνα, μπορεί να φαίνεται με μια πρώτη ματιά σαν ότι το Ιράν έχει επιστρέψει στους παλιούς αποδιοργανωτικούς του τρόπους, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Ο Χαμενεΐ είναι πιθανό να δώσει χώρο στους σκληροπυρηνικούς, προκειμένου να εξισορροπηθούν οι πρόσφατα ενισχυμένοι μετριοπαθείς με επικεφαλής τον πρόεδρο Hassan Rouhani και τον υπουργό Εξωτερικών Mohammad Javad Zarif. Στον απόηχο της πλήρους συμμόρφωσής του με την πυρηνική συμφωνία, μέχρι στιγμής, και ειδικά τώρα που οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν θεσπίσει νέες κυρώσεις ως απάντηση στις δοκιμές πυραύλων του Ιράν, θα πρέπει να περιμένουμε όχι μόνο πιο επαναστατική ρητορική, αλλά και περιστασιακές εξάρσεις κακής συμπεριφοράς -θέτοντας υπό κράτηση ακόμα έναν Αμερικανό, χρησιμοποιώντας τα ταχύπλοά τους για να παρενοχλούν τα καταδρομικά και τα μεταγωγικά στον Κόλπο ή θέτοντας ρυθμιστικά εμπόδια στο δρόμο των αμερικανικών επιχειρήσεων που επιδιώκουν να δραστηριοποιηθούν στο Ιράν.

Η Δύση, και οι Ηνωμένες Πολιτείες ειδικότερα, διαδραματίζουν έναν κρίσιμο ρόλο στον καθορισμό του κατά πόσο το Ιράν θα συνεχίσει να προοδεύει προς την μεγαλύτερη μετριοπάθεια τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Για τον λόγο αυτό, η Ουάσιγκτον πρέπει να μείνει συγκεντρωμένη στην αποστολή θετικών μηνυμάτων προς το Ιράν για να του δώσει κίνητρα για περαιτέρω αποδεκτή συμπεριφορά και να ενισχύσει τους μετριοπαθείς. Στην πραγματικότητα, αυτός είναι ο σημαντικότερος παράγοντας που επηρεάζει την απόφαση του Ιράν για το αν θα συνεχίσει την συνεργάσιμη συμπεριφορά του. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη παράσχει κάποια κίνητρα, καλώντας το Ιράν σε συνομιλίες υψηλού επιπέδου σχετικά με την Συρία και απελευθερώνοντας ιρανικά περιουσιακά στοιχεία από την στιγμή που επιτεύχθηκε ο πρώτος γύρος της συμμόρφωσης με την πυρηνική συμφωνία. Θα μπορούσαν επίσης να συνεργαστούν με τον ΟΗΕ για να φέρουν το Ιράν σε συνομιλίες για την Υεμένη. Αλλά η επιδίωξη της τιμωρίας του Ιράν για σκληρές κινήσεις στην πορεία προς τις βουλευτικές εκλογές θα ενισχύσει άμεσα τους σκληροπυρηνικούς του. Ως εκ τούτου, δεν ήταν συνετό να επιβληθούν κυρώσεις κατά του Ιράν για τις δοκιμές πυραύλων -ουσιαστικά ένα δώρο στους σκληροπυρηνικούς που αντιτίθενται στον Rouhani και τον Zarif. Σε περίπτωση που η Δύση αρχίσει να αποκτά δική της σκληρή στάση αναγκάζοντας έτσι το Ιράν να επιστρέψει «στο κρύο», μπορεί να είναι σίγουρη ότι οι Ιρανοί σκληροπυρηνικοί, με την έγκριση του Χαμενεΐ, θα αρχίσουν και πάλι να κυριαρχούν.

Άνθρωποι απομακρύνονται από ένα αεροπλάνο που μετέφερε τρεις Ιρανο-αμερικανούς, οι οποίοι εγκατέλειψαν την Τεχεράνη μέσω μιας ανταλλαγής κρατουμένων, μετά την προσγείωσή τους στο αεροδρόμιο Cointrin της Γενεύης, στις 17 Ιανουαρίου 2016. DENIS BALIBOUSE / REUTERS
-------------------------------------

Μετά τις βουλευτικές εκλογές του Ιράν, η Δύση πρέπει να συνεχίσει την αποφυγή τυχόν αντικινήτρων που θα μπορούσαν να ενεργοποιήσουν προκλητική συμπεριφορά από το Ιράν. Αυτό θα μπορούσε, με την σειρά του, να οδηγήσει σε μια δύσκολη ψηφοφορία μεταξύ των P5 + 1 (Κίνα, Γαλλία, Ρωσία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ηνωμένες Πολιτείες, συν την Γερμανία) για την επαναφορά των πυρηνικών κυρώσεων. Στην πραγματικότητα, οι νέες κυρώσεις θα μπορούσαν μόνο να αποτελέσουν τον καταλύτη για τον επόμενο γύρο απειλητικών ενεργειών του Ιράν, οπότε η Δύση θα πρέπει να βρει επιπλέον τρόπους για να δώσει κίνητρα στο Ιράν ώστε να μείνει στην μετριοπαθή πορεία. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στην παρούσα συγκυρία. Η Σαουδική Αραβία αποδεικνύεται ότι είναι ένας αναξιόπιστος σύμμαχος στο θέμα αυτό, δεδομένου μάλιστα ότι η Τεχεράνη διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με το Ριάντ αφότου το βασίλειο εκτέλεσε έναν εξωστρεφή Σαουδάραβα Σιίτη κληρικό.

Απομένει ακόμα να δούμε αν το Ιράν θα ανταποκριθεί πλήρως στην ενσωμάτωση με τον κόσμο. Σε μεγάλο βαθμό αυτό εξαρτάται από την εσωτερική πολιτική του. Καθώς οι μετριοπαθείς του κάνουν χρήση της ανακούφισης από τις κυρώσεις για την επιδιόρθωση της οικονομίας τους, οι σκληροπυρηνικοί θα εξακολουθούν να είναι ένα ισχυρό μέρος του καθεστώτος και αναμφίβολα θα καταφύγουν σε επιπλέον απειλητική συμπεριφορά για να τους αποδυναμώσουν. Αν η Δύση βάλει σε πειρασμό τον ανώτατο ηγέτη να επιτρέψει σε αυτούς τους σκληροπυρηνικούς να συμμετάσχουν σε κάτι περισσότερο από απλώς μια μέτρια περιφρόνηση, είναι αρμόζον οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους να εξακολουθήσουν να επικεντρώνονται στην ενίσχυση των Ιρανών μετριοπαθών και, τελικά, να βγάλουν το Ιράν πλήρως από το κρύο.

Copyright © 2016 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/iran/2016-01-18/bringing-iran-cold

Σύνδεσμοι:
[1] http://www.nytimes.com/2015/10/08/world/middleeast/iran-leader-us-talks....

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition