Πετρέλαιο και στρατιωτική στρατηγική των ΗΠΑ | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πετρέλαιο και στρατιωτική στρατηγική των ΗΠΑ

Αποχωρώντας από τον Περσικό Κόλπο

Για να ολοκληρωθεί ο οικονομικός υπολογισμός κόστους-οφέλους του τερματισμού της στρατιωτικής δέσμευσης των ΗΠΑ για την προστασία του πετρελαίου του Περσικού Κόλπου, πρέπει επίσης να υπολογιστεί το κόστος διατήρησής του. Μεγάλο μέρος αυτού του κόστους προέρχεται από την αγορά και την λειτουργία των δυνάμεων που υποστηρίζουν τα πολεμικά σχέδια των ΗΠΑ. Από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, οι απαιτήσεις των δυνάμεων του Πενταγώνου καλούσαν τον αμερικανικό στρατό να έχει την ικανότητα να αποτρέψει, να νικήσει και να ανασχέσει δύο περιφερειακούς επιτιθέμενους σε διαφορετικά [πολεμικά] θέατρα σχεδόν την ίδια στιγμή, ένα εκ των οποίων συνήθως στα σχέδια ήταν ο Περσικός Κόλπος. Η ιδέα πίσω από το πρότυπο των δύο πολέμων είναι να αποκλειστεί το ενδεχόμενο οι Ηνωμένες Πολιτείες να είναι τόσο απασχολημένες πολεμώντας έναν πόλεμο σε μια περιοχή, που να μην μπορούν να αντιμετωπίσουν έναν ευκαιριακό επιτιθέμενο σε μια δεύτερη [περιοχή].

Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες σταματούσαν να προετοιμάζονται για έναν πόλεμο στον Κόλπο, θα είχαν δύο ευρείες επιλογές. Η πρώτη θα ήταν να διατηρήσουν την σημερινή προσέγγισή τους, συνεχίζοντας να σχεδιάζουν να επικρατήσουν έναντι δύο επιτιθέμενων, αλλά να προκρίνουν ένα νέο περιφερειακό θέατρο που θα αντικαταστήσει τον Κόλπο. Η δεύτερη θα ήταν να μεταπέσουν στο προαπαιτούμενο του ενός πολέμου. Δεδομένου ότι προς το παρόν καμία άλλη περιοχή δεν αποτελεί επαρκή απειλή για να βγάλει τον Περσικό Κόλπο από το σχέδιο των δύο πολέμων, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να έχουν την δυνατότητα να υιοθετήσουν την τελευταία αυτή επιλογή εάν τερματίσουν την δέσμευσή τους να προστατεύουν την ροή του πετρελαίου του Κόλπου.

Η εκτίμηση του κόστους κάλυψης των στρατιωτικών απαιτήσεων των ΗΠΑ για τον Περσικό Κόλπο είναι περίπλοκη, επειδή πολλές από τις δυνάμεις που θα χρησιμοποιηθούν για τα απρόοπτα εκεί μπορούν να χρησιμοποιηθούν και αλλού. Παρ' όλο που οι ειδικοί πρότειναν μια σειρά ποσών, η καλύτερη εκτίμηση -που προέκυψε λαμβάνοντας υπόψη τις δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών οι οποίες αναπτύχθηκαν στον πόλεμο του Κόλπου, και τις μεταβολές των στρατιωτικών δυνάμεων των περιφερειακών δυνάμεων έκτοτε- είναι ότι αν οι Ηνωμένες Πολιτείες μεταπέσουν στο προαπαιτούμενο του ενός πολέμου, θα εξοικονομούσαν περίπου 75 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, ή περίπου το 15% του αμερικανικού αμυντικού προϋπολογισμού. Η εξοικονόμηση θα επιτυγχάνονταν με την μετάβαση προς μια μικρότερη δύναμη, μικρότερη κατά δύο ομάδες αεροπλανοφόρων, δύο τμήματα στρατού, και μερικές εκατοντάδες μαχητικά αεροσκάφη και βομβαρδιστικά.

Αλλά το κόστος της δέσμευσης στον Περσικό Κόλπο ξεπερνά τις απλές απαιτήσεις ισχύος˙ οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επίσης πολεμήσει δαπανηρούς πολέμους που είτε σχετίζονταν άμεσα είτε έμμεσα με την προστασία των πετρελαϊκών συμφερόντων των ΗΠΑ στην περιοχή. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ξεκίνησαν τον πόλεμο του Κόλπου κυρίως για να προστατεύσουν την ροή του πετρελαίου. Και παρ' όλο που ο πόλεμος του Ιράκ το 2003 δεν διεξήχθη για το πετρέλαιο, η παρουσία του πετρελαίου εξηγεί το γιατί οι υπεύθυνοι της χάραξης πολιτικής θεωρούσαν ότι ήταν τόσο σημαντικό να φέρουν την σταθερότητα και την δημοκρατία στην περιοχή και γιατί ανησυχούσαν τόσο πολύ για ένα πυρηνικά εξοπλισμένο Ιράκ. Ο τερματισμός της στρατιωτικής δέσμευσης στον Κόλπο θα αποφέρει έτσι ακόμα μεγαλύτερες αποταμιεύσεις, τόσο σε δολάρια όσο και σε ζωές Αμερικανών.

ΕΝΑΣ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΤΡΟΠΟΣ;

Τέλος, αξίζει να αναρωτηθούμε ποιες εναλλακτικές λύσεις είναι διαθέσιμες εκτός από το να βασιζόμαστε στον στρατό για την προστασία του πετρελαίου του Κόλπου. Εάν η στρατιωτική δέσμευση στον Περσικό Κόλπο ήταν ο μόνος τρόπος για να μειωθούν οι οικονομικοί κίνδυνοι μιας πετρελαϊκής διαταραχής, τότε θα ήταν ισχυρότερη η υπόθεση της διατήρησης της τρέχουσας πολιτικής. Ωστόσο, στην πραγματικότητα οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να ακολουθήσουν ένα ευρύ φάσμα μη στρατιωτικών επιλογών για την αύξηση της προσφοράς και την μείωση της ζήτησης, γεγονός που θα ενίσχυε την ικανότητά τους να αντιμετωπίσουν μια μείζονα διακοπή [ροής πετρελαίου].

Από την πλευρά της προσφοράς, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να βελτιώσουν την ικανότητά τους να αντικαταστήσουν το αποκλεισμένο πετρέλαιο αυξάνοντας το μέγεθος του SPR. Εάν, για παράδειγμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες διευρύνουν το SPR κατά 50%, θα είναι σε θέση να αντισταθμίσουν το μερίδιό τους επί της παγκόσμιας ζήτησης κατά την διάρκεια μιας μεγάλης διαταραχής του πετρελαίου για αρκετούς ακόμη μήνες. Υποθέτοντας ότι οι τιμές θα παρέμεναν στο εύρος όπου βρίσκονταν κατά την τελευταία δεκαετία, από 35 έως 115 δολάρια ανά βαρέλι, διεύρυνση αυτή θα κοστίσει κάτι μεταξύ 10 και 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

23102017-4.jpg

Μια ιρανική πλατφόρμα παραγωγής πετρελαίου στο κοίτασμα Soroush στον Περσικό Κόλπο, τον Ιούλιο του 2005. RAHEB HOMAVANDI / REUTERS
--------------------------------------------------------------------------