Η τουρκική παρεμβατικότητα στην Θράκη | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η τουρκική παρεμβατικότητα στην Θράκη

Από την ισλαμοδημοκρατία στον νεο-οθωμανικό αναθεωρητισμό

Μετά την περίεργη και μουγκή συνάντηση του Δυτικοθρακιώτη στην καταγωγή, αντιπροέδρου της τουρκικής κυβέρνησης, Χακάν Τσαβούσογλου, («αρμόδιου για ζητήματα Τούρκων του εξωτερικού») με τον Έλληνα υπουργό Παιδείας κ. Γιαβρόγλου, κάτι που για πρώτη φορά γίνεται, αναθάρρησε η φήμη για κατάργηση του υφιστάμενου καθεστώτος της «σαρία» στην Θράκη.

06122017-3.jpg

Ο Χακάν Τσαβούσογλου σε επίσκεψη στην Θράκη, στις 3 και 4 Νοεμβρίου 2017. Η φωτογραφία από τον επίσημο ιστότοπο της τουρκικής κυβέρνησης.
--------------------------------------------------------------------------------------

Σύγχυση παρά αποσαφήνιση προκάλεσαν οι δηλώσεις του Έλληνα πρωθυπουργού κ. Τσίπρα κατά την επίσκεψή του στην Θράκη, όπου ανακοίνωσε ότι θα θεσμοθετήσει κάτι που ήδη ισχύει, δηλαδή την ελεύθερη επιλογή των Μουσουλμάνων για το δίκαιο που θα τους διέπει.

Ωστόσο, εδώ και καιρό κάποιοι ετερόκλητοι κύκλοι υποστηρίζουν την κατάργηση και τον διαχωρισμό των θρησκευτικών και δικαστικών αρμοδιοτήτων του μουφτή. Μπορεί να φαίνεται εκσυγχρονιστική μια τέτοια προσέγγιση για όσους δε γνωρίζουν σε βάθος τον θεσμό, κρύβει όμως παγίδες και κάποιες επικίνδυνες εθνικά διαστάσεις.

Ειδικότερα:

-Καταστρέφεται ένα μοντέλο ανοιχτής δημοκρατικής κοινωνίας που απέτρεψε την στρατολόγηση φονταμενταλιστών και τρομοκρατών με ευρωπαϊκό διαβατήριο, εμπέδωσε την ευρωπαϊκή συνείδηση σε Μουσουλμάνους, σεβάστηκε απόλυτα τα μειονοτικά δικαιώματα προωθώντας την ειρηνική και δημιουργική συμβίωση Χριστιανών και Μουσουλμάνων, και μπορεί να αποτελέσει πρότυπο για την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και όχι μόνο.

-Η δια νόμου παρέμβαση στην κατάργηση της σαρία έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 42 §2 της Συνθήκης της Λοζάνης και επιτρέπει στην τουρκική πλευρά να ισχυριστεί ότι η Ελλάδα δε σέβεται την Συνθήκη, ούτε την θρησκευτική ελευθερία και λειτουργεί παρεμβατικά και όχι φιλελεύθερα ως προς τις μειονότητες. Την όποια εσφαλμένη απόφαση της Δικαιοσύνης (Άρειος Πάγος) οφείλει να την διορθώσει η ίδια η Δικαιοσύνη και όχι η Κυβέρνηση, διότι η νομοθετική πρωτοβουλία καθιστά το θέμα πολιτικό, αφήνοντας χώρο παρέμβασης της Τουρκίας στα εσωτερικά της Ελληνικής Δημοκρατίας.

-Η Τουρκική εξωτερική πολιτική διευκολύνεται, ισχυριζόμενη ότι προασπίζεται την θιγόμενη θρησκευτική συνείδηση να επιτύχει τον πάγιο στόχο της, που δεν είναι άλλος από την τουρκοποίηση των δύο άλλων μειονοτικών ομάδων, των Πομάκων και των Ρομά.

-Η σταδιακή τουρκοποίηση της μειονότητας θα έχει ως σταθερή επιδίωξη της γείτονος την μετεξέλιξη της μειονότητας από «θρησκευτική» σε «εθνική» κάτι που θα ενθαρρύνει τις απαιτήσεις της γείτονος για «Συνδιοίκηση στην Θράκη» μέσω της χρήσης και ευρωπαϊκών πλέον νομικών εργαλείων, που παραπέμπουν σε υφιστάμενες περιπτώσεις (Φλαμανδοί- Βαλλόνοι στο Βέλγιο, Καταλανοί στην Ισπανία, Λομβαρδία-Τιρόλο στην Ιταλία κλπ). Άλλωστε είναι ξεκάθαρο ότι η «θρησκευτική μειονότητα» είναι αποκλειστικά εσωτερικό θέμα του Κράτους, ενώ η «εθνική μειονότητα» μπορεί να αποτελέσει ζήτημα διεθνούς ή διμερούς διαπραγμάτευσης. Αυτή η διάθεση, άλλωστε, φάνηκε από την διοργάνωση στην Κομοτηνή από το DEP, το μειονοτικό παντουρκιστικό κόμμα του Α. Σαδήκ, του Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου της FUEN, δηλαδή της Ευρωκοινοβουλευτικής Ομάδας των Μειονοτικών Κομμάτων της Ευρώπης το 2015 (εκεί προσκλήθηκαν σλαβόφωνοι Έλληνες πολίτες της Μακεδονίας μας, Μουσουλμάνοι από την Δωδεκάνησο, οργανώσεις ισλαμιστών προσφύγων και μεταναστών από Αθήνα και Θεσσαλονίκη, όχι όμως εκπρόσωποι της ελληνικής μειονότητας από την Κωνσταντινούπολη ή την Βόρεια Ήπειρο/Ν.Αλβανία, sic).

-Τέλος, ο διαχωρισμός δικαστικών και θρησκευτικών αρμοδιοτήτων του μουφτή διευκολύνει την απαίτηση της τουρκικής πλευράς για εκλεγμένους μουφτήδες (κάτι που δεν ισχύει βέβαια στα άλλα μουσουλμανικά κράτη, ούτε καν στην ίδια την Τουρκία) με το επιχείρημα ότι δεν είναι πλέον καδής-ιεροδίκης, δηλαδή δημόσια Αρχή που πρέπει να διορίζεται από το ελληνικό κράτος. Έτσι, ευκολότερα μπορεί να αναδειχθεί σε έναν πολιτικοθρησκευτικό ηγέτη της μειονότητας που θα παίζει το ρόλο της τουρκικής πολιτικής σε όλα τα επίπεδα της περιοχής (ορισμός ιμάμηδων, διαχείριση βακουφίων, εκλογική χειραγώγηση μειονότητας, προώθηση ενδεχομένως φονταμεταλιστικών, εθνικιστικών, νεοοθωμανικών αναθεωρητικών αντιλήψεων κλπ.), δηλαδή, η θρησκεία στην υπηρεσία της παρεμβατικής πολιτικής της Τουρκίας.

Το ενδιαφέρον είναι ότι ο υπουργός Παιδείας κ. Γιαβρόγλου, υποταγμένος σε μια ιδεοληπτική και ψηφοθηρική λογική, φαίνεται να υιοθετεί απόψεις που κάποιοι δεν δίστασαν να διατυπώσουν σε διεθνές επιστημονικό, πολιτικό και δικαστικό επίπεδο εναντίον της Ελλάδας, διευκολύνοντας με τον τρόπο αυτό την πάγια επιδίωξη της Τουρκίας να αποκαθηλώσει τους νόμιμους μουφτήδες και να διασφαλίσει -κατά παγκόσμια πρωτοτυπία- την εκλογή ενός πολιτικοθρησκευτικού ηγέτη που θα έχει αναφορά αναμφίβολα στην τουρκική κυβέρνηση. Ίσως αυτό να είναι και ένα δώρο στον Ταγίπ Ερντογάν μετά την επίσκεψή του στην Θράκη.

Το συμπέρασμα και σ’ αυτή την περίπτωση είναι το ίδιο. Η τουρκική εξωτερική πολιτική με στρατηγική που την διέπει ξεκάθαρη στοχοθέτηση, συνέπεια, συνέχεια και συστηματικότητα, επιμένει κερδίζοντας συνεχώς χώρο. Αντίθετα, η ελληνική πλευρά αντιδρά αποσπασματικά, πρόχειρα, βιαστικά και συνήθως υποταγμένη στα προσωπικά πάθη και τα μικροκομματικά συμφέροντα, με αποτέλεσμα συνεχώς να χάνει έδαφος ακόμα κι όταν έχει όλο το δίκιο με το μέρος της.

Αυτός είναι και ο λόγος που επιμένω πεισματικά από το 2014 μαζί με 60 περίπου συναδέλφους μου βουλευτές, στην σύσταση Διακομματικής Επιτροπής για την Ανάπτυξη και την Ανάδειξη της Θράκης, κάτι που υποστήριξε και η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος.