Οι νέοι πύραυλοι της Τουρκίας

Η αμερικανο-τουρκική εχθρότητα έχει επίσης αυξηθεί [20]. Οι Ηνωμένες Πολιτείες επίσης έχουν επικρίνει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία, ενώ η Άγκυρα έχει θυμώσει ιδιαίτερα τόσο με την άρνηση της Ουάσινγκτον να εκδώσει τον Fetullah Gulen [21] -έναν κληρικό που ο Ερντογάν πιστεύει ότι ήταν πίσω από το πραξικόπημα και ζει σήμερα στην Πενσυλβάνια- όσο και με την στρατιωτική της υποστήριξη [22] προς ένοπλες ομάδες Κούρδων στην Συρία, πολλές από τις οποίες συνδέονται με Κούρδους αυτονομιστές στην Τουρκία. Αυτή την στιγμή, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκία έχουν αναστείλει την εξέταση των αιτήσεων βίζα εκατέρωθεν, σε μια κλιμάκωση τύπου «οφθαλμόν αντί οφθαλμού» [23] για την σύλληψη από την τουρκική κυβέρνηση ενός υπαλλήλου του προξενείου των ΗΠΑ ο οποίος κατηγορείται ότι είχε διασυνδέσεις με το κίνημα Gulen.

Αυτές οι διμερείς συγκρούσεις έχουν αρχίσει να επηρεάζουν το κύρος της Άγκυρας μέσα στο ΝΑΤΟ. Φέτος, τόσο η Γερμανία [24] όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες [25] περιόρισαν τις πωλήσεις όπλων προς την Τουρκία. (Οι περιορισμοί της Ουάσινγκτον ήταν μικρού εύρους, εφαρμοζόμενοι μόνο στους φρουρούς ασφαλείας του Ερντογάν, οι οποίοι τον Μάιο επιτέθηκαν σε διαδηλωτές στο αμερικανικό έδαφος). Και, στις 25 Σεπτεμβρίου, η Τουρκία κατηγόρησε επισήμως [26] γερμανικές και αμερικανικές ιδιωτικές αμυντικές εταιρείες για επιβολή έμμεσου εμπάργκο ή για καθυστέρηση σχετικά με συμφωνίες όπλων. Τέτοιες διαμάχες είναι ιδιαίτερα ενοχλητικές σε μια στρατιωτική συμμαχία, δεδομένης της σημασίας των πωλήσεων όπλων εντός της συμμαχίας.

ΣΤΡΕΦΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ

Δεν υπάρχουν δικαιολογίες για την εγχώρια καταστολή του Ερντογάν, ωστόσο η αγορά των S-400 έχει περισσότερη σχέση με την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας παρά με την εσωτερική πολιτική της. Η Άγκυρα ψάχνει στην αγορά για [να προμηθευτεί] καλύτερη τεχνολογία αεράμυνας εδώ και χρόνια [27]. Κατά το παρελθόν προσπάθησε να αγοράσει τέτοια όπλα από τα μέλη του ΝΑΤΟ, αλλά ένα βασικό δόγμα [28] των διαπραγματεύσεων αυτών ήταν πάντα η μεταφορά τεχνολογίας, η οποία θα βοηθούσε την Τουρκία να δημιουργήσει την εγχώρια αμυντική βιομηχανία της [29]. Ωστόσο, κανένα μέλος της συμμαχίας δεν ήταν πρόθυμο να συμφωνήσει με αυτούς τους όρους στην σωστή τιμή και οι προηγούμενες συνομιλίες [27] με την Ιταλία, την Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες απέτυχαν. Έτσι, η Άγκυρα είχε αρχίσει να στρέφεται σε κράτη εκτός της συμμαχίας, όπως η Κίνα και η Ρωσία, αλλά μέχρι πρόσφατα η πίεση του ΝΑΤΟ [30] εμπόδιζε αυτές τις συμφωνίες.

Το [πυραυλικό σύστημα] S-400 είναι σε μεγάλο βαθμό σεβαστό [31] σε όλο τον κόσμο ως σύστημα αεροπορικής άμυνας. Τα ρωσικά ΜΜΕ υποστηρίζουν [32] ότι μπορεί να στοχεύει αεροσκάφη, πυραύλους κρουζ, βλήματα μεσαίας εμβέλειας και drones και άλλα αερομεταφερόμενα συστήματα επιτήρησης, παρόλο που οι πλήρεις δυνατότητές του δεν έχουν δοκιμαστεί ακόμα σε μάχες [33]. Η στρατηγική αξία του S-400 [31] μπορεί επίσης να μετρηθεί με την επιτυχία του συστήματος του για A2/AD (anti-access/area-denial, αντι-πρόσβαση/άρνηση περιοχής), το οποίο ουσιαστικά δημιουργεί μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων όπου και αν είναι εγκατεστημένο το σύστημα. Η ρωσική ανάπτυξη του S-400 στην Συρία βοήθησε να εξαναγκαστεί μια συνεργασία μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας ώστε να διασφαλιστεί ότι τα αεροσκάφη των ΗΠΑ δεν θα στοχευθούν τυχαία και θα καταρριφθούν, ενδεχομένως ξεκινώντας μια ένοπλη σύγκρουση.

Σύμφωνα με τον Can Kasapoglu, έναν αμυντικό αναλυτή στο Κέντρο Μελετών Οικονομικών και Εξωτερικής Πολιτικής στην Κωνσταντινούπολη, η Τουρκία ακολουθεί μια διπλή στρατηγική αμυντικού σχεδιασμού [34], με την οποία συμμορφώνεται με τη ΝΑΤΟϊκή υποχρέωσή της να χρησιμοποιεί ένα ευρωπαϊκό σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας με το ραντάρ X-band στο Kurecik [35] ενώ παράλληλα ενισχύει τις στρατιωτικές δυνατότητές της προμηθευόμενη τους S-400. (Το σύστημα πυραυλικής άμυνας του ΝΑΤΟ [36] δημιουργήθηκε με την ρητή πρόθεση να αντιμετωπιστεί το ιρανικό πυραυλικό πρόγραμμα και το ραντάρ φάσματος-X διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην έγκαιρη ανίχνευση [37] ιρανικών πυραύλων).

Ο Τούρκος πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan σε συνάντηση του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας στην Άγκυρα, τον Οκτώβριο του 2017. REUTERS
------------------------------------------------------------

Η ΑΓΚΥΡΑ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ

Η αγορά των S-400 αφορά επομένως την γεωπολιτική. Η Τουρκία υπό τον Ερντογάν έχει αρχίσει να επιδιώκει μια πιο επιθετική εξωτερική πολιτική -μια εξωτερική πολιτική που ίσως να απαιτεί μεγαλύτερη ευελιξία έξω από την ομπρέλα του ΝΑΤΟ. Ο Sinem Koseoglu του Al Jazeera αναφέρεται [38] στον Merve Seren του τουρκικού think tank SETA, ο οποίος υποστηρίζει ότι η «αλλαγή στον ορισμό και την αντίληψη των απειλών κινδύνου υψηλής προτεραιότητας» του ΝΑΤΟ αντιπροσωπεύει μια αδυναμία ασφάλειας για την Τουρκία. Η ανάπτυξη ενός ευέλικτου αμυντικού συστήματος που, αντίθετα από το ΝΑΤΟ, δεν επικεντρώνεται στο Ιράν, μπορεί να επιτρέψει στην Τουρκία να συνεχίσει τις πρωτοβουλίες της στο εξωτερικό χωρίς φόβο αντίποινων.

Για παράδειγμα, η Άγκυρα επεκτείνει αυτή την στιγμή τον ρόλο της στο Αφγανιστάν [39] (ενώ απομακρύνεται από την υπό αμερικανική ηγεσία αποστολή του ΝΑΤΟ εκεί) και ενδεχομένως ενεργεί ως μεσολαβητής μεταξύ Αφγανιστάν και Πακιστάν. Κατά την φετινή Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, ο Ερντογάν και ο πρωθυπουργός του Πακιστάν Shahid Khaqan Abbasi συμφώνησαν [40] για την αναβίωση της τριμερούς ειρηνευτικής διαδικασίας Αφγανιστάν-Πακιστάν-Τουρκίας που ξεκίνησε το 2007 [41]. Μια αναβίωση αυτής της ειρηνευτικής διαδικασίας θα μπορούσε να σταθεί αντίθετα στο σχέδιο των Ηνωμένων Πολιτειών να κλιμακώσουν [42] την μάχη τους με τους Ταλιμπάν, καθώς η Τουρκία θεωρεί ορισμένα στοιχεία των Ταλιμπάν [39] ως κρίσιμο μέρος οποιασδήποτε συμφιλίωσης.