Η οκτωβριάτικη έκπληξη από την Ρωσία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η οκτωβριάτικη έκπληξη από την Ρωσία

Η αποτυχημένη προσπάθειά της να επηρεάσει τις εκλογές στις ΗΠΑ

Ο μήνας Οκτώβριος δεν είναι ποτέ ήσυχος σε ένα έτος προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ. Αλλά αυτή την φορά, η πορεία προς την ψηφοφορία σημαδεύτηκε από μια σειρά από υψηλού ρίσκου κυβερνο-αψιμαχίες μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας. Κατά την διάρκεια του καλοκαιριού, έχοντας την πρόθεση να εκτροχιάσει την εκστρατεία της προεδρικής υποψήφιας των Δημοκρατικών, Χίλαρι Κλίντον, η Ρωσία κυκλοφόρησε καταδικαστικά μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mails) από την Εθνική Επιτροπή των Δημοκρατικών (Democratic National Committee, DNC), οδηγώντας στην παραίτηση την πρόεδρο Debbie Wasserman Schultz. Ελπίζοντας να δημιουργήσει μια ακόμη αναταραχή, η Ρωσία, στην συνέχεια, παρέδωσε μια παρτίδα e-mails της Κλίντον στο WikiLeaks στις 7 Οκτωβρίου. Όμως, προς μεγάλη λύπη της Μόσχας, η Ουάσιγκτον ήταν σε θέση να κλέψει από την Μόσχα το στοιχείο του αιφνιδιασμού, και η «οκτωβριάτικη έκπληξη» της Ρωσίας ξεθύμανε.

Λίγο πριν από την παράδοση στο WikiLeaks, ο Λευκός Οίκος εξέδωσε μια δήλωση με την οποία για πρώτη φορά κατηγόρησε ευθέως την Ρωσία ότι έκλεψε τα e-mails της DNC και μελών του Δημοκρατικού Κόμματος. Η αναπάντεχη και άνευ προηγουμένου ανακοίνωση κυριάρχησε στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, κάνοντας παράπλευρο θέμα τις προσπάθειες της Ρωσίας και του WikiLeaks για να εμφανίσουν την Κλίντον ως ανέντιμη και ως ευρισκόμενη κοντά στην Wall Street.

Την ίδια ημέρα ανέκυψε η διαβόητη πλέον ηχητική ταινία των «αποδυτηρίων», στην οποία ο Ρεπουμπλικανός προεδρικός υποψήφιος Donald Trump καυχιέται για σεξουαλική επίθεση κατά γυναικών. Αυτό το σκάνδαλο χάλασε τις πολυ-αναμενόμενες αποκαλύψεις του WikiLeaks, και έγινε το επίκεντρο του δεύτερου προεδρικού debate, κάτι που έστρεψε περαιτέρω την προσοχή μακριά από τις διαρροές. Στο δεύτερο προεδρικό debate, η συζήτηση για το ηχητικό στα «αποδυτήρια» πήρε 23 λεπτά και οι αποκαλύψεις του WikiLeaks μόνο λίγα λεπτά. Η Κλίντον τις απέρριψε με μια εμβριθή ιστορία για τον Αβραάμ Λίνκολν. Η μια οκτωβριάτικη έκπληξη χάλασε την άλλη, ας πούμε.

Η αποτυχία της από μακρού χρόνου προγραμματισμένης οκτωβριάτικης έκπληξης της Ρωσίας να επηρεάσει τις εκλογές φαίνεται να εξόργισε την Μόσχα, η οποία είχε προγραμματίσει αυτήν την επιχείρηση πολύ νωρίτερα, με την ελπίδα να καταστρέψει την ευκαιρία της Κλίντον να κερδίσει την προεδρία. Ενώ οι ειδήσεις για τις διαρροές από την DNC εμφανίστηκαν για πρώτη φορά τον Ιούνιο, αναφερόταν ευρέως ότι είχαν λάβει χώρα μήνες νωρίτερα, και τα e-mails σκόπιμα κυκλοφόρησαν τον Ιούλιο, λίγο πριν το Εθνικό Συνέδριο των Δημοκρατικών. Στις 27 Ιουλίου, ο Trump εξέφρασε ξεκάθαρα την ικανοποίησή του για την δημοσιοποίηση των κλεμμένων e-mails από την Ρωσία, δηλώνοντας, «Εγώ θα σας πω αυτό, Ρωσία: Αν ακούτε, ελπίζω να είστε σε θέση να βρείτε τα 30.000 e-mails που λείπουν. . . . Νομίζω ότι μάλλον θα πρέπει να επιβραβευτείτε δυνατά από τον Τύπο μας». Όταν τα e-mails που διέρρευσαν απέτυχαν να κερδίσουν αρκετή προσοχή, οι υποστηρικτές του Trump ήταν βαθύτατα απογοητευμένοι. Ο συνεργάτης του Trump, Roger Stone, έγραψε την 1η Οκτωβρίου, «@HillaryClinton είναι έτοιμη. #Wikileaks». Υπάρχει κάθε λόγος να πιστεύουμε ότι οι Ρώσοι χάκερ και οι υποστηρικτές τους αισθάνθηκαν με τον ίδιο τρόπο και ήταν απογοητευμένοι όταν η υποστήριξη προς την Hillary αυξήθηκε μετά την δημοσιοποίηση, ενώ η εκστρατεία του Donald Trump χτύπησε σε ξέρα.

Η οργή της Μόσχας για την πανωλεθρία του WikiLeaks μπορεί να είναι ο λόγος για τον οποίο άλλαξε σύντομα ρότα και κλιμάκωσε τις φραστικές επιθέσεις της εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών για την Συρία. Λίγες ημέρες μετά τις διαρροές, η Ρωσία εξαπέλυσε ένα εξαιρετικά σκληρό μπαράζ απειλών, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες αποχώρησαν από τις διαπραγματεύσεις για την συριακή κατάπαυση του πυρός. Στις 10 Οκτωβρίου, για παράδειγμα, ο επικεφαλής της ρωσικής προπαγάνδας Dmitry Kiselyov είπε ότι η «αναιδής συμπεριφορά» των Ηνωμένων Πολιτειών απέναντι στην Ρωσία θα μπορούσε να έχει «πυρηνικές» επιπτώσεις και ότι υπήρξαν «ριζικές αλλαγές» στις αμερικανο-ρωσικές σχέσεις κατά τις τελευταίες εβδομάδες. Ο Βλαντιμίρ Ζιρινόφσκι, ένα άλλο από τα ενεργούμενα του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, συμβούλεψε τους Αμερικανούς να ψηφίσουν υπέρ του Ντόναλντ Τραμπ αλλιώς κινδυνεύουν να συρθούν σε έναν πυρηνικό πόλεμο. Την ίδια στιγμή, η Ρωσία τοποθέτησε πυραύλους (ικανούς να μεταφέρουν πυρηνικά) στο Καλίνινγκραντ, το οποίο βρίσκεται κοντά στην Πολωνία και την Λιθουανία, και εκτόξευσε δοκιμαστικά τρεις βαλλιστικούς πυραύλους αλλού, καθιστώντας σαφές ότι ο πόλεμος των λέξεων συντονίστηκε με την απειλή της στρατιωτικής δράσης.

Ίσως η Ρωσία σκέφθηκε ότι η επιθετική συμπεριφορά της θα φοβίσει την αμερικανική κοινή γνώμη ώστε να υποστηρίξει τον Τραμπ, ο οποίος τάσσεται υπέρ πιο φιλικών σχέσεων με την Ρωσία. Αλλά στην πραγματικότητα, η προσπάθεια της Μόσχας φαίνεται να λειτούργησε σαν μπούμερανγκ.

24102016-1.jpg

Ο Donald Trump και η Hillary Clinton στο τελικό προεδρικό debate, στις 19 Οκτωβρίου 2016. MIKE BLAKE / REUTERS
-----------------------------------------------------

Η συνεχιζόμενη πτώση του Τραμπ στις δημοσκοπήσεις όλον τον Οκτώβριο δείχνει ότι οι διαξιφισμοί της Ρωσίας δεν είχαν καμία σαφή εκλογική επίπτωση. Οι διεθνείς υποθέσεις απλά δεν είναι στο επίκεντρο της προσοχής των περισσότερων ψηφοφόρων σε αυτές τις εκλογές. Αυτό είναι ένα γεγονός δύσκολα κατανοητό για τον μέσο Ρώσο, καθώς η τηλεοπτική προπαγάνδα τους, τους κρατά σε υψηλή επιφυλακή για το ενδεχόμενο μιας Δυτικής εισβολής. Ως αποτέλεσμα, έχουν την τάση να πιστεύουν ότι οι Αμερικανοί είναι επίσης επικεντρωμένοι στην Ρωσία, κάτι που σαφώς δεν συμβαίνει.

Περαιτέρω, η επιθετική συμπεριφορά της Ρωσίας, σε συνδυασμό με την συνεχιζόμενη εκστρατεία της βομβαρδισμού του Χαλεπίου, έχει βλάψει σοβαρά την φήμη της στην Ευρώπη. Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Boris Johnson, ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, και η ισπανική κυβέρνηση ηγήθηκαν καταδικάζοντας τους βομβαρδισμούς αμάχων στο Χαλέπι από την Ρωσία. Και, με την αυξανόμενη συνειδητοποίηση ότι η Ρωσία παίζει τα ίδια παιχνίδια στην Ευρώπη όπως και στις Ηνωμένες Πολιτείες -χρησιμοποιώντας συγκεκαλυμμένες μεθόδους για να επηρεάσει δημοκρατικές εκλογές, μέσω κλοπής e-mail και χρηματοδότησης περιθωριακών πολιτικών κομμάτων- οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν αρχίσει να αντεπιτίθενται εναντίον του πολέμου πληροφοριών που διεξάγει η Ρωσία.

Στις 17 Οκτωβρίου, μια βρετανική τράπεζα ανακοίνωσε το κλείσιμο των τραπεζικών λογαριασμών του Russia Today στο Ηνωμένο Βασίλειο, ένα τηλεοπτικό κανάλι υπέρ του Κρεμλίνου. Παρά το γεγονός ότι το μέτρο δεν θα βγάλει το Russia Today εκτός των τηλεοπτικών οθονών στην Ευρώπη, πιθανότατα θα καταστήσει εξαιρετικά δύσκολο το να λειτουργήσει στο Ηνωμένο Βασίλειο αυτό το ρωσικό δίκτυο κρατικής προπαγάνδας. Αυτή είναι η πρώτη φορά που μια Δυτική κυβέρνηση παρενέβη προφανώς και άμεσα στα μέσα μαζικής ενημέρωσης για τον περιορισμό των ρωσικών αγγλόφωνων προπαγανδιστικών σταθμών. Η κίνηση αυτή ήρθε λίγο πριν η Γαλλία και η Γερμανία αντιμετωπίσουν ζωτικής σημασίας εκλογές τον επόμενο χρόνο. Οι Ρώσοι χάκερ είναι επίσης ύποπτοι για την κλοπή e-mails των βουλευτών της Χριστανοδημοκρατικής Ένωσης της Γερμανίας, οι οποίοι αντιμετωπίζουν μια πρόκληση από υπέρμαχους της Ρωσίας εξτρεμιστές της δεξιάς. Θα υπάρξει πιθανώς επιλεκτική δημοσιοποίηση των e-mails από τους κατεστημένους φορείς εκεί, επίσης, καθώς οι εκλογές πλησιάζουν.

Η απόφαση του Ισημερινού να αρνηθεί την πρόσβαση στο Internet στον ιδρυτή του WikiLeaks, Julian Assange, θα πρέπει μάλλον να ερμηνευθεί υπό το ίδιο πρίσμα. Αν και οι συνθήκες στις οποίες ελήφθη η απόφαση του Ισημερινού παραμένουν άγνωστες, υπάρχει κάθε λόγος να υποπτευθεί κάποιος ότι συνθηκολόγησε στις πιέσεις Δυτικών κυβερνήσεων, με δεδομένη την ευαίσθητη χρονική στιγμή της εμπλοκής του Assange στην προεκλογική εκστρατεία των ΗΠΑ. Στο κάτω-κάτω, οι εξωτερικές προσπάθειες για κρυφή υπονόμευση των δημοκρατικών εκλογών έχουν στην Λατινική Αμερική μια απήχηση που δεν έχει τύχη.

Συνολικά, φαίνεται ότι η οκτωβριάτικη έκπληξη της Ρωσίας έχει σε μεγάλο βαθμό εκμηδενιστεί. Λοιπόν, τι θα δοκιμάσει ως επόμενο βήμα η Μόσχα; Με δεδομένη την τάση του Πούτιν για την ρίψη οβίδων, τόσο μεταφορικά όσο και κυριολεκτικά, η περαιτέρω κλιμάκωση είναι δεδομένη. Οι Δυτικοί αξιωματούχοι θα πρέπει να αναμένουν να λάβουν περαιτέρω αντίμετρα κατά της ρωσικής προπαγάνδας στην τηλεόραση και τα social media, να αποκαλύψουν τις προσπάθειες της Ρωσίας να επηρεάσει τις εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες (όπως και στην Γαλλία και την Γερμανία), και να στείλουν σαφή μηνύματα ότι οι κυβερνοεπιθέσεις στην πολιτική διαδικασία των ΗΠΑ θα προκαλέσουν μια αντίστοιχη αντίδραση, όπως ξέφυγε από τον αντιπρόεδρο Τζόζεφ Μπάιντεν ενώ μαγνητοσκοπούσε μια συνέντευξη με το Meet the Press νωρίτερα τον Οκτώβριο.

Παράλληλα, οι πολιτικοί των ΗΠΑ θα πρέπει να παραμείνουν ήρεμοι, έτσι ώστε να μην πέσουν στην παγίδα της υπερβολικής αντίδρασης στην ρωσική κλιμάκωση κατά την διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Η Ρωσία προσπαθεί να δημιουργήσει την αίσθηση του χάους στις παγκόσμιες υποθέσεις, και αν, για παράδειγμα, η Ρωσία επρόκειτο να καταρρίψει ένα αεροπλάνο των ΗΠΑ στην Συρία ή να αναλάβει κάποια άλλη εξαιρετικά προκλητική ενέργεια παρόμοια με την οκτωβριάτικη έκπληξη, η Ουάσιγκτον θα πρέπει να αποφύγει να υποδαυλίσει μια υστερία που θα μπορούσε επηρεάσει τα αποτελέσματα των εκλογών. Οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ πρέπει να απαντήσουν με έναν μετρημένο τρόπο και με μετρημένη ρητορική προκειμένου να προστατευθεί η ακεραιότητα της πολιτικής διαδικασίας. Και να απαντήσουν μετά τις εκλογές.

Copyright © 2016 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/russian-federation/2016-10-20/ru...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition