Το βήμα της Γερμανίας προς την Δεξιά | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το βήμα της Γερμανίας προς την Δεξιά

Γράμμα από το Μαγδεμβούργο

Είκοσι έξι χρόνια μετά την εθνική επανένωση, τα πρώην κρατίδια της Ανατολικής Γερμανίας, συμπεριλαμβανομένης της Σαξονίας-Άνχαλτ, έχουν δει τις οικονομίες τους να λιμνάζουν και τους πληθυσμούς τους να μειώνονται. Για πολλούς, οι μνήμες των «παλιών καλών ημερών» ασκούν μια ισχυρή έλξη.

«Οι προσδοκίες μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου και την εθνική επανένωση το 1990 ήταν τεράστιες. Οι άνθρωποι στην Ανατολική Γερμανία ήθελαν να δημιουργήσουν περισσότερη ευημερία για τους ίδιους και για τις μελλοντικές γενιές. Η κυβέρνηση της [Δυτικής Γερμανίας] υποσχέθηκε ‘ανθισμένα τοπία’ μέσα σε λίγα χρόνια», είπαν 12 Γερμανοί οικονομολόγοι σε μια έκθεση [23] του DIW Berlin, του κορυφαίου γερμανικού οικονομικού ερευνητικού κέντρου. Αλλά «η υπόσχεση γρήγορα αποδείχθηκε ότι ήταν μια ψευδαίσθηση. Από καθαρά οικονομική άποψη, έγιναν λάθη».

Το εισόδημα και η παραγωγικότητα στην Ανατολική Γερμανία δεν έχουν συγκλίνει με τα ποσοστά στην Δύση, και έτσι οι υψηλής εξειδίκευσης εργαζόμενοι έχουν φύγει. Στην πραγματικότητα, από τις 14 διοικητικές περιφέρειες που περιλαμβάνει η Σαξονία-Άνχαλτ, περισσότερες από τις μισές έχουν δει τους πληθυσμούς τους να μειώνονται κατά 10-20% από το 1990˙ επτά έχουν δει τους πληθυσμούς τους να μειώνονται περίπου 21-38% από το 1990.

22032016-2.jpg

Η Frauke Petry, πρόεδρος του αντι-μεταναστευτικού κόμματος Εναλλακτική για την Γερμανία (AFD) απεικονίζεται μέσα από ένα σπασμένο παράθυρο μετά τις πρώτες δημοσκοπήσεις σε τρεις εκλογές κρατιδίων στο νυχτερινό εκλογικό πάρτι του κόμματος AFD στο Βερολίνο, στις 13 Μαρτίου 2016. FABRIZIO BENSCH / REUTERS
--------------------------------------------

Σήμερα, οι πολίτες της Ανατολικής Γερμανίας αναζητούν ένα μέλλον ευημερίας σε εναλλακτικές πολιτικές λύσεις, κάτι που έχει αποκρυσταλλωθεί σε ευρεία υποστήριξη για το AFD. Παρά το γεγονός ότι η μετανάστευση από τα ανατολικά προς τα δυτικά έχει σταθεροποιηθεί από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν σχεδόν 300.000 άνθρωποι άφηναν τα κρατίδια της πρώην DDR κάθε χρόνο, η ανατολική Γερμανία έχει δει κατά μέσο όρο 60.000 άτομα να φεύγουν από αυτό το τμήμα της χώρας κάθε χρόνο από το 2001. Οι νέοι έφευγαν από την ανατολή γρηγορότερα, και το ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας κάτω των 34 μειώθηκε από 46,3% σε 34% από το 1991. Ο αρχηγός του κόμματος AFD στην Σαξονία-Άνχαλτ, André Poggenburg, περιέγραψε την ανατολική δημογραφική διαρροή ως «μια απειλή για το κοινωνικό μας κράτος». Οι υποστηρικτές του στο κρατίδιο της Σαξονίας-Άνχαλτ μου είπαν ότι το AFD θα μπορούσε να αναβιώσει και πάλι τις «κοινωνικές δομές» που κάποτε υπόσχονταν δουλειά και ευημερία για όλους τους Ανατολικογερμανούς, αλλά είχαν καταστραφεί κατά τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια της νεοφιλελεύθερης μεταρρύθμισης.

Ο Κλάους, ένας 44χρονος ιδιοκτήτης ακινήτων από το Halle, στη Σαξονία-Άνχαλτ, συνήθιζε να είναι υποστηρικτής του κόμματος CDU της Μέρκελ, αλλά έχει γίνει όλο και πιο απηυδισμένος με αυτό που ο ίδιος αποκαλεί «η καταστροφή της γερμανικής κοινωνίας». Μου είπε ότι ήταν σε ένα ταξίδι στις Ηνωμένες Πολιτείες πρόσφατα. «Ήμουν για λίγο στο Μπρούκλιν. Αυτό που είδα εκεί, δεν το θέλω εδώ στην Γερμανία, αυτές οι παράλληλες κοινωνίες διαφορετικών φυλών», είπε. «Είδα τόσους πολλούς μαύρους ανθρώπους χωρίς σπίτια, κάποιοι με μόνο ένα μάτι, να περιφέρονται στους δρόμους. Προφανώς δεν είχαν καμία ασφάλιση υγείας και κανέναν να τους προστατεύει. Δεν το θέλω αυτό στην Γερμανία, αλλά μπορώ να δω ότι έρχεται». Αποκάλεσε την δέσμευση της καγκελαρίου Μέρκελ στην πολυπολιτισμικότητα «αφελή» και αμφέβαλε ότι η νεοφιλελεύθερη δημοσιονομική πολιτική του CDU θα είναι σε θέση να παρέχει επαρκή προστασία για την ευημερία των πολιτών, παρά τον ανθρωπισμό της Μέρκελ. Αυτό τον οδήγησε να εξετάσει μια εναλλακτική λύση: Το κόμμα Εναλλακτική για την Γερμανία.

«Είχαμε μια καλή ζωή στην Ανατολική Γερμανία. Δεν ήμασταν πλούσιοι, αλλά είχαμε δουλειά, και ήμασταν ευχαριστημένοι. Νομίζω ότι αυτό τώρα έχει τελειώσει». Ο Klaus, όπως και πολλοί στην ανατολική Γερμανία, εξιδανικεύει τον σοσιαλισμό και τα οφέλη για την απασχόληση, ξεχνώντας πόσο δύσκολο ήταν να αγοράσει βασικά αγαθά με συγκριτικά μηδαμινούς μισθούς.

Ο Klaus μου έδειχνε το Μαγδεμβούργο κατά την διάρκεια του Σαββατοκύριακου. Μόλις δέκα λεπτά με τα πόδια από το City Carré, ένα από τα δύο νέα εμπορικά κέντρα που χτίστηκαν στην πόλη μετά την επανένωση, μου έδειξε σειρές κτιρίων και συγκροτήματα διαμερισμάτων που καταρρέουν. Η βαριά βιομηχανία, ένα στήριγμα των ημερών πριν από την γερμανική ενοποίηση, έχει εξαφανιστεί. Οι δημογραφικές συνέπειες της βιομηχανικής αποχώρησης έχουν παραλύσει τις μικρές κοινότητες σε όλη την Ανατολική Γερμανία.

«Πόσο περισσότερο μπορούμε να αντέξουμε τους δρόμους σε απομακρυσμένες και αραιοκατοικημένες πόλεις; Πώς θα βρούμε γιατρούς και δασκάλους για τις αγροτικές περιοχές; Από πού θα μπορούν οι πολίτες μας να αγοράσουν ακόμη και βασικά αγαθά στο μέλλον;», έγραψε ο Hartmut Augustin, αρχισυντάκτης της εφημερίδας Mitteldeutsche Zeitung στην Σαξονία-Άνχαλτ, σε ένα κύριο άρθρο που δημοσιεύθηκε την ημέρα των βουλευτικών εκλογών του κρατιδίου.

Το AFD τα έχει καταφέρει αξιοποιώντας αυτά τα τρωτά σημεία. Ωστόσο, μένει να δούμε αν το κόμμα έχει ένα σχέδιο για να θεραπεύσει την οικονομική δυσπραγία της Ανατολικής Γερμανίας. Οι λεπτομέρειες ξεχνιούνται εύκολα στην μέση του «Η Μέρκελ πρέπει φύγει» και του «Πολυπολιτισμικότητα στην Γερμανία - την απορρίπτουμε!».

22032016-3.jpg