Ο μύθος της τρομοκρατίας του «μοναχικού λύκου» | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ο μύθος της τρομοκρατίας του «μοναχικού λύκου»

Οι επιθέσεις στην Ευρώπη και ο ψηφιακός εξτρεμισμός
Περίληψη: 

Η αποτυχία να εντοπιστούν οι κοινοί δεσμοί μεταξύ των υποτιθέμενων μοναχικών λύκων και του ISIS είναι μέρος ενός ευρύτερου και μακροχρόνιου μοτίβου που υποτιμά την έκταση των δικτύων της τζιχάντ στην Δύση.

Ο DAVEED GARTENSTEIN-ROSS είναι βασικός συνεργάτης στο Foundation for Defense of Democracies [1] και διευθύνων σύμβουλος της Valens Global [2].
Ο NATHANIEL BARR είναι ερευνητικός διευθυντής στην Valens Global.

Αυτόν τον μήνα, η Ευρώπη και πάλι συγκλονίστηκε από μια σειρά από σοκαριστικές τρομοκρατικές επιθέσεις που διαπράχθηκαν από μεμονωμένα άτομα και στο όνομα του Ισλαμικού Κράτους (ISIS). Στις 14 Ιουλίου, ο Mohamed Lahouaiej Bouhlel, ένας Τυνήσιος υπήκοος κάτοικος Γαλλίας, σκότωσε πάνω από 80 και τραυμάτισε εκατοντάδες όταν όργωσε με ένα φορτηγό 19 τόνων τα πλήθη που γιόρταζαν την Ημέρα της Βαστίλης στη νότια γαλλική πόλη της Νίκαιας. Λίγες ημέρες μετά την σφαγή της Νίκαιας, ένας 17χρονος Αφγανός μετανάστης που επεδίωκε να πάρει άσυλο στην Γερμανία επιτέθηκε σε επιβάτες σε ένα τρένο στο Würzburg με τσεκούρι και μαχαίρι, τραυματίζοντας τέσσερις πριν τον σκοτώσει η αστυνομία. Δύο ακόμα επιθέσεις στο όνομα του ISIS έχουν πραγματοποιηθεί από τότε: Μια βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας στις 24 Ιουλίου στην οποία τραυματίστηκαν 15 άτομα στην γερμανική πόλη Ansbach, και στις 26 Ιουλίου, δύο επιτιθέμενοι ισχυριζόμενοι υποταγή στο ISIS εισέβαλαν μια εκκλησία σε ένα προάστιο της γαλλικής πόλη Ρουέν, έκοψαν τον λαιμό ενός 84χρονου ιερέα, και κράτησαν ομήρους.

Αυτά τα περιστατικά είναι μέρος μιας ευρύτερης τάσης αυξανόμενης βίας που διεξάγεται από μεμονωμένα άτομα. Αναλυτές, δημοσιογράφοι, και μελετητές γρήγορα χαρακτήρισαν τον κάθε δράστη [3] των πρόσφατων επιθέσεων ως «μοναχικό λύκο» [4]: Άτομα που δεν είχαν σημαντικές διασυνδέσεις με το ISIS ή άλλες ομάδες τζιχαντιστών και οι οποίοι διεξήγαγαν τις επιχειρήσεις τους χωρίς την βοήθεια των άλλων. Η ονομασία γενικά αποδόθηκε εντός 24 ωρών από αυτές τις επιθέσεις, πριν βρεθούν σημαντικές πληροφορίες για τον προγραμματισμό και την εκτέλεση του κάθε περιστατικού -και πολύ πριν οι Αρχές καταλήξουν στα συμπεράσματα της έρευνάς τους. Πράγματι, λιγότερο από μια ημέρα μετά από την επίθεση της Νίκαιας, οι παρατηρητές [5] έσπευσαν [6] να περιγράψουν τον Lahouaiej Bouhlel ως έναν μοναχικό λύκο που δεν συνδεόταν στην πραγματικότητα με το ISIS.

Οι παρατηρητές έχουν σφάλλει επανειλημμένα με το να κατηγοριοποιήσουν οριστικά τις επιθέσεις ως επιχειρήσεις μοναχικών λύκων όταν αποδείχθηκε αργότερα ότι ήταν συνδεδεμένοι με ευρύτερα κύτταρα ή δίκτυα. Κατ’ ελάχιστο, τα άτομα που χαρακτηρίζονται ως μοναχικοί λύκοι είναι συχνά σε επικοινωνία με άλλους μαχητές, ενίοτε με την χρήση κρυπτογραφημένων υπηρεσιών, που είναι δύσκολο να ανιχνευθούν και να αποκρυπτογραφηθούν. Υπάρχει ένας κίνδυνος στο ότι σπεύδουν να ονομάσουν τους δρώντες ως αποσυνδεδεμένους από άλλους, καθώς κάτι τέτοιο μπορεί να προκαλέσει τους αναλυτές να παραβλέψουν τα δίκτυα που διευκολύνουν και ενθαρρύνουν τις επιθέσεις. Είναι καιρός να τελειώσει ο μύθος του μοναχικού λύκου.

28072016-1.jpg

Η Ταξιαρχία κατά του Εγκλήματος (BAC) της γαλλικής αστυνομίας ασφαλίζει έναν δρόμο όπου πραγματοποίησε μια αντιτρομοκρατική επιχείρηση-σκούπα στο Argenteuil, ένα προάστιο βόρεια του Παρισιού, στις 21 Ιουλίου του 2016. CHARLES PLATIAU / REUTERS
-------------------------------------------------

ΧΑΜΕΝΑ ΔΙΚΤΥΑ

Η τάση να θεωρούνται οι μοναχικοί επιτιθέμενοι ως άσχετοι με την ευρύτερη οργάνωση του ISIS εμπόδισε τους παρατηρητές από την πλήρη κατανόηση του μεγέθους του δικτύου που υπήρχε πίσω από τις πολύπλοκες συντονισμένες επιθέσεις στο Παρίσι και στις Βρυξέλλες.

Τον Απρίλιο του 2015, ο Sid Ahmed Ghlam, ένας Αλγερινός υπήκοος που σπούδαζε στην Γαλλία, ζήτησε ιατρική βοήθεια αφότου αυτοπυροβολήθηκε κατά λάθος στο πόδι, ενώ χειριζόταν ένα πυροβόλο όπλο. Η έρευνα των Αρχών αποκάλυψε ότι ο Ghlam, ο οποίος είχε στην κατοχή του πολλά όπλα, σχεδίαζε να επιτεθεί σε εκκλησίες στην περιοχή του Παρισιού [7] και μπορεί να είχε εμπλακεί στην δολοφονία μιας γυναίκας που βρέθηκε νεκρή σε ένα προάστιο του Παρισιού. Τον Αύγουστο του 2015, τρεις Αμερικανοί συνέλαβαν τον Ayoub El-Khazzani, έναν 25χρονο Μαροκινό υπήκοο, πριν μπορέσει να ανοίξει πυρ εναντίον επιβατών που ταξίδευαν με το τρένο από το Άμστερνταμ στο Παρίσι.

Εκείνη την εποχή, οι δύο επιθέσεις είχαν θεωρηθεί ως ασύνδετες, με τον Khazzani γενικά να χαρακτηρίζεται [8] ως μοναχικός λύκος. Και η αδέξια ανικανότητα και των δύο περιστατικών –ο Ghlam αυτοπυροβολήθηκε, ενώ το όπλο του Khazzani μπλοκάρισε [9] πριν προλάβει να πυροβολήσει- έκαναν τις επιθέσεις να φαίνονται σαν έργο ερασιτεχνών. Εν τω μεταξύ, το ISIS τροφοδότησε τις αντιλήψεις ότι πρωτίστως ενδιαφέρεται να εμπνέει επιθέσεις μοναχικών λύκων παρά να τους καθοδηγεί, με ένα μέσο μαζικής ενημέρωσης υπέρ του ISIS να παράγει ένα προπαγανδιστικό βίντεο [10] λίγο μετά την κακότεχνη επίθεση του Khazzani καλώντας τα «μοναχικά λιοντάρια» να σκοτώσουν του εχθρούς της οργάνωσης.

Αλλά μετά τις καταστροφικές επιθέσεις τον Νοέμβριο του 2015 στο Παρίσι, έγινε σαφές ότι οι αρχικές εκτιμήσεις ήταν λανθασμένες. Ένα άρθρο στους New York Times τον Μάρτιο του 2016 [11] από τον Rukmini Callimachi εξέθεσε λεπτομερώς το πώς ο Abdelhamid Abaaoud, ο επί τόπου αρχηγός των επιθέσεων στο Παρίσι, είχε κατευθύνει τον Ghlam, τον Khazzani, και διάφορους άλλους για να πραγματοποιήσουν επιθέσεις στην Ευρώπη, ακόμη και καθώς ο ίδιος προετοίμαζε την επιχείρηση του Παρισιού. Αν και, φυσικά, ήθελε να πετύχουν αυτά τα σχέδια μικρής κλίμακας, βοήθησαν επίσης να αποσπαστεί η προσοχή από τον πιο εξελιγμένο επιχειρησιακό σχεδιασμό του ISIS, χρησιμεύοντας ως «προπέτασμα καπνού» που επέτρεψε στην ομάδα να «προετοιμάσει ήρεμα» τις μελλοντικές ενέργειές της, σύμφωνα με τα λόγια ενός Γάλλου αξιωματούχου. Επειδή οι αντιτρομοκρατικοί αναλυτές και αξιωματούχοι είδαν τον Ghlam, τον Khazzani και άλλους εισβολείς ως ασύνδετους μεταξύ τους, δεν αναγνώρισαν την επιχειρησιακή υποδομή που εμπλεκόταν στον συντονισμό των διαφόρων επιθέσεων του ISIS στην Ευρώπη.