Η κατάρρευση της Βενεζουέλας συνεχίζεται

Αν η Βενεζουέλα πρόκειται να αποφύγει αυτό το αποτέλεσμα, η Κίνα θα πρέπει να διαδραματίσει έναν κρίσιμο ρόλο. Κατά την τελευταία δεκαετία, έχει παράσχει στην Βενεζουέλα περίπου 65 δισ. δολάρια σε δάνεια. Περίπου το ένα τρίτο του χρέους της Βενεζουέλας οφείλεται στην Κίνα. Μέχρι στιγμής, η Κίνα ήταν πρόθυμη να βοηθήσει να κρατήσει την χώρα στη ζωή -θέλει προνομιακή πρόσβαση στα αποθέματα πετρελαίου της Βενεζουέλας σε μακροπρόθεσμη βάση- με δάνεια σε αντάλλαγμα για φορτία πετρελαίου. Αλλά με την τιμή του πετρελαίου τόσο χαμηλά, το ήμισυ του πετρελαίου που στέλνει η Βενεζουέλα στην Κίνα κάθε μέρα (πάνω από το ένα τρίτο της συνολικής παραγωγής της Βενεζουέλας) χρησιμοποιείται μόνο για την αποπληρωμή προηγούμενων δανείων.

Το κινεζικό μερίδιο του εξωτερικού χρέους της Βενεζουέλας, ωστόσο, μπορεί να είναι το πιο εύκολο προς αναδιάρθρωση, χάρη στην δεκαετή συμμαχία μεταξύ του Πεκίνου και του Καράκας. Δεδομένων των συμφερόντων της Κίνας στην Βενεζουέλα, η Κίνα θα μπορούσε πιθανότατα να είναι πρόθυμη να επεκτείνει τις πληρωμές και να χορηγήσει κάποιες παραχωρήσεις σε αντάλλαγμα για ακόμα μεγαλύτερη πρόσβαση στο πετρέλαιο και τα ορυκτά της χώρας με ευνοϊκούς όρους.

Ωστόσο, ακόμη και το να επιτευχθεί μια συνεννόηση με την Κίνα ίσως να μην είναι αρκετό για να αποφύγει η Βενεζουέλα την κατάρρευση της οικονομίας της και μια αθέτηση για το υπόλοιπο του χρέους της. Ιδιώτες διεθνείς επενδυτές κατέχουν το μεγαλύτερο μέρος των εκδοθέντων ομολόγων του δημοσίου της Βενεζουέλας και της PDVSA, και είναι πολύ λιγότερο διατεθειμένοι για μια στρατηγική υπομονή. Ως αποτέλεσμα, η Βενεζουέλα είναι πιθανό να πάει σε χρεοκοπία φέτος ή του χρόνου. Καθώς θα το κάνει, θα πρέπει να επεξεργαστεί ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης με τους πιστωτές της. Αυτό δεν θα είναι εύκολο, όμως. Τα περισσότερα ομόλογα της Βενεζουέλας δεν περιλαμβάνουν ρήτρες συλλογικής δράσης, οι οποίες επιτρέπουν μια αναδιάρθρωση του χρέους εάν συμφωνήσει ένα ορισμένο ποσοστό των ομολογιούχων. Χωρίς την διάταξη αυτή, ακόμη και ένας μικρός αριθμός πιστωτών θα μπορούσε να μπλοκάρει μια υπό διαπραγμάτευση συμφωνία, όπως ανακάλυψε η Αργεντινή μετά από την δική της αθέτηση το 2014. Από το 2007, το Καράκας δεν έχει κανέναν δεσμό με το ΔΝΤ, απορρίπτοντας τον θεσμό ως μέσο του ιμπεριαλισμού των ΗΠΑ που έχει την πρόθεση να επιβάλλει σοβαρή πειθαρχία στο έθνος. Ως εκ τούτου, εάν η Βενεζουέλα χρεοκοπήσει, θα κλειστεί έξω από το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα και, κατά πάσα πιθανότητα, δεν θα είναι σε θέση να εξάγει πετρέλαιο. Αλλά αν η χώρα δεν χρεοκοπήσει, θα μπορούσε απλώς να παρατείνει μια μη βιώσιμη κατάσταση με τεράστιο οικονομικό και κοινωνικό κόστος.

ΤΕΛΟΣ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ;

Η μόνη διέξοδος για την Βενεζουέλα θα είναι η οικονομική μεταρρύθμιση. Ωστόσο, μέχρι στιγμής η κυβέρνηση έχει αποδειχθεί ανίκανη να λάβει σοβαρά μέτρα. Τον Φεβρουάριο, ο Maduro εξέδωσε διάταγμα διακηρύσσοντας οικονομική έκτακτη ανάγκη και ανακοίνωσε την πρώτη αύξηση στην τιμή της βενζίνης μέσα σε 17 χρόνια. Χάρη στον πληθωρισμό, η βενζίνη είχε γίνει σχεδόν δωρεάν για τους Βενεζουελάνους: Το κόστος για το γέμισμα ενός ντεπόζιτου αυτοκινήτου ήταν λιγότερο από 50 σεντς. Αλλά η κίνηση του Maduro είχε μικρό αντίκτυπο: Η βενζίνη παραμένει εξαιρετικά φθηνή, στα περίπου έξι σεντς ανά γαλόνι. Αυτό σημαίνει ότι η εγχώρια κατανάλωση παραμένει πολύ υψηλή, και οι οδηγοί της Βενεζουέλας χρησιμοποιούν καύσιμα που θα μπορούσαν να πωληθούν στις διεθνείς αγορές σε πολύ υψηλότερες τιμές. Τα κίνητρα για τους λαθρεμπόρους να πωλούν καύσιμα με μεγάλο κέρδος σε γειτονικές χώρες όπως η Κολομβία παραμένουν αμετάβλητα.

Ο πρόεδρος υποτίμησε επίσης [6] το εθνικό νόμισμα, το μπολιβάρ, κατά περισσότερο από 60%, ελπίζοντας να μειώσει το ευρύ χάσμα που υπάρχει μεταξύ της επίσημης ισοτιμίας και της συναλλαγματικής ισοτιμίας στην μαύρη αγορά. Αλλά το μεγαλύτερο μέρος της οικονομίας εξακολουθεί να χρησιμοποιεί την συναλλαγματική ισοτιμία που διαπραγματεύεται 100 φορές πάνω από την επίσημη αξία, και το περίεργο σύστημα των πολλαπλών συναλλαγματικών ισοτιμιών έχει συμβάλει στις μεγάλες ελλείψεις βασικών αγαθών. Έτσι, οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις του Maduro ήταν εντελώς ανεπαρκείς.

Υποστηρικτές της αντιπολίτευσης της Βενεζουέλας αντιμετωπίζουν μηχανοκίνητους αστυνομικούς οι οποίοι μπλοκάρουν έναν δρόμο που οδηγεί στην Εθνοσυνέλευση στο Καράκας, τον Ιανουάριο του 2016. MARCO BELLO / REUTERS
----------------------------------------------

Στο πολιτικό μέτωπο, η κυβέρνηση τελικά πληρώνει το τίμημα για την χρόνια οικονομική κακοδιαχείρισή της. Ο συνασπισμός της αντιπολίτευσης κέρδισε μια εντυπωσιακή πλειοψηφία [7] στην Εθνοσυνέλευση στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές του Δεκεμβρίου. Παρά το γεγονός ότι ο Maduro έχει χρησιμοποιήσει τον έλεγχο επί του δικαστικού σώματος και άλλων βασικών [κρατικών] οργάνων για να αντισταθεί [8] σε προσπάθειες να περιοριστεί η εξουσία του, ακόμα και μετριοπαθείς στο εσωτερικό της αντιπολίτευσης [9] (όπως ο Henrique Capriles [10], δύο φορές υποψήφιος για την προεδρία και κυβερνήτης της Miranda, μιας από τις μεγαλύτερες πολιτείες της Βενεζουέλας) υποστηρίζουν τώρα ένα δημοψήφισμα ή μια συνταγματική τροποποίηση για να τον απομακρύνουν από τα καθήκοντά του το συντομότερο δυνατό.

Οι υποστηρικτές της τσαβισμού, με την σειρά τους, έχουν κατηγορήσει την αντιπολίτευση ότι ενορχηστρώνει έναν «οικονομικό πόλεμο» παράλληλα με ξένους δρώντες, για να βυθίσουν την Βενεζουέλα σε ακόμη βαθύτερο χάος. Τέτοιες κατηγορίες δεν έχουν καμία αξία, αλλά δείχνουν ότι οτιδήποτε που να μοιάζει με συνεργασία μεταξύ της εκτελεστικής εξουσίας και της Εθνοσυνέλευσης για την αντιμετώπιση της οικονομικής κατάρρευσης της χώρας είναι, τουλάχιστον για την ώρα, τραβηγμένο.