Οδηγώντας τους μαχητές του ISIS στο δικαστήριο | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Οδηγώντας τους μαχητές του ISIS στο δικαστήριο

Γράμμα από το Qaraqosh

Ένας από τους υπόπτους προς ανάκριση εκείνη την ημέρας ήταν ένας μικροκαμωμένος άνδρας με μαύρους κύκλους γύρω από τα μάτια του, ο οποίος καθόταν σκυφτός ενώπιον του ερευνητή, με τον δικηγόρο του δίπλα του. Ο πολεμικό του ψευδώνυμο ήταν Abu Hozaefa. Δεν έμοιαζε άνω των 30 ετών και φορούσε φούτερ με τις λέξεις «Πέμπτη Λεωφόρος» τυπωμένες στο στήθος. Είχε συλληφθεί με την υποψία ότι ήταν μαχητής του ISIS και είχε συνεννοηθεί για να βοηθήσει την οργάνωση. Τώρα βρισκόταν στο δικαστήριο για να αντιμετωπίσει μια απόφαση εάν θα σταλεί στην Βαγδάτη με ευνοϊκή ή δυσμενή έκθεση.

«Εκπαιδεύτηκα στην περιοχή Hamam al-Alil για 30 ημέρες», είπε, αναφερόμενος στην πόλη νότια της Μοσούλης όπου το ISIS σφαγίασε 300 πολίτες, καθώς οι ιρακινές δυνάμεις απωθούσαν την οργάνωση από την περιοχή στα τέλη του περασμένου έτους. «Η εκπαίδευση περιελάμβανε μαθήματα θρησκείας, φυσική αγωγή και εκπαίδευση σε όπλα, ειδικά στα Καλασνίκοφ. Μετά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης, παρέδιδα στρατιωτικές στολές για το ISIS και παρέδιδα Καλασνίκοφ».

Ένας ερευνητής ρώτησε τον άνθρωπο εάν μεταφέρθηκε στην συνέχεια στο Diwan al-Jend, το κύριο στρατιωτικό και αμυντικό σώμα του ISIS.

«Όχι», είπε ο άντρας. «Εγώ ανήκα στο Dewan al-Morabata, στον αστυνομικό σταθμό Jared στο Hammam al-Alil». Αυτό σήμαινε ότι ήταν μέρος μιας μονάδας προστασίας και όχι ένας πραγματικός μαχητής της πρώτης γραμμής. Είπε ότι δεν είχε σκοτώσει κανέναν κατά την διάρκεια της θητείας του στο ISIS και δεν ήταν παρά ένα παθητικό μέλος που είχε ενταχθεί από ανάγκη για να σώσει την ζωή του. Παρ’ όλα αυτά, το καλύτερο αποτέλεσμα που θα μπορούσε να ελπίζει αυτός ο άνθρωπος θα ήταν πιθανώς μια ποινή φυλάκισης ή μια περίοδο που θα πολεμούσε με πολιτοφυλακές κατά του ISIS, αλλά αυτό εναπόκειτο στην Βαγδάτη.

Υπάρχει μικρή ιεράρχηση στα επίπεδα των αδικημάτων που διαπράττονται, και τα περισσότερα εμπίπτουν σε μια κατηγορία: Τρομοκρατία. Υπάρχουν πολλές επιλογές για όσους έχουν οδηγηθεί σε δίκη για μια τέτοια κατηγορία. Σύμφωνα με τον ιστότοπο Al Monitor, εάν καταδικαστούν, μπορεί να καταδικαστούν σε φυλάκιση μεταξύ 15 ετών και ισόβια, ή να λάβουν την θανατική ποινή βάσει του νόμου του Ιράκ του 2005 για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Εάν δεν καταδικαστούν, τότε θα μπορούσαν να απελευθερωθούν, αν και κανείς που είδα να στέκεται ενώπιον του Ενωμένου Δικαστηρίου της Νινευή δεν είχε γλιτώσει από το να σταλεί στην Βαγδάτη για δίκη. Ένας τοπικός δικηγόρος, ο οποίος ζήτησε ανωνυμία, μου είπε ότι το δικαστήριο, σε ορισμένες περιπτώσεις, στέλνει πολλούς ύποπτους για τους οποίους βρέθηκε ότι δεν έχουν σκοτώσει στο όνομα του ISIS, σε σουνιτικές πολιτοφυλακές που μάχονται το ISIS.

Οι ποινικές ανακρίσεις είναι γρήγορες και διαρκούν μεταξύ πέντε και 15 λεπτών. Περίπου 60 κατηγορούμενοι περνούν από αυτό το δικαστήριο κάθε μέρα. Και όμως οι μοίρες τους μοιάζουν σχεδόν σφραγισμένες πριν μπουν μέσα. Η ατμόσφαιρα ήταν εκπληκτικά χαλαρή και οι δικηγόροι και οι δικαστές πάντα κάπνιζαν στο δωμάτιο. Όταν ένας καταδικασθείς μιλούσε, συχνά τον περιγελούσαν και αντιμετώπιζε έντονη καχυποψία.

«Έριχνες όλμους ή πυραύλους στα στρατεύματά μας;», ρώτησε ένας ερευνητής έναν νεαρό άνδρα που δεν φαινόταν να είναι μεγαλύτερος από έφηβο.

«Όχι, δεν το κάναμε», είπε για το τάγμα του στο ISIS.

«Απλώς χρησιμοποιούσατε πυροβόλα όπλα; Πες την αλήθεια! Τι έκαναν οι φίλοι σου;».

«Κάποιοι από αυτούς χρησιμοποιούσαν όλμους και βλήματα», είπε, διορθώνοντας το ψέμα του.

«Έχετε μαζί σας ξένους και Άραβες μαχητές;».

«Είχαμε πολλές διαφορετικές εθνικότητες και ήταν πάντα στην πρώτη γραμμή και πολλοί από αυτούς σκοτώθηκαν σε αυτές τις μάχες», είπε ο άνθρωπος. «Και λέω την αλήθεια χωρίς να με πιέσεις».

«Μετανιώνεις;» ρωτάει ένας δικαστής.

«Ναι», είπε ο άνδρας πριν αποσταλεί. «Είμαι μετανιωμένος». Δεν ήταν σαφές αν ήταν, αλλά φαινόταν κουρασμένος, σαν να είχε παραιτηθεί.

Οι απελευθερωτικές δυνάμεις συγκεντρώνουν τους υποστηρικτές και τους μαχητές του ISIS με μεγαλύτερη ένταση τις τελευταίες εβδομάδες. Με τον τελευταίο από τους μαχητές να έχει κρυφτεί στην Μοσούλη, έχουν ξεκινήσει περισσότερες επιχειρήσεις αρπαγής και σύλληψης. Ορισμένοι από αυτούς τους μαχητές, φυσικά, δεν θα δουν ποτέ ούτε καν το δικαστήριο, καθώς τα λάθη είναι διαδεδομένα στο ιρακινό δικαστικό σύστημα, το οποίο δεν έχει ελέγχους και ισορροπίες σε κανένα επίπεδο.

Για εκείνους που θα τα καταφέρουν σε αυτό το δικαστήριο, φαίνεται ότι υπάρχει συχνά κάτι περισσότερο στην ιστορία τους από ό, τι μπορεί να εξηγηθεί από την ταμπέλα «τρομοκράτης». Κάποιοι συμμετέχουν [στο ISIS] από αναγκαιότητα για ασφάλεια ή για αποζημίωση, άλλοι προσελκύονται από την ομάδα λόγω θρησκευτικών πεποιθήσεων και πολλοί είναι μόνο περιφερειακά μέλη και μπορεί να μην έχουν συμμετάσχει σε φρικαλεότητες ή μάχες. Εκείνοι που εμπίπτουν σε ετούτη την γκρίζα περιοχή είναι αυτοί στους οποίους το Ιράκ πρέπει να υπολογίζει, και δικαίως. Το να αγνοηθεί το πρόβλημα αυτό θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την ανοικοδόμηση της χώρας μετά το ISIS και να αποτρέψει την επικράτηση μιας βιώσιμης ειρήνης.

Copyright © 2017 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/2017-06-26/taking-isis-fighters-...