Η τουρκική παρεμβατικότητα στην Θράκη

Η πολιτική εκκίνηση του Ταγίπ Ερντογάν ως ευρωπαϊστή μεταρρυθμιστή ηγέτη που επεδίωκε την εδραίωση ενός νέου τύπου «Ισλαμοδημοκρατίας» (κατά την αντιστοιχία με την «Χριστιανοδημοκρατία») στην Τουρκία, πρότυπο και για άλλα μουσουλμανικά κράτη, δημιούργησε μετρημένη αισιοδοξία, τόσο στην ΕΕ όσο και στην Ελλάδα.

Η ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΩΣ ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ

Η «εμπιστοσύνη» υπήρξε το κλειδί για την βελτίωση των διμερών σχέσεων και για την αντιμετώπιση, όχι μόνο θεμάτων χαμηλής πολιτικής αλλά και μεγάλων ζητημάτων που αποτελούν χρόνιες διαφορές μεταξύ των δύο κρατών.

Η προσέγγιση Καραμανλή-Ερντογάν στηρίχθηκε στην βάση της «εμπιστοσύνης» και έφερε σύντομα θετικά μετρήσιμα αποτελέσματα:

-Εκτινάχθηκε ο όγκος εμπορικών συναλλαγών από τα 350 εκατ. ευρώ το 2004, σε πάνω από 5,5 δισ. ευρώ το 2013, με θετικό ισοζύγιο για την Ελλάδα.
-Αυξήθηκαν οι εκατέρωθεν επενδύσεις καθώς και οι επιχειρηματικές συμπράξεις ελληνικών και τουρκικών εταιρειών.
-Προχώρησε η ενεργειακή συνεργασία με τον ελληνοτουρκικό αγωγό φυσικού αερίου και αργότερα τον TAP.
-Αυξήθηκε εκατέρωθεν το τουριστικό ρεύμα.
-Ενισχύθηκε η ευρωπαϊκή προσπάθεια της Τουρκίας και δι’ αυτής πρώην διμερή ζητήματα κατέστησαν ευρωτουρκικές διαφορές ή ακριβέστερα ευρωπαϊκές προϋποθέσεις σύνδεσης της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως η αντιμετώπιση του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, η επαναλειτουργία της Σχολής της Χάλκης, ο σεβασμός έστω και ετεροχρονισμένα των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου κλπ.
-Έπεσαν οι τόνοι της αντιπαράθεσης και μειώθηκαν οι παραβάσεις και οι παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου στο Αιγαίο.

Ο Τούρκος τότε πρωθυπουργός, Ταγίπ Ερντογάν και η σύζυγός του Εμινέ στο κέντρο της Κομοτηνής, στις 8 Μαΐου 2004. Ο Ερντογάν έγινε τότε ο πρώτος Τούρκος ηγέτης που επισκέφθηκε την Θράκη μετά από πάνω από 50 χρόνια. REUTERS/Gregoris Siamidis
---------------------------------------------------------------------------------

Κορύφωση αυτών των θετικών εξελίξεων ήταν η επίσκεψη του Ταγίπ Ερντογάν ως πρωθυπουργού στην Θράκη το 2005, όπου υπήρξε απόλυτος σεβασμός των συμφωνηθέντων. Δεν προκάλεσε χρησιμοποιώντας εθνοτικούς όρους, δεν είδε δημόσια τους ψευδομουφτήδες, δεν επισκέφθηκε συλλόγους για τους οποίους υπήρχε εκκρεμοδικία (ΤΕΞ). Αντίθετα ενθάρρυνε τους Μουσουλμάνους Έλληνες πολίτες «να σέβονται την Ελλάδα και να απολαμβάνουν τους καρπούς της ευρωπαϊκής τους ταυτότητας, λειτουργώντας ως γέφυρα φιλίας με την Τουρκία».

Η ανάδειξη του Αχμέτ Νταβούτογλου στους πρωταγωνιστικούς ρόλους του Συμβούλου Στρατηγικής, του Υπουργού Εξωτερικών και αργότερα του Πρωθυπουργού της γείτονος, σηματοδοτεί την στροφή Ερντογάν στον νεο-οθωμανικό αναθεωρητισμό, όπως ακριβώς αυτός περιγράφεται στο βιβλίο «Στρατηγικό Βάθος» του πρώην πρωθυπουργού του.

Η κατάσταση αυτή επιδεινώνεται σταδιακά, όσο η Τουρκία απομονώνεται διεθνώς συγκρουόμενη με τις ΗΠΑ, το Ισραήλ, την Ρωσία, την ΕΕ, ακόμα και με σημαντικές μουσουλμανικές χώρες, όπως η Αίγυπτος.

Η στροφή στη νεο-οθωμανική μεγαλομανία κορυφώθηκε ενόψει του δημοψηφίσματος που ενισχύει τις αρμοδιότητες του Προέδρου, κάτι που φέρνει το κυβερνών κόμμα AKP κοντύτερα στην εθνικιστική ρητορική του κόμματος των «Γκρίζων Λύκων», τους οποίους χρειάζεται εκλογικά για να διαμορφώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία.

Η απόπειρα πραξικοπήματος που ακολουθεί, επιδεινώνει την κατάσταση, καθώς ενισχύει την επιθετική αναθεωρητική ρητορική του προέδρου Ερντογάν, ο οποίος πλέον μιλά ανοιχτά για «Αναθεώρηση της Συνθήκης της Λοζάνης», για «σύνορα της ψυχής που δεν ταυτίζονται με τα υφιστάμενα σύνορα...» ακόμα και για «δημοψήφισμα στην Θράκη».

Από τη νέα κυβέρνηση Γιλντιρίμ απουσιάζει ο μετριοπαθής Δυτικοθρακιώτης υπουργός Υγείας Μ. Μοεζήνογλου, που είχε αφήσει θετικό αποτύπωμα κατά την προηγούμενη ελληνο-τουρκική προσέγγιση. Συμμετέχει, όμως, ο επίσης Δυτικοθρακιώτης Χακάν Τσαβούσογλου ως τρίτος αντιπρόεδρος, αρμόδιος αποκλειστικά για τους «Τούρκους εκτός Τουρκίας» μέσα στους οποίους, βεβαίως, κατατάσσουν κατά προτεραιότητα και τη Μουσουλμανική Μειονότητα της Θράκης (sic).

Ο νέος αντιπρόεδρος ανήκει μάλλον στους πιο σκληροπυρηνικούς. Διατηρεί ιδιαίτερες επαφές με τους τουρκοχρηματοδοτούμενους «Συλλόγους Αλληλεγγύης Τούρκων Δυτικής Θράκης» στην Γερμανία, που προπαγανδίζουν την «αυτονομία» (γι’ αυτό λειτουργούν εκτός Ελλάδας, ώστε να μην υπάγονται στο ελληνικό σύνταγμα και τους νόμους που διέπουν Έλληνες πολίτες) και έχει συχνά μιλήσει δημόσια, με φόντο «την σημαία της “Ανεξάρτητης Θράκης”».

Ο Χακάν Τσαβούσογλου σε επίσκεψη στην Θράκη, στις 3 και 4 Νοεμβρίου 2017. Η φωτογραφία από τον επίσημο ιστότοπο της τουρκικής κυβέρνησης.
--------------------------------------------------------------------------------------