«Ο ελέφαντας στο δωμάτιο» | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

«Ο ελέφαντας στο δωμάτιο»

Το Ισλάμ και η κρίση των φιλελεύθερων αξιών στην Ευρώπη

Ουσιαστικά, η Ευρώπη είναι χτισμένη σε μια κοινή πίστη στην ατομική ελευθερία. Έτσι, οι ευρωπαϊκές αξίες ιστορικά περιελάμβαναν μια δέσμευση για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την δημοκρατία, την ισότητα των φύλων, την ελευθερία του λόγου, την ελευθερία της θρησκείας, καθώς και το δικαίωμα ασύλου. Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι εξακολουθούν να πιστεύουν σε αυτές τις αξίες, αλλά εφαρμόζονται ανεπαρκώς.

Κατ’ αρχάς, οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να αποφεύγουν την τάση να συμμετέχουν σε συλλογικές τιμωρίες. Στο Bornheim, στην Γερμανία, όλοι οι ενήλικες άνδρες πρόσφυγες έχουν αποκλειστεί από τις δημόσιες πισίνες [10] μετά από αναφορές για σεξουαλική επίθεση. Αυτό το είδος της πολιτικής θα πρέπει να είναι απαράδεκτο. Φυσικά, οι άνθρωποι που μεταναστεύουν στην Ευρώπη πρέπει να συμμορφώνονται με τους νόμους και τους κοινωνικούς κανόνες. Αλλά οι άνθρωποι θα πρέπει να κρίνονται -και να τιμωρούνται- ως ξεχωριστά άτομα όπως είναι.

Δεύτερον, η Ευρώπη δεν θα πρέπει να διστάσει σχετικά με την προσήλωσή της στην ελευθερία της θρησκείας. Σε μια φιλελεύθερη κοινωνία, οι άνθρωποι πρέπει να έχουν την δυνατότητα να πιστεύουν ό, τι θέλουν. Ωστόσο, πολλές ευρωπαϊκές πολιτικές κάνουν εμμέσως διακρίσεις˙ στο Κάρντιφ, το Ηνωμένο Βασίλειο έχει αναγκάσει τους αιτούντες άσυλο να φορούν συνεχώς κόκκινα περικάρπια [11] - μια πολιτική με οδυνηρούς ιστορικούς παραλληλισμούς.

Τρίτον, η Ευρώπη θα πρέπει να κάνει καλύτερη δουλειά στην υπεράσπιση της ελευθερίας του λόγου. Η επισήμανση μιας ιδέας ως «θρησκευτικής» δεν την καθιστά ιερή και απαραβίαστη, πέρα από συζήτηση και κριτική. Αν και η ρητορική μίσους ξεπερνάει τα όρια και απαιτεί κανόνες, η «προσβολή» από μόνη της δεν θα έπρεπε να ποινικοποιείται. Το σκίτσο του Aylan Kurdi, του τρίχρονου Σύριου που πνίγηκε στην Μεσόγειο Θάλασσα, ως ένας ενήλικος σεξουαλικά ακόλαστος άνθρωπος στην [σατιρική γαλλική εφημερίδα] Charlie Hebdo προκάλεσε οργή. Αλλά η πρόθεση ήταν σατιρική: Να κοροϊδέψει εκείνους που πιστεύουν ότι όλοι οι πρόσφυγες από την Συρία είναι σεξουαλικά αρπακτικά. Επιπλέον, οι πολιτικοί πρέπει να αντισταθούν στον πειρασμό να περιορίσουν την ελευθερία του λόγου στα πανεπιστήμια˙ στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, ένα νομοσχέδιο καταπολέμησης της τρομοκρατίας [12] περιλαμβάνει άστοχα μέτρα που επιτρέπουν στα κολέγια να απαγορεύσουν σε εξτρεμιστικούς ομιλητές από το να έρθουν να μιλήσουν.

Τέλος, η Ευρώπη πρέπει να προστατεύσει το δικαίωμα του ασύλου. Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί πρέπει να αρθρώσουν με σαφήνεια το γιατί οι πρόσφυγες είναι μια διακριτή και προνομιούχα κατηγορία μεταναστών. Η Γερμανία έχει προτείνει να απελάσει εκείνους τους μετανάστες που καταδικάστηκαν για εγκλήματα που σχετίζονται με την Κολωνία. Αυτό είναι σκόπιμο, με μια εξαίρεση: Οι πρόσφυγες δεν πρέπει να απελαθούν σε χώρες όπου αντιμετωπίζουν διώξεις. Οι ευρωπαϊκές αξίες υπαγορεύουν ότι ό, τι κι αν έχει κάνει κάποιος, κανείς δεν θα πρέπει ποτέ να υποβληθεί σε διώξεις, βασανιστήρια ή σκληρή, απάνθρωπη και ταπεινωτική μεταχείριση. Ωστόσο, υπάρχει μια ολοένα και πιο ανοικτή συζήτηση σχετικά με την απέλαση των προσφύγων, και τα ευρωπαϊκά κράτη έχουν υιοθετήσει αυστηρότερες πολιτικές για να εμποδίσουν αιτούντες άσυλο, συμπεριλαμβανομένης της απόφασης της Δανίας [13] να αρνηθεί σε πρόσφυγες το δικαίωμα της ιδιοκτησίας και να επιβάλλει προθεσμίες για την οικογενειακή επανένωση προσφύγων.

Οι απειλές για την ασφάλεια [14] που αντιμετωπίζει η Ευρώπη είναι πραγματικές. Το αυτοαποκαλούμενο Ισλαμικό Κράτος (επίσης γνωστό ως ISIS) και άλλες τρομοκρατικές ομάδες απειλούν την ζωή και τις αξίες. Πολλοί από τους πρόσφυγες που έρχονται στην Ευρώπη προσπαθούν και οι ίδιοι να ξεφύγουν από την βία που σχετίζεται με το ISIS. Ο τρόπος για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις της ασφάλειας είναι μέσω των καλύτερων πληροφοριών και της [καλύτερης] ποινικής δικαιοσύνης, όχι μέσω περιορισμών στο δικαίωμα ασύλου. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει αποφύγει μια τρομοκρατική επίθεση στο έδαφός του κατά την τελευταία δεκαετία, λόγω των ανώτερων μυστικών Υπηρεσιών του, όχι λόγω των μεταναστευτικών πολιτικών του. Η ενίσχυση των Υπηρεσιών αυτών, αντί να υπονομεύει τις φιλελεύθερες αξίες, είναι η καλύτερη απάντηση [15] στην τρομοκρατία.

09022016-2.jpg

«ΜΑΤ» στέκονται μπροστά από υποστηρικτές του αντι-μεταναστευτικού δεξιού κινήματος PEGIDA κατά την διάρκεια διαδήλωσης στην Κολωνία, τον Ιανουάριο του 2016. INA FASSBENDER / REUTERS
------------------------------------

Η τελευταία δύσκολη ερώτηση που οι Ευρωπαίοι θα μπορούσαν να ρωτήσουν είναι: Είναι το Ισλάμ συμβατό με τις φιλελεύθερες αξίες; Σε γενικές γραμμές, ναι. Κατά την διαμόρφωση πολιτικών, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα ήταν φρόνιμο να μην βλέπουν το Ισλάμ ως ασυμβίβαστο με τον φιλελευθερισμό, αλλά να συνεργάζονται με τους θρησκευτικούς ηγέτες για να διασφαλίσουν ότι δεν είναι [ασυμβίβαστο με τον φιλελευθερισμό].

Τα ερωτήματα για την διαχείριση της μετανάστευσης και την πολιτική της ενσωμάτωσης [16] είναι εύλογες κοινωνικές ανησυχίες, αλλά πρέπει να αντιμετωπίζονται μέσω της ενημέρωσης και της ορθολογικής συζήτησης. Απέναντι σε ένα φόντο ασυνάρτητων και συγκεχυμένων σκέψεων, η Ευρώπη χρειάζεται μια νέα κεντρώα πολιτική. Θα πρέπει να στηρίζεται στον φιλελευθερισμό, ξεπερνώντας τόσο την ξενοφοβία της άκρας δεξιάς όσο και τον ηθικό σχετικισμό [17] της άκρας αριστεράς. Η δύναμη του κέντρου εξαρτάται από την ικανότητά του να δείξει πρακτικούς τρόπους για να ελιχθεί στις αναδυόμενες ευρωπαϊκές πολιτικές του φόβου. Μόνο τότε θα μπορέσει η Ευρώπη ανοιχτά και ειλικρινά να καταπιαστεί με το πώς να εμπλακεί με τους πρόσφυγες και την μετανάστευση σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο.

Copyright © 2016 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.