Οι εγχώριοι περισπασμοί της Κίνας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Οι εγχώριοι περισπασμοί της Κίνας

Πώς η οικονομική αναταραχή υπονομεύει την παγκόσμια ατζέντα του Πεκίνου
Περίληψη: 

Η επιβράδυνση της οικονομίας της Κίνας δίνει στο Πεκίνο λίγους λόγους για να αλλάξει μεσοπρόθεσμα το πρόγραμμά του επί της οικονομικής πολιτικής, πράγμα που σημαίνει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η ΕΕ θα είναι σε θέση να υποστηρίξουν στον ΠΟΕ ότι δεν θα πρέπει να χορηγηθεί καθεστώς «οικονομίας της αγοράς» στην Κίνα.

Η REBECCA LIAO είναι διευθύντρια στην Globality, Inc. Είναι επίσης αρθρογράφος και αναλύτρια για την Κίνα. Οι απόψεις που παρατίθενται εδώ είναι προσωπικές.

Όταν η Κίνα φιλοξένησε τους φορείς χάραξης οικονομικής πολιτικής από τις χώρες του G-20 [1] στη Σαγκάη νωρίτερα φέτος, οι Κινέζοι ηγέτες [2] ήλπιζαν να παρουσιάσουν το όραμά τους για μια νέα διεθνή οικονομική τάξη στην οποία το Πεκίνο θα καταλάβει μια θέση αντίστοιχη με τον με τον πλούτο του. Αντ’ αυτού, βρέθηκαν να καθησυχάζουν ανήσυχους κεντρικούς τραπεζίτες του G-20 ότι η ταραγμένη οικονομία της Κίνας δεν κατευθύνεται προς μια ανώμαλη προσγείωση και ότι το Πεκίνο δεν θα υποτιμήσει περαιτέρω το γιουάν [3].

Το επεισόδιο ήταν άλλη μια υπενθύμιση του πόσο πολύ αυτοί που χαράσσουν οικονομική πολιτική στην Κίνα πρέπει τώρα να λάβουν υπόψη τους τις παγκόσμιες προσδοκίες. Αν κάνουν διαφορετικά θα αποδυναμώσουν την προσπάθεια του Πεκίνου για παγκόσμια οικονομική ηγεσία και θα υπονομεύσουν την ικανότητά του να ασκεί επιρροή στο εξωτερικό χρησιμοποιώντας την οικονομική του ισχύ. Το 13ο πενταετές σχέδιο της Κίνας, το οποίο εγκρίθηκε από το Εθνικό Λαϊκό Κογκρέσο [4] νωρίτερα αυτόν τον μήνα, κατέδειξε την απροθυμία της χώρας να αναγνωρίσει αυτή την πραγματικότητα και την προτίμησή της, αντ’ αυτού, σε βραχυπρόθεσμα μέτρα που αποσκοπούν στην βελτίωση της εγχώριας οικονομίας της.

04042016-1.jpg

Μια οθόνη εμφανίζει τον πρόεδρο της Κίνας Xi Jinping κατά την εναρκτήρια συνεδρίαση του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου στο Πεκίνο, τον Μάρτιο του 2016. JASON LEE / REUTERS
---------------------------------------

ΤΟ ΠΕΚΙΝΟ ΣΕ ΔΥΣΚΟΛΗ ΘΕΣΗ

Η Κίνα αντιμετωπίζει το λεγόμενο τρίλημμα της διεθνούς οικονομίας, το οποίο υποστηρίζει ότι μια χώρα δεν μπορεί να διατηρήσει ταυτόχρονα περισσότερες από δύο από τις ακόλουθες τρεις καταστάσεις: Μια σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία, μια ανεξάρτητη νομισματική πολιτική, και ελεύθερες ροές κεφαλαίων. Το Πεκίνο έχει επιλέξει να κρατήσει την συναλλαγματική του ισοτιμία σταθερή αντλώντας από τα συναλλαγματικά του αποθέματα ύψους 3,2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, και οι Κινέζοι ηγέτες έχουν σαφή δέσμευση για μια ενεργό νομισματική πολιτική. Στις 5 Μαρτίου, ο Κινέζος πρωθυπουργός Λι Κετσιάνγκ ανακοίνωσε ότι η νομισματική τόνωση θα αποτελέσει βασικό επεκτατικό εργαλείο στις προσπάθειες του Πεκίνου προς την επίτευξη του στόχου αύξησης του ΑΕΠ [5] μεταξύ 6,5% και 7,5% το 2016. Επιπλέον, η αύξηση της προσφοράς χρήματος θα ανέλθει από το 12% το 2015 στο 13% το 2016, καθώς το Πεκίνο εγχέει επιπλέον 17,9 τρισ. γιουάν (ή περίπου 2,75 τρισ. δολάρια) σε νέα χρηματοδότηση συγκριτικά με τα 15,3 τρισ. γιουάν το 2015 (ή περίπου 2,35 τρισ. δολάρια). Κατά την διάρκεια του τρέχοντος έτους, η κυβέρνηση επίσης ίσως ανακοινώσει περαιτέρω αλλαγές στα επιτόκια και τις απαιτήσεις για τα τραπεζικά αποθεματικά για να κρατήσει άμεσα διαθέσιμες πιστώσεις. (Το δημοσιονομικό έλλειμμα της Κίνας, αντίθετα, θα αυξηθεί κατά ένα πενιχρό 3%, ή 72 δισ. δολάρια).

Η αύξηση της προσφοράς χρήματος μειώνει τα επιτόκια, πράγμα που μειώνει τις αποδόσεις των επενδυτών και ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να επενδύσουν στο εξωτερικό -και όλη αυτή η συμπεριφορά διακινδυνεύει την περαιτέρω υποτίμηση του γιουάν. Έχοντας αποφασίσει ότι η προστασία του νομίσματος είναι υψίστης σημασίας, το Πεκίνο έχει ως εκ τούτου αρχίσει να επιβάλλει αυστηρότερους ελέγχους στις εκροές κεφαλαίων. Η κυβέρνηση έχει μειώσει επίσης την υπεράκτια προσφορά του γιουάν και μειώνει στρατηγικά την προσφορά χρήματος όταν τα σημαίνοντα ξένα hedge funds κάνουν μεγάλες δημόσιες προσφορές έναντι του νομίσματος. Οι έξυπνοι επενδυτές έχουν ήδη βρει τρόπους να παρακάμψουν τους τρέχοντες περιορισμούς, αλλά είναι πιθανό ότι η κινεζική κυβέρνηση θα κάνει ό, τι μπορεί για να αποφευχθεί η περαιτέρω διαφυγή κεφαλαίων, όπως έχει προβλέψει ο Yu Yongding, πρώην μέλος της επιτροπής νομισματικής πολιτικής της Τράπεζας του Λαού της Κίνας. Τέτοιοι έλεγχοι είναι σε αρμονία με την πρόσφατη ιστορία της Κίνας, αλλά αντιπροσωπεύουν ένα πλήγμα για τις προσδοκίες των ξένων οικονομικών πολιτικών υπευθύνων, οι οποίοι θέλουν η Κίνα να απελευθερώσει τις διασυνοριακές ροές κεφαλαίων, να ανοίξει τους λογαριασμούς κεφαλαίου και να μεταρρυθμίσει περαιτέρω τα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματά της.

ΚΟΛΛΗΜΕΝΗ ΕΓΧΩΡΙΩΣ

Επιπλέον, τα μέτρα θα μπορούσαν να στραπατσάρουν τις φιλοδοξίες της Κίνας να επιδιώξει πολιτικές δια της οικονομίας [6] μέσω επιθετικών ξένων επενδύσεων. Σκεφτείτε το μαζικό σχέδιο της Κίνας «Μια ζώνη, μια οδός», το οποίο στοχεύει στην προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης περίπου 65 χωρών σε όλη την Ευρασία και την Ανατολική Αφρική, μέσω χερσαίων και θαλάσσιων έργων υποδομών και επεκτατικών περιφερειακών εμπορικών συμφωνιών. Η πρωτοβουλία είναι η πρώτη σοβαρή εφόρμηση της Κίνας στην εξαγωγή του αυταρχικού καπιταλιστικού αναπτυξιακού μοντέλου της [7], και παρ’όλο που ένα μεγάλο μέρος των επενδύσεων μέχρι στιγμής υπήρξε υπό κρατική καθοδήγηση, στο μέλλον ο κινεζικός ιδιωτικός τομέας θα πρέπει να χρηματοδοτήσει ένα σημαντικό μέρος των έργων. Ακόμη και αν η Κίνα επρόκειτο να εξαιρέσει αυτές τις επενδύσεις από τους αυξημένους κεφαλαιακούς ελέγχους, οι ιδιώτες επενδυτές της χώρας ανατριχιάζουν από την αρχή για την έλλειψη ενός συνολικού επιχειρησιακού σχεδίου της Κίνας για το «Μια ζώνη, μια οδός» [8] και για την σχετικά φτωχή κατανόηση των συγκεκριμένων κινδύνων του κάθε έργου. Η αργή οικονομική ανάπτυξη μόνο θα προσθέσει στους δισταγμούς τους. Γενικότερα, η εστίαση των Κινέζων αξιωματούχων στην καθοδήγηση του γουάν μέσω της συνεχιζόμενης οικονομικής αναταραχής θα αποκλείει τις μεταρρυθμίσεις φιλελευθεροποίησης [της οικονομίας] που απαιτούνται για την αύξηση της ρευστότητας του συγκεκριμένου νομίσματος και, με την σειρά της, θα επιτρέψει την μεγαλύτερη χρηματοδότηση για τα έργα.

04042016-2.jpg