Τεθωρακισμένη Ελλάδα

Αν και χώρες όπως η Γερμανία και η Ιταλία ξοδεύουν χαμηλότερα ποσοστά του ΑΕΠ τους στον τομέα της άμυνας (πέρυσι 1,2% και 1,1% αντίστοιχα), είναι σταθερές στις αποστολές του ΝΑΤΟ. Περίπου 1.000 Γερμανοί στρατιωτικοί υπηρετούν στο Αφγανιστάν στο πλαίσιο της ΝΑΤΟϊκής Resolute Support Mission (Αποφασιστικής Αποστολής Υποστήριξης), η οποία εκπαιδεύει τις δυνάμεις ασφαλείας του Αφγανιστάν, ενώ η Γερμανία είναι η ηγετική χώρα στην Λιθουανία για την πρωτοβουλία Enhanced Forward Presence του ΝΑΤΟ (Ενισχυμένη Προωθημένη Παρουσία) για να βοηθήσει στην προστασία των χωρών της Βαλτικής και της Πολωνίας. Άλλοι 3.360 στρατιωτικοί του Bundeswehr υπηρετούν σε άλλες διεθνείς αποστολές. Η Ιταλία συνεισφέρει στρατεύματα στην παρουσία του ΝΑΤΟ στην Λετονία και αρκετές χιλιάδες στρατιώτες της πολέμησαν στο Αφγανιστάν. Αντίθετα, στην κορύφωση του πολέμου στο Αφγανιστάν, η Ελλάδα απέστειλε ομάδα μόνο 175 στρατιωτικών και τα ελληνικά στρατεύματα δεν συμμετέχουν σήμερα σε στρατιωτικές αποστολές του ΝΑΤΟ ή της ΕΕ. Η Ελλάδα απουσιάζει, παρ' όλο που με 134.000 ενεργούς στρατιωτικούς [2] -σχεδόν όσους έχει το Ηνωμένο Βασίλειο- θα μπορούσε εύκολα να συμβάλει. Το Βέλγιο, με πληθυσμό παρόμοιο με τον εκείνον της Ελλάδας, έχει μόνο περίπου 30.000 στρατιώτες ενεργού υπηρεσίας.

Στην πραγματικότητα, τα εκατοντάδες τανκς της Ελλάδας θα μπορούσαν να σηματοδοτούν αναποτελεσματικότητα, καθώς η προϋπόθεση για αμυντικές δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ λέει λίγα για τα αποτελέσματα των δαπανών. «Το κριτήριο του 2% δεν είναι αρκετό», είπε ο Zandee. «Πρέπει να εξετάσετε τα κενά των ικανοτήτων». Μια χώρα που δαπανά μεγάλα ποσά σε εξοπλισμό υψηλού προφίλ, αλλά ελάχιστα, για παράδειγμα, στην συντήρηση ή στις ασκήσεις, απομένει με κενά ικανοτήτων. Εάν η Ελλάδα ξόδευε λιγότερα σε τανκς και περισσότερα σε διεθνείς αποστολές, θα ήταν πιο πολύτιμη για το ΝΑΤΟ.

Αυτό είναι το άλλο δίλημμα του ΝΑΤΟ: Το όριο του 2% δεν καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο τα μέλη θα πρέπει να δαπανήσουν τους αμυντικούς προϋπολογισμούς τους. Η Ιταλία θα μπορούσε να αγοράσει 1.000 τανκς Ariete από τον εθνικό κατασκευαστή CIO, ενισχύοντας έτσι τα στοιχεία για την άμυνα και για την απασχόληση. Ωστόσο, κάτι τέτοιο θα απέφερε ελάχιστα οφέλη για το ΝΑΤΟ ή για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του ιταλικού στρατού. Τα όριο του 2% μετρά μόνο τις εισροές, παρά το γεγονός ότι οι εκροές είναι η πιο κρίσιμη πτυχή των αμυντικών δαπανών. Αν όμως το ΝΑΤΟ άρχιζε να μετρά τις εκροές, θα αντιμετώπιζε ένα άλλο πρόβλημα: Θα κατέληγε να κατονομάζει και να ντροπιάζει τις χώρες που ξοδεύουν ανόητα τους αμυντικούς προϋπολογισμούς τους. Αυτό θα έβλαπτε την συνοχή εντός της συμμαχίας. Ακόμη και με την απλή μέτρηση των εισροών, το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να είναι σίγουρο ότι τα ποσά των δαπανών είναι ακριβή. Πολλές χώρες περιλαμβάνουν τις στρατιωτικές συντάξεις στις στατιστικές των αμυντικών δαπανών, ενώ άλλες δεν το κάνουν. Και σύμφωνα με τον Zandee, ορισμένες χώρες ανακατανέμουν δαπάνες από λογαριασμούς όπως οι συντάξεις για να διογκώσουν τις αμυντικές τους δαπάνες.

Η Ελλάδα δεν χρειάζεται να ανακατανείμει τις δαπάνες για να παραμείνει ένας αστέρας των δαπανών για το ΝΑΤΟ. Ακόμη και αν δεν αγοράσει ούτε ένα τανκ στα επόμενα χρόνια, θα πρέπει να συνεχίσει να δαπανά για συντήρηση, πυρομαχικά και πληρώματα τριών έως τεσσάρων στρατιωτών,που απαιτούνται για την λειτουργία των τανκς που ήδη έχει. «Τα στρατιωτικά τεθωρακισμένα οχήματα είναι πιο ακριβά από ό, τι τα πολιτικά οχήματα του ίδιου βάρους», μου εξήγησε ο συνταξιούχος Ταξίαρχος Ben Barry, ένας ανώτερος συνεργάτης για τον πόλεμο ξηράς στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών. «Και όσο πιο βαρύ είναι το όχημα, τόσο περισσότερες απαιτήσεις υπάρχουν στην ανάρτηση και το κιβώτιο ταχυτήτων. Αυτό κάνει την συντήρηση ακόμη πιο δαπανηρή». Ο Barry επεσήμανε ότι η συντήρηση των τανκς συχνά κοστίζει περισσότερο από την ίδια την απόκτηση.

Πράγματι, υπάρχει στην Ελλάδα η συνειδητοποίηση ότι μπορεί να μην είναι σε θέση να αντέξει την συντήρηση του εντυπωσιακού αποθέματός της από τανκς. «Η κατάσταση δεν είναι βιώσιμη, καθώς οι περικοπές στον τομέα της άμυνας δεν επιτρέπουν στις ένοπλες δυνάμεις να διατηρήσουν όλα τα ΜΒΤ έτοιμα για πλήρη μάχη», είπε ο Ντόκος. «Μια νέα σχολή σκέψης κερδίζει έδαφος σιγά-σιγά στις ένοπλες δυνάμεις, η οποία υποστηρίζει ότι οποιαδήποτε μελλοντική σύγκρουση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας θα λάβει χώρα στο Αιγαίο». Μια τέτοια ναυτική σύγκρουση φυσικά δεν απαιτεί τανκς.

Τελικά, η Ελλάδα θα αναγκαστεί να μειώσει το μέγεθος του στόλου [των τανκς] της. «Δεδομένου ότι ο αμυντικός προϋπολογισμός δεν αναμένεται να αυξηθεί στο άμεσο μέλλον», εξήγησε ο Ντόκος, «και η Ελλάδα έχει άλλες πιεστικές ανάγκες, πολύ σύντομα θα βρεθεί αντιμέτωπη με την δύσκολη απόφαση να μειώσει τον αριθμό των ΜΒΤ». Μια τέτοια πώληση θα μπορούσε να προσθέσει κάποια ευπρόσδεκτα ευρώ στα ταμεία της κυβέρνησης -ή να απελευθερώσει χρήματα για να στείλει μερικούς στρατιώτες στις αποστολές του ΝΑΤΟ.

Copyright © 2017 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/greece/2017-08-07/tanking-greece

Σύνδεσμοι:
[1] http://www.geetha.mil.gr/en/2015-01-15-12-57-43/2015-01-15-12-58-47/afgh...
[2] http://eda.europa.eu/docs/default-source/documents/eda-national-defence-data-2013-2014-(2015-est)5397973fa4d264cfa776ff000087ef0f.pdf