Τα τείχη του Ισραήλ

Η απόφαση της Χάγης, μαζί με τις επιτυχείς παλαιστινιακές προσφυγές σε ισραηλινά δικαστήρια, σταδιακά έφεραν το έργο στο τέλος του το 2007. Από τα προγραμματισμένα 491 μίλια τείχους, είχαν ολοκληρωθεί μόνο 267, ή το 54%. Μέχρι εκείνη την στιγμή, όμως, το φράγμα είχε ήδη υπηρετήσει τον σκοπό του. Ως το 2006, η δεύτερη Ιντιφάντα είχε σταματήσει λόγω ενός συνδυασμού παραγόντων, συμπεριλαμβανομένης της βάναυσης αποτελεσματικότητας του ισραηλινού στρατού, της αστυνομίας και των εσωτερικών υπηρεσιών ασφαλείας [10], καθώς και τον θάνατο του Αραφάτ και την αντικατάστασή του από τον Μαχμούντ Αμπάς, ο οποίος απέρριψε ανοιχτά την τρομοκρατία. Ωστόσο, ο φράκτης είχε κάνει πιο δύσκολη την διάπραξη τρομοκρατικών πράξεων, δημιουργώντας ένα φυσικό εμπόδιο που επιμήκυνε τα μονοπάτια των επιτιθέμενων μέχρι τους στόχους τους. Οι πιθανοί βομβιστές αυτοκτονίας από τις παλαιστινιακές πόλεις του βορρά έπρεπε τώρα να ταξιδέψουν για ώρες προκειμένου να εισέλθουν στο Ισραήλ μέσα από τα λίγα εναπομείναντα ανοίγματα στο τείχος κοντά στην Ιερουσαλήμ, δίνοντας στις ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας περισσότερο χρόνο για να τους παρακολουθούν και να τους συλλαμβάνουν. Καθώς οι επιθέσεις έγιναν λιγότερο θανατηφόρες και αποτελεσματικές, οι τρομοκράτες με την σειρά τους έχασαν κάποια από τα κίνητρά τους. Ως αποτέλεσμα, το 2007 μόνο 13 Ισραηλινοί σκοτώθηκαν σε επιθέσεις Παλαιστινίων, από 450 το 2002. Το ισραηλινό κοινό, όπως ήταν αναμενόμενο, σε μεγάλο βαθμό αγνόησε τις διεθνείς επικρίσεις και υποστήριξε τους φράκτες.

Ο φράκτης στα αιγυπτο-ισραηλινά σύνορα όπως φαίνεται από την ισραηλινή πλευρά, τον Φεβρουάριο 2016. AMIR COHEN / REUTERS
-------------------------------------------------

ΕΝΑ ΣΥΝΟΡΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΠΙΜΠΙ

Το δεύτερο μεγάλο ισραηλινό φράγμα, η περίφραξη στα αιγυπτιακά σύνορα, δημιουργήθηκε από συνθήκες που είναι ίσως πιο συγκρίσιμες με εκείνες που αντιμετωπίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες σήμερα. Κατά το δεύτερο ήμισυ της δεκαετίας του 2000, δεκάδες χιλιάδες χωρίς άδεια μετανάστες από χώρες της Αφρικής νοτίως της Σαχάρας όπως η Αιθιοπία, η Ερυθραία και το Σουδάν, άρχισαν να καταφθάνουν στο Ισραήλ, διερχόμενοι από την Αίγυπτο και την χερσόνησο του Σινά [11] για να διασχίσουν τα νότια σύνορα σε αναζήτηση δουλειάς. Όσοι κατάφεραν να επιβιώσουν από το επικίνδυνο ταξίδι και έφθαναν στο Ισραήλ, με την σειρά τους ενθάρρυναν τους φίλους και την οικογένειά τους να ακολουθήσουν τα βήματά τους, με αποτέλεσμα ως το 2012 πάνω από 50.000 Αφρικανοί μετανάστες να ζουν στο Ισραήλ.

Όπως θα περίμενε κανείς, οι μετανάστες, οι οποίοι είχαν την τάση να συγκεντρώνονται στις φτωχές γειτονιές των ισραηλινών πόλεων, δεν έγιναν δεκτοί με ενθουσιασμό από τους ντόπιους. Οι ακροδεξιοί πολιτικοί σύντομα απαίτησαν την άμεση απέλασή τους. Η αντιμεταναστευτική ρητορική κορυφώθηκε το 2012, όταν η Μίρι Ρεγκέβ, σήμερα υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού και τότε μέλος της Κνεσέτ με το δεξιό κόμμα Λικούντ, το προχώρησε τόσο πολύ ώστε να πει ότι «οι Σουδανοί είναι ένας καρκίνος στο σώμα μας».

Ο πρωθυπουργός του Λικούντ, Βενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του το 2009, ανησυχούσε από τον αυξανόμενο αριθμό των χωρίς άδεια, χωρίς επίβλεψη, Αφρικανών, και προειδοποίησε για τους κινδύνους ασφάλειας που παρουσιάζει η «τεράστια πλημμύρα των μεταναστών». Αλλά οι προσπάθειες να τους απελάσει προχωρούσαν πολύ αργά, λόγω νομικών προβλημάτων και της απροθυμίας των αφρικανικών κρατών να πάρουν πίσω τους πολίτες τους, και το επιχείρημα του Νετανιάχου για την οικοδόμηση ενός φράκτη στα σύνορα, με βάση το επιχείρημα ότι οι Αφρικανοί θα μπορούσαν να στρατολογηθούν από τζιχαντιστικές οργανώσεις στην περιοχή του Σινά, ως επί το πλείστον δεν κατάφερε να πείσει το κοινό. Στο τέλος, όπως ακριβώς και στην περίπτωση του φράγματος ασφαλείας στην Δυτική Όχθη, ο φράκτης στα αιγυπτιακά σύνορα χτίστηκε ως αποτέλεσμα μιας τρομοκρατικής επίθεσης. Τον Αύγουστο του 2011, τα μέλη του κλάδου της αλ Κάιντα στο Σινά πυροβόλησαν και σκότωσαν οκτώ Ισραηλινούς, βόρεια από την νότια πόλη και λιμάνι Εϊλάτ. Οι επιτιθέμενοι διείσδυσαν εύκολα από τα παλιά αγκαθωτά συρματοπλέγματα που παρείχαν προηγουμένως ασφάλεια κατά μήκος των συνόρων.

Παρά το γεγονός ότι αυτές οι επιθέσεις είναι ασυνήθιστες - δεν έχουν συμβεί σχεδόν καθόλου από τότε, καθώς οι τζιχαντιστικές ομάδες του Σινά είναι απασχολημένες με το να μάχονται τον αιγυπτιακό στρατό- ο αντίκτυπος της επίθεσης επέτρεψε στον Νετανιάχου να πείσει τους υπουργούς του και τους αρχηγούς της ασφάλειας να υποστηρίξουν τελικά την κατασκευή ενός πιο ασφαλούς συνοριακού φράκτη στο Σινά, κάτι που είχε εγκριθεί το 2010, αλλά είχε ως επί το πλείστον ατονήσει λόγω της απουσίας του επείγοντος. Η κατασκευή του φράχτη των 152 μιλίων πήρε δύο χρόνια, από το 2011 μέχρι το 2013 και κόστισε περίπου 400 εκατομμύρια δολάρια. Σε αντίθεση με το τείχος στην Δυτική Όχθη, ο νέος φράκτης κατασκευάστηκε ακριβώς κατά μήκος των διεθνών συνόρων. Ούτε η Αίγυπτος ούτε οποιαδήποτε άλλη χώρα διαμαρτυρήθηκε. Και η περίφραξη ήταν επίσης εξαιρετικά αποτελεσματική στην πρόληψη της παράνομης μετανάστευσης. Μέχρι το 2016, ο αριθμός των παράνομων εισόδων είχε πέσει στο 1 ή 2 ανά μήνα, από 13.500 σε όλο το 2011.