Το στοίχημα του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το στοίχημα του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ

Η καταλυτική δοκιμασία για την ρωσική πολιτική του Τραμπ

Ακριβώς όπως και στην κατηγορία περί παρέμβασης στις εκλογές των ΗΠΑ, το Κρεμλίνο έχει αρνηθεί σθεναρά [22] κάθε συμμετοχή στα γεγονότα του Μαυροβουνίου. Και όπως στην Ουκρανία, η Μόσχα στηρίζεται σε τοπικούς πληρεξουσίους, όπως ο πρόσφατα συσταθείς [23] «Κοζακικός Στρατός» και οι διαβόητοι «Λύκοι της Νύχτας», οι οποίοι της προσφέρουν την εύλογη δυνατότητα να αρνείται [την εμπλοκή της]. Στα μέσα Σεπτεμβρίου, συνελήφθη ένας από τους πρωτεργάτες της συνωμοσίας. Ως αντάλλαγμα για το καθεστώς προστασίας μαρτύρων, είπε [24] στους εισαγγελείς για τις πολλές επισκέψεις του στην Μόσχα και αποκάλυψε τις επαφές του με τους Ρώσους εθνικιστές, οι οποίοι του έδωσαν χρήματα και εξοπλισμό αιχμής για να στρατολογήσει φιλο-ρώσους Σέρβους εθνικιστές για το πραξικόπημα. Η ιστορία του ενίσχυσε προηγούμενες αναφορές ότι στον απόηχο της αποτυχημένης συνωμοσίας δύο Ρώσοι κατάσκοποι απελάθηκαν [25] από την Σερβία, με αποτέλεσμα μια ξαφνική επίσκεψη του Nikolai Patrushev, του γραμματέα του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσικής Ομοσπονδίας, στο Βελιγράδι.

Η Σερβία, η μεγαλύτερη χώρα της περιοχής, είναι η ίδια διχασμένη ανάμεσα σε εκείνους που θέλουν να εφαρμόσουν την Δυτική συνταγή μεταρρυθμίσεων και να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού της χώρας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, και εκείνων που τιμούν την Ρωσία, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου της χώρας, Τόμισλαβ Νίκολιτς. Αν και ο Βούτσιτς παραμένει προσηλωμένος στην ατζέντα της ΕΕ, και η κυβέρνησή του παραμένει δημοφιλής, μπορεί τελικά να έρθει ένας τελικός υπολογισμός. Μια πρόσφατη έρευνα [26] έδειξε ότι τα δύο τρίτα του πληθυσμού ευνόησαν τις ισχυρές σχέσεις με την Ρωσία έναντι των καλύτερων δεσμών με την Δύση.

Μαζί με τους παραδοσιακούς δεσμούς και τα σημεία πίεσης μέσω της Ρωσικής και της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας [27], η Ρωσία έχει ιδρύσει το ρωσο-σερβικό Ανθρωπιστικό Κέντρο στη Νις, το οποίο ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, αναγνώρισε [28] ότι είναι, στα μάτια της ΕΕ, απλά μια «φωλιά ‘κατασκόπων’ και μια απειλή για την ασφάλεια». Τα σερβικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία τελούν υπό σοβαρή οικονομική πίεση, έχουν γίνει εξαρτημένα [29] από τις ειδήσεις από τα πανταχού παρόντα ρωσικά προπαγανδιστικά μέσα ενημέρωσης, όπως το Sputnik και το RT. Κατά συνέπεια, το σερβικό κοινό παίρνει μια ημερήσια δόση ειδήσεων που δυσφημίζουν τις δημοκρατικές αξίες˙ απεικονίζουν την επικείμενη κατάρρευση της ΕΕ, των Ηνωμένων Πολιτειών και του ΝΑΤΟ˙ και δοξάζουν την άνοδο της Ρωσίας, της Κίνας [30], καθώς και άλλων διεκδικητών.

23122016-2.jpg

Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, και ο πρόεδρος της πΓΔΜ, Γκιόργκι Ιβάνοφ, στην Μόσχα, τον Μάιο του 2015. HOST PHOTO AGENCY / RIA NOVOSTI / REUTERS
--------------------------------------------------

Η πΓΔΜ, μια άλλη χώρα με πλειοψηφία Ορθοδόξων, πέφτει επίσης όλο και περισσότερο θύμα της ρωσικής επιρροής. Αγνοημένη επί χρόνια, η πΓΔΜ είναι τώρα ένα συχνό θέμα δημόσιου σχολιασμού από την ανώτερη ρωσική ηγεσία, συμπεριλαμβανομένου του Λαβρόφ. Η χώρα υποφέρει δύο χρόνια πολιτικής κρίσης λόγω των υποκλοπών που αποκάλυψαν εξωφρενική συμπεριφορά από μια όλο και πιο αυταρχική κυβέρνηση. Παρά το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη έχουν πιέσει τον ηγέτη της χώρας, Νίκολα Γκρούεφσκι (ο οποίος παραιτήθηκε επίσημα τον Ιανουάριο του 2016 αλλά διατήρησε τα ηνία της εξουσίας), να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες της αντιπολίτευσης και να διεξαγάγει νέες εκλογές, η Ρωσία έχει παίξει τον απολογητή του Γκρούεφσκι και των ομάδων του. Ο πρόεδρος της χώρας, Γκιόργκι Ιβάνοφ, μέλος του κόμματος του Γκρούεφσκι, έχει ακολουθήσει την πληθυνόμενη παρέλαση των Βαλκάνιων πολιτικών οι οποίοι έχουν κάνει επισκέψεις υψηλού προφίλ στην Μόσχα. Οι πρόσφατες εκλογές έχουν δώσει στον Γκρούεφσκι τη νίκη με ελάχιστο περιθώριο, καθιστώντας τον ακόμα πιο πρόθυμο για ρωσική υποστήριξη.

Η γειτονική Βουλγαρία, αν και δεν είναι μια χώρα της πρώην Γιουγκοσλαβίας, έχει βαθιές, περίπλοκες σχέσεις με την πΓΔΜ, καθώς και παραδοσιακά στενές σχέσεις με την Ρωσία. Και για άλλη μια φορά, η Ρωσία έχει έναν στενό σύμμαχο στον ρωσόφιλο εκλεγέντα πρόεδρο, Rumen Radev, ο οποίος έχει δεσμευθεί να βελτιώσει τους δεσμούς με την Μόσχα. Στα ανατολικά της, η Βουλγαρία συνορεύει με την Τουρκία, μια χώρα που κυβερνάται από τον ολοένα και πιο δικτατορικό Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν [31]. Οι σχέσεις της Τουρκίας με την Ρωσία, περιπεπλεγμένες από τον πόλεμο στην Συρία και την πρόσφατη δολοφονία του πρέσβη της Ρωσίας στην Άγκυρα, μπορεί να συγκλίνουν στα Βαλκάνια. Όπως η Ρωσία, η Τουρκία έχει ισχυρά συμφέροντα στα Βαλκάνια, αν και στις χώρες και περιοχές όπου το Ισλάμ επικρατεί όπως η Βοσνία, το Κοσσυφοπέδιο και η περιοχή του Σαντζάκ, η οποία συνδέει το Μαυροβούνιο και την Σερβία. Και σαν τον Πούτιν, ο Ερντογάν έχει γίνει όλο και πιο αμφίθυμος σχετικά με την ορμητική προώθηση της περιοχής προς την ένταξη στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ - μια ριζική αλλαγή από την πρώην ρόλο της Τουρκίας ως υπέρμαχου της ευρω-ατλαντικής ενσωμάτωσης των Βαλκανίων. Αυτό που κάποτε ήταν μια περιοχή μεγάλου ανταγωνισμού μεταξύ Άγκυρας και Μόσχας μπορεί να κινείται προς μια αμοιβαία διευθέτηση επί σχετικών «σφαιρών επιρροής».

Τέλος, ο Σέρβος ισχυρός άνδρας της Βοσνίας, Μίλοραντ Ντόντικ –που κάποτε πιστευόταν από την Δύση ότι είναι ένας μετριοπαθής μεταρρυθμιστής- έγινε γρήγορα πλήρως ελεγχόμενο παράρτημα του Πούτιν. Τούτων λεχθέντων, ο Πούτιν έχει έναν αστερισμό πληρεξουσίων στα Βαλκάνια και μια αυξανόμενη ικανότητα και κίνητρο να τους χρησιμοποιήσει για να ματαιώσει την ενσωμάτωση της περιοχής στην Δύση.