Οι ισραηλινές δυνάμεις άμυνας γεφυρώνουν το χάσμα | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Οι ισραηλινές δυνάμεις άμυνας γεφυρώνουν το χάσμα

Ο στρατός μπαίνει στο διπλωματικό κενό με τους Παλαιστίνιους
Περίληψη: 

Βλέποντας ένα διπλωματικό κενό στην ισραηλινή πολιτική μετά την κατάρρευση των ισραηλινο-παλαιστινιακών διαπραγματεύσεων το 2014, ο Ισραηλινός Στρατός έχει εργαστεί όλο και περισσότερο για να εδραιωθεί ως θεματοφύλακας των δημοκρατικών αξιών και σταθεροποιητής στην ισραηλινο-παλαιστινιακή αρένα.

Ο DAVID MAKOVSKY είναι ο διευθυντής του Σχεδίου για την Ειρηνευτική Διαδικασία στην Μέση Ανατολή στο Washington Institute. Έχει υπηρετήσει στην διαπραγματευτική ομάδα του υπουργού Εξωτερικών John F. Kerry στις ισραηλινο-παλαιστινιακές συνομιλίες στην περίοδο 2013–2014.
Η GABRIELLE CHEFITZ είναι ερευνητική βοηθός στο Washington Institute.

Αυτή την εβδομάδα, το Ισραήλ θα είναι καθηλωμένο από την δίκη του Elor Azaria, του λοχία των ισραηλινών Δυνάμεων Άμυνας ο οποίος κατηγορήθηκε για ανθρωποκτονία στο στρατοδικείο Jaffa καθώς φέρεται να πυροβόλησε έναν Παλαιστίνιο μαχαιροβγάλτη ο οποίος ήταν τραυματισμένος και κειτόταν ακίνητος στο έδαφος. Το όλο περιστατικό, το οποίο έλαβε χώρα στην Χεβρώνα τον Μάρτιο, καταγράφηκε σε βίντεο και γρήγορα διαδόθηκε ευρέως.

Αμέσως μετά τους πυροβολισμούς, πολιτικοί της δεξιάς ήλθαν σε βοήθεια του Azaria, σημειώνοντας ότι ο Παλαιστίνιος δεν ήταν αθώος. Στο κάτω-κάτω, πρώτα είχε προσπαθήσει να μαχαιρώσει έναν Ισραηλινό σε αυτό που ήταν μια από περισσότερες από 200 παρόμοιες περιπτώσεις από τον Οκτώβριο. Κατηγόρησαν την κυβέρνηση για εγκατάλειψη του στρατιώτη˙ πολλοί λένε ότι φοβήθηκε πως ο Παλαιστίνιος δράστης είχε εκρηκτικό μηχανισμό. Εν τω μεταξύ, ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής της Κνεσέτ, David Bitan, μέλος του δεξιού κόμματος Λικούντ, ξεκίνησε μια εκστρατεία για να ζητήσει από τον Ισραηλινό πρόεδρο να δώσει χάρη Azaria. Ο υπουργός Παιδείας Naftali Bennett, από το δεξιό κόμμα Εβραϊκή Πατρίδα, τον υποστήριξε επίσης δημοσίως.

Καθ’ όλη την διαμάχη, η ισραηλινή δομή ασφάλειας παρέμεινε ακλόνητη. Μετά το περιστατικό, ο Gadi Eisenkot, ο ΓΕΕΘΑ του ισραηλινού στρατού, έκανε το ασυνήθιστο βήμα να γράψει μια επιστολή προς όλους τους στρατιώτες, με την οποία υπερασπίστηκε την δίκη και σημείωσε ότι «η διαφύλαξη των αξιών του Ισραηλινού Στρατού δεν είναι δικαίωμα, αλλά καθήκον». Για αυτόν, διακυβεύεται μια σημαντική αρχή: Το Ισραήλ έχει κανόνες εμπλοκής που δεν πρέπει να αγνοηθούν Ορισμένοι πολιτικοί της δεξιάς έχουν προτρέψει τον ισραηλινό στρατό να υιοθετήσει μια πολιτική shoot-to-kill (πυροβόλησε για να σκοτώσεις) σε περιπτώσεις απειλής, αντί την τρέχουσα πολιτική η οποία υπαγορεύει την χρήση της ελάχιστης ισχύος που απαιτείται για την εξουδετέρωση της απειλής.

11052016-1.jpg

Ο Ισραηλινός στρατιώτης Elor Azaria (κέντρο) καλωσορίζεται από φίλους και συγγενείς του καθώς φτάνει στο σπίτι του στην πόλη Ramle κοντά στο Τελ Αβίβ, στις 22 Απριλίου 2016. MOTI KIMCHI / REUTERS
--------------------------------------------

Σε αυτό, ακόμα και ο υπουργός Άμυνας Moshe Yaalon, ο οποίος θεωρείται γεράκι στα παλαιστινιακά ζητήματα, υποστήριξε τον Eisenkot. «Ο επικεφαλής του στρατού θα καθορίσει τους κανόνες εμπλοκής και όχι οι ηγέτες συμμοριών», είπε. Αφότου οι απεικονίσεις του προσώπου του Yaalon στο κέντρο ενός στόχαστρου διαδόθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Yaalon είπε, «Το καλό της χώρας είναι πιο σημαντικό από το δικό μου».

Το περιστατικό καταγράφει την αυξανόμενη συμμετοχή του Ισραηλινού Στρατού στο Παλαιστινιακό ζήτημα. Βλέποντας ένα διπλωματικό κενό στην ισραηλινή πολιτική μετά την κατάρρευση των ισραηλινο-παλαιστινιακών διαπραγματεύσεων το 2014, ο Ισραηλινός Στρατός έχει εργαστεί όλο και περισσότερο για να εδραιωθεί ως θεματοφύλακας των δημοκρατικών αξιών και σταθεροποιητής στην ισραηλινο-παλαιστινιακή αρένα. Ως στρατός των πολιτών, από παλιά ο Ισραηλινός Στρατός θεωρεί για τον εαυτό του ότι ενεργεί πάνω από τις πολιτικές τριβές, όντας σε θέση να βλέπει στρατηγικά τις ανάγκες του κράτους, αντί να τελματώνεται από πολιτικές σκοπιμότητες. Σίγουρα, οι [ένοπλες] δυνάμεις δεν έχουν κανένα συμφέρον να πάρουν την θέση των διπλωματών και να σφυρηλατήσουν μια τελική συμφωνία με τους Παλαιστινίους, αλλά οι κορυφαίοι αξιωματικοί ξέρουν πόσο γρήγορα μπορεί να κλιμακωθεί η Παλαιστινιακή κατάσταση.

Και έτσι ο Ισραηλινός Στρατός έχει προωθήσει πρωτοβουλίες για να διευκολύνει την κατάσταση. Για παράδειγμα, τον Φεβρουάριο, το οικοδόμημα της ισραηλινής άμυνας ανακοίνωσε ένα σχέδιο για να επιτρέψει σε περισσότερους από 30.000 Παλαιστινίους να εργάζονται στο Ισραήλ, παρά την συνεχιζόμενη κλιμάκωση των μαχαιρωμάτων Ισραηλινών. Ο Eisenkot έχει επανειλημμένα τονίσει την ανάγκη να γίνει διάκριση μεταξύ εκείνων που μαχαιρώνουν και του γενικού πληθυσμού, και της βλάβης των ισραηλινών συμφερόντων που θα έλθει από την παρεμπόδιση των Παλαιστινίων να εργαστούν σε ισραηλινές πόλεις ή βιομηχανικές ζώνες της Δυτικής Όχθης. «Υπάρχουν 120.000 Παλαιστίνιοι, οι οποίοι παρέχουν τα προς το ζην σε 600.000-700.000 μέλη οικογενειών. Είναι μια μετριοπαθής στάση, και νομίζω ότι είναι προς το συμφέρον μας να το επιτρέψουμε αυτό», δήλωσε ο Eisenkot σε μια σπάνια ομιλία του τον Ιανουάριο στο ετήσιο συνέδριο του Ινστιτούτου Σπουδών Εθνικής Ασφάλειας του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ.

11052016-2.jpg

Υποστηρικτές του Elor Azaria λαμβάνουν μέρος σε μια διαδήλωση ζητώντας την απελευθέρωσή του στο Τελ Αβίβ, στις 19 Απριλίου 2016. BAZ RATNER / REUTERS
------------------------------------

Επιπλέον, την περασμένη Δευτέρα, ο Yaalon ανακοίνωσε ότι το Ισραήλ θα ξανανοίξει την διάβαση Erez, ένα από τα κύρια σημεία διέλευσης στην Λωρίδα της Γάζας, η οποία έχει κλείσει τα τελευταία οκτώ χρόνια. «Είναι προς το συμφέρον μας, ένας σημαντικός αριθμός φορτίων τροφίμων να εξακολουθεί να πηγαίνει στην Γάζα», είπε ο Yaalon με μια δήλωση που δείχνει την ανησυχία του στρατού για την ανθρωπιστική κατάσταση στην Γάζα. «Μας ενδιαφέρει οι κάτοικοι της Γάζας να ζουν με αξιοπρέπεια, τόσο από ανθρωπιστική άποψη όσο και επειδή αυτός είναι ένας τρόπος για την προστασία της ειρήνης, πέραν των υπαρχόντων αποτρεπτικών της ασφάλειας».