Γιατί η πρόσβαση στο Internet είναι ανθρώπινο δικαίωμα | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Γιατί η πρόσβαση στο Internet είναι ανθρώπινο δικαίωμα

Τι μπορούμε να κάνουμε για να την προστατεύσουμε

Οι διακοπές στο διαδίκτυο χρησιμοποιούνται για την καταστολή των διαφωνιών σε όλο τον κόσμο. Ο οργανισμός υπεράσπισης Access Now [10] ανέφερε 15 τεκμηριωμένες διακοπές το 2015, συμπεριλαμβανομένης της Βραζιλίας, της Ινδίας και της Τουρκίας. Μέχρι το 2016, ο κατάλογος των τεκμηριωμένων διακοπών είχε επεκταθεί σε 56 και περιελάμβανε χώρες όπως η Αλγερία, η Αιθιοπία και το Πακιστάν. Επιπλέον, οι κατασταλτικές κυβερνήσεις επιδιώκουν να χειραγωγήσουν τις διαδικτυακές συζητήσεις μέσω της διάδοσης της προπαγάνδας˙ να περιορίσουν την πρόσβαση στο Διαδίκτυο καθιστώντας το απρόσιτο˙ και να παρενοχλούν, να εκφοβίζουν ή να συλλαμβάνουν τους διαδικτυακούς ακτιβιστές. Τέτοια καθεστώτα εκκινούν επίσης κρατικά υποστηριζόμενες κυβερνοεπιθέσεις [11] εναντίον οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, πολιτικών αντιφρονούντων και δημοσιογράφων, και λογοκρίνουν πληροφορίες μέσω αποκλεισμού IP (εμποδίζοντας συνδέσεις από συγκεκριμένες διευθύνσεις IP), φιλτραρίσματος DNS (περιορίζοντας αιτήσεις πρόσβασης σε δικτυακούς τόπους που έχουν μπει σε μαύρη λίστα) και επαναφορές του TCP (παραβίαση της ανταλλαγής πληροφοριών που είναι απαραίτητες για την δημιουργία σύνδεσης στο Internet).

ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΔΡΑΣΟΥΝ ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ

Αν και το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών αναγνωρίζει όλο και περισσότερο ότι τα δικαιώματα εκτός του διαδικτύου, όπως το δικαίωμα στην ελευθερία του λόγου και το δικαίωμα την ειρηνικής συνάθροισης, θα πρέπει να ισχύουν και στο διαδίκτυο, ο νόμος για τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν περιλαμβάνει ρητές προστασίες για την διαδικτυακή έκφραση και διασύνδεση. Όπως επισημαίνει ο David Kaye, ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για την προαγωγή και προστασία του δικαιώματος στην ελευθερία της γνώμης και της έκφρασης [12], η κοντινότερη προστασία έγκειται στο άρθρο 19 [13] της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και στο άρθρο 19 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα. Το πρώτο άρθρο 19 υποστηρίζει ότι «ο καθένας έχει το δικαίωμα … να αναζητήσει, να λάβει και να μεταδώσει πληροφορίες και ιδέες μέσω οποιουδήποτε μέσου και αδιάφορα από τα σύνορα». Αλλά το θέμα είναι ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένο, διεθνώς αναγνωρισμένο δικαίωμα στο διαδίκτυο. Αυτά τα δύο άρθρα φέρνουν το διεθνές δίκαιο πιο κοντά στην αναγνώριση ενός τέτοιου δικαιώματος, αλλά οι κανόνες εξακολουθούν να προσπαθούν να προφτάσουν τις τεχνολογικές εξελίξεις και οι κατασταλτικές κυβερνήσεις ενδιαφέρονται να επιβραδύνουν οποιαδήποτε υιοθέτηση.

Ως εκ τούτου, μέρος των βαρών για τους υπερασπιστές των πολιτικών αυτών είναι να χτιστεί μια πειστική δημόσια υπόθεση είτε για την καθιέρωση ενός ανεξάρτητου δικαιώματος στην ηλεκτρονική έκφραση και διασύνδεση είτε για την ανύψωση των δύο άρθρων 19 ως de facto υποκατάστατα. Αυτό θα απαιτήσει την οικοδόμηση μεγαλύτερης ευαισθητοποίησης, εκστρατείας υποστήριξης και δημόσιας αγανάκτησης κάθε φορά που μια κυβέρνηση αναλαμβάνει μια καταχρηστική δράση που περιορίζει τα ηλεκτρονικά δικαιώματα των πολιτών, όπως ήταν η απαγόρευση των κοινωνικών δικτύων και των υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας [14] στο Κασμίρ από την ινδική κυβέρνηση. Ομάδες όπως η Access Now έχουν κάνει σημαντικά βήματα για να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις διακοπές λειτουργίας του διαδικτύου μέσω της καμπάνιας #KeepItOn, αλλά αυτές οι προσπάθειες πρέπει να συμπληρωθούν με άλλα δημιουργικά μέτρα. Μια πρόταση στην Αφρική, η οποία έχει κερδίσει κάποια προσοχή, είναι το Αφρικανικό Κέντρο Πληροφόρησης Δικτύου (African Network Information Center, AFRINIC), ένας οργανισμός υπεύθυνος για την διαχείριση και την εκχώρηση διευθύνσεων IP, να αρνείται την δικτύωση σε κρατικές οντότητες [15] σε κράτη που έχουν ενεργοποιήσει διακοπές [στο διαδίκτυο ή την κινητή τηλεφωνία]. Μια τέτοια ιδέα θα αποτελούσε, για πρώτη φορά, άμεσο κόστος για τις κυβερνήσεις που επιλέγουν να μπλοκάρουν την πρόσβαση στο διαδίκτυο. Παρ’ όλο που η πρόταση είναι υπερβολικά ευρεία στην διατύπωσή της και το προσωπικό του AFRINIC έχει διαπιστώσει ότι θα ήταν τελείως μη πρακτικό να εφαρμοστεί [16] στην παρούσα μορφή του, σηματοδοτεί ότι οι ακτιβιστές θα πιεστούν περισσότερο να σκεφτούν δημιουργικά για την αντιμετώπιση των διαδικτυακών περιορισμών.

Οι υπερασπιστές θα πρέπει επίσης να χαλυβδώσουν τον ιδιωτικό τομέα για να πιέσει τις κυβερνήσεις με τις οποίες συνεργάζεται να σεβαστούν το δικαίωμα στο διαδίκτυο, απειλώντας να αποσύρουν τις επενδύσεις τους. Ακριβώς όπως οι ακτιβιστές κατονόμασαν και ντρόπιασαν τη Nike και την Gap για να τερματίσουν την παιδική εργασία στα βιετναμέζικα κάτεργά τους, θα έπρεπε επίσης να κατονομάσουν τις χώρες που παρενοχλούν, κατασκοπεύουν ή διακόπτουν ή αρνούνται την πρόσβαση στο Internet στους πολίτες τους. Η Αιθιοπία, για παράδειγμα, έσπευσε να θεσπίσει δραστικούς περιορισμούς στο διαδίκτυο και τις κινητές επικοινωνίες, συμπεριλαμβανομένης της μαζικής παρακολούθησης και επιτήρησης στο διαδίκτυο [17]. Τον περασμένο Οκτώβριο, μετά από μήνες αντικυβερνητικών διαδηλώσεων σε ολόκληρη την χώρα, η Αντίς Αμπέμπα έκλεισε όλες τις κινητές τηλεφωνικές συνδέσεις [18] και συνέλαβε χιλιάδες πολίτες. Οι ομάδες υποστήριξης πρέπει να πιέσουν τις εταιρείες να επανεξετάσουν τις επενδύσεις τους στην Αιθιοπία, μια από τις πολλές χώρες της Ανατολικής Αφρικής όπου έχουν μετακομίσει εταιρείες από την Ασία, αναζητώντας πιο αποδοτικές δεξαμενές εργαζομένων για την κατασκευή υφασμάτων και ενδυμάτων [19]. Οι ακτιβιστές πρέπει να βάλουν ένα στοιχείο φήμης στο παιχνίδι -ωθώντας το κοινό να αμφισβητήσει εάν είναι ηθικά αποδεκτό για μια κοινωνικά συνειδητοποιημένη εταιρεία όπως η H&M, για παράδειγμα, να κατασκευάζει τα ρούχα της σε μια χώρα που παρακολουθεί συστηματικά, παρενοχλεί και αρνείται την διαδικτυακή πρόσβαση στον λαό της.