Η νέα γλώσσα του ευρωπαϊκού λαϊκισμού

Τα αντι-μεταναστευτικά λαϊκιστικά κόμματα υπήρξαν γνωστά στοιχεία της ευρωπαϊκής πολιτικής από τουλάχιστον την δεκαετία του 1980, αλλά τα τελευταία χρόνια έχουν αποκτήσει νέα σημασία [2]. Τον Μάιο, η ηγέτις του Εθνικού Μετώπου, Marine Le Pen [3], ήταν σοβαρή υποψήφια στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας˙ στην πορεία προς τις ολλανδικές βουλευτικές εκλογές τον Μάρτιο, το Κόμμα για την Ελευθερία του Geert Wilders [4] ήταν επί μακρόν το πρώτο˙ και πέρυσι, ο Norbert Hofer [5] του ακροδεξιού Κόμματος της Ελευθερίας ήρθε πολύ κοντά στο να κερδίσει την προεδρία της Αυστρίας. Οι αντι-μεταναστευτικοί λαϊκιστές έχουν επίσης επιτύχει σημαντικά επιτεύγματα σε χώρες όπου προηγουμένως αποτύγχαναν να κερδίσουν ελκυστικότητα, κυρίως στην Γερμανία και την Σουηδία, όπου το κόμμα Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD) και οι Σουηδοί Δημοκράτες, αντίστοιχα, έχει επιτύχει μεγάλα εκλογικά κέρδη.

Η βασιλική της Sacre Coeur στο Παρίσι, τον Φεβρουάριο του 2015. CHRISTIAN HARTMANN / REUTERS
------------------------------------------------------------------

Οι παρατηρητές συνήθως χαρακτηρίζουν αυτά τα κόμματα ως εθνοτικά, εθνικιστικά και ακροδεξιά. Αλλά παρόλο που τα κόμματα αυτά όντως υπερασπίζονται εθνοτικά και εθνικιστικά θέματα, και παρότι η ρητορική τους είναι πράγματι μερικές φορές ακραία, θα ήταν λάθος να τα θεωρήσουμε απλώς κληρονόμους της μακράς παράδοσης του ακροδεξιού εθνικισμού της Ευρώπης. Σε αντίθεση με το ναζιστικό κόμμα ή τα φασιστικά κόμματα της μεσοπολεμικής Ευρώπης ή τα μικρά νεοναζιστικά ή νεοφασιστικά κόμματα της μεταπολεμικής Ευρώπης, ετούτα δεν είναι αντι-συστημικοί δρώντες˙ δεν απορρίπτουν την δημοκρατική συνταγματική τάξη. Δεν είναι ούτε καν δεξιόστροφα. Η Le Pen, αντίθετα με τον συντηρητικό αντίπαλό της François Fillon, παρουσίασε το κόμμα της ως «ούτε δεξιό ούτε αριστερό» και υποσχέθηκε να υπερασπιστεί τους εργαζόμενους ενάντια στην «άγρια παγκοσμιοποίηση».

Αντί να τα στριμώξουμε σε αταίριαστες παλιές κατηγορίες, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι πολλά αντι-μεταναστευτικά κόμματα σήμερα έχουν αναπτύξει έναν νέο πολιτικό λόγο, τον οποίο ονομάζω «πολιτισμισμό» (civilizationism) [6]. Ο πολιτισμισμός υιοθετήθηκε από το ολλανδικό Κόμμα για την Ελευθερία, το Λαϊκό Κόμμα της Δανίας, το Κόμμα Προόδου της Νορβηγίας, τους Αληθινούς Φινλανδούς, τους Σουηδούς Δημοκράτες, το Εθνικό Μέτωπο της Γαλλίας και, σε κάποιο βαθμό, το βελγικό Vlaams Belang, το αυστριακό Κόμμα της Ελευθερίας και την ιταλική Λίγκα του Βορρά (παρότι όχι από το Εναλλακτική για την Γερμανία που παραμένει πιο κοντά στην παραδοσιακή εθνικιστική ακροδεξιά). Ο νέος πολιτισμισμός είναι ένας παράδοξος συνδυασμός της «ταυτοτικής» χριστιανικότητας, της κοσμικότητας, του φιλοσημιτισμού, της ισλαμοφοβίας και ακόμη και ορισμένων στοιχείων φιλελευθερισμού, όπως η υποστήριξη της ισότητας των φύλων και των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων. Θέτει μια πανευρωπαϊκή πολιτισμική ταυτότητα που ισχυρίζεται ότι απειλείται από -και είναι σε θεμελιώδη σύγκρουση με- το Ισλάμ, το οποίο εκλαμβάνεται ως ξεχωριστός και ξένος πολιτισμός. Αυτός ο νέος λόγος είναι πιο λεπτός από εκείνον των ρητά ακρο-δεξιών κινήσεων και κομμάτων, αλλά, επίσης, θέτει σοβαρούς κινδύνους για την φιλελεύθερη δημοκρατία.

Υποστηρικτές του γερμανικού αντι-μεταναστευτικού κινήματος PEGIDA σε συλλαλητήριο στην Δρέσδη, τον Απρίλιο του 2015. FABRIZIO BENSCH / REUTERS
---------------------------------------------------------------------

ΑΠΟ ΤΗΝ ΧΡΙΣΤΑΝΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ

Ο λαϊκισμός του πολιτισμισμού ξεκίνησε για πρώτη φορά πριν μιάμιση δεκαετία, από τον Ολλανδό πολιτικό Pim Fortuyn. Ένας κομψός, ανοιχτά ομοφυλόφιλος πρώην μαρξιστής κοινωνιολόγος, ο Fortuyn μεταμορφώθηκε, στους μήνες πριν από την δολοφονία του το 2002, σε έναν εκπληκτικά επιτυχημένο πολιτικό, σπάζοντας ταμπού και αμφισβητώντας το θαμπό, συναινετικό στυλ της ολλανδικής πολιτικής. Ο Φόρτουιν, φυσικά, δεν ήταν ο πρώτος που αξιοποίησε τις λαϊκές ανησυχίες για τη μετανάστευση ή που κατηγόρησε τους μετανάστες για εγκλήματα και αστικές διαταραχές. Αλλά καινοτόμησε στο ταίριασμα της αντι-μεταναστευτικής (και συγκεκριμένα αντι-μουσουλμανικής) ρητορικής με φιλελεύθερες θέσεις σε κοινωνικά ζητήματα, ειδικά τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων. Αποκαλώντας με υπερηφάνεια τον εαυτό του ως τον «Samuel Huntington της ολλανδικής πολιτικής» [7], ο Fortuyn επικαλέστηκε το φάντασμα μιας «σύγκρουσης» των πολιτισμών [8] «ανάμεσα στην Ευρώπη την οποία χαρακτήριζε ως ιουδαϊκο-χριστιανικό ανθρωπιστικό πολιτισμό», ο οποίος ήταν φιλελεύθερος και ανοιχτός, και τον ισλαμικό πολιτισμό, τον οποίο χαρακτηρίζει ως οπισθοδρομικό και καταπιεστικό, ειδικά στους τομείς του φύλου και της σεξουαλικότητας.

Σε ολόκληρη την βόρεια και την δυτική Ευρώπη, οι αντι-μεταναστευτικοί λαϊκιστές έχουν τοποθετηθεί ομοίως ως υπερασπιστές ενός ευρωπαϊκού ιουδαϊκο-χριστιανικού πολιτισμού αντί για μόνο της δικής τους εθνικής κουλτούρας. Για παράδειγμα, αν και η Ευρώπη είναι η πιο κοσμική περιοχή του κόσμου, με εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά εκκλησιασμού, τα τελευταία χρόνια οι λαϊκιστές έχουν αναφερθεί όλο και περισσότερο στα χριστιανικά θεμέλια της Ευρώπης. Η Le Pen υπογράμμισε τις «χριστιανικές ρίζες» της Γαλλίας [9], ενώ στην Αυστρία ο Hofer συμπεριέλαβε τις λέξεις «με την βοήθεια του Θεού» [10] στις αφίσες της εκστρατείας του. Αλλά η χριστιανικότητα που επικαλούνται δεν είναι μια ουσιαστική θρησκεία˙ μάλλον, είναι ένα σημάδι κοινής κουλτούρας και ταυτότητας. Αυτή η κοσμική, πολιτισμική χριστιανικότητα διαφέρει έντονα από την χριστιανικότητα που επικρατεί στην Ανατολική Ευρώπη, ειδικά στην Πολωνία, όπου η θρησκευτική πίστη και πρακτική παραμένουν πολύ ισχυρότερες και όπου ο εθνικισμός και ο καθολικισμός είναι βαθιά αλληλένδετοι.

Η χριστιανικότητα -ή ο «Χριστιανισμός», όπως τον ορίζω- που επικαλούνται οι λαϊκιστές της βόρειας και δυτικής Ευρώπης, είναι θέμα του ανήκειν αντί του πιστεύειν [11], ένας τρόπος καθορισμού του «εμείς» σε σχέση με «εκείνους». Αν «εκείνοι» είναι Μουσουλμάνοι, τότε «εμείς», οι Ευρωπαίοι, πρέπει κατά κάποιον τρόπο να είμαστε Χριστιανοί. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε θρησκευόμενοι. Στην πραγματικότητα, η συνεχιζόμενη διάβρωση της χριστιανικότητας ως θρησκεία καθιστά ευκολότερη την επίκληση του χριστιανισμού ως μορφωτικής και πολιτιστικής ταυτότητας, κατανοητής με όρους κοινών αξιών που έχουν ελάχιστη ή καθόλου σχέση με θρησκευτικά δόγματα ή τελετουργίες.

Την ίδια στιγμή που επικαλούνται την χριστιανική ταυτότητα, οι πολιτισμικοί τονίζουν επίσης την κοσμικότητά τους. Αλλά δεν υπάρχει αντίφαση μεταξύ του δεξιού λαϊκίστικου χριστιανισμού και της κοσμικότητάς του, καθώς αμφότεροι απορρέουν από την ανησυχία σχετικά με το Ισλάμ. Η νέα κοσμικότητα δεν στοχεύει σε θρησκευτικά σύμβολα, επιχειρήματα ή πρακτικές εν γένει. Αντίθετα, στοχεύει στα σύμβολα, τα επιχειρήματα και τις πρακτικές των Μουσουλμάνων. Στην Γαλλία, για παράδειγμα, ο κοσμικός χαρακτήρας χρησιμοποιήθηκε για να δικαιολογήσει την απαγόρευση των επιλογών σε μενού χωρίς χοιρινό κρέας στα δημόσια σχολεία [12], την τελετουργική σφαγή των ζώων χωρίς προηγούμενη αναισθητοποίηση και την παροχή τροφίμων halal σε δημόσιους οργανισμούς. Η λαϊκιστική κοσμικότητα έχει επίσης ενημερώσει την θέσπιση περιορισμών στο ντύσιμο των Μουσουλμάνων γυναικών, συμπεριλαμβανομένων των απαγορεύσεων για τα burkinis [13] που εισήγαγαν κάποιες γαλλικές αυτοδιοικήσεις το 2016 και εκείνες για τα πέπλα που καλύπτουν ολόκληρα πρόσωπα [14] που θεσπίστηκαν στην Αυστρία, το Βέλγιο και την Γαλλία. Εν ολίγοις, οι πολιτισμικοί αγκαλιάζουν επιλεκτικά την κοσμικότητα, προκειμένου να ωθήσουν το Ισλάμ έξω από την δημόσια σφαίρα, ενώ θα εξαιρούν ή θα απονομιμοποιούν χριστιανικά επιχειρήματα για συμπόνια έναντι των μεταναστών και των προσφύγων.

Σε ένα ακόμα ρήγμα από την παλιά ευρωπαϊκή δεξιά, η οποία ήταν γενικά αντισημιτική, οι νέοι πολιτισμικοί επιχειρούν να υπογραμμίσουν τον φιλο-σημιτισμό τους και την υποστήριξή τους προς το Ισραήλ. Για παράδειγμα, ο Wilders περιέγραψε το Ισραήλ τόσο κοντά στην καρδιά του όσο και στην «πρώτη γραμμή άμυνας της Δύσης κατά του Ισλάμ». Για την παραδοσιακή ακροδεξιά, οι Εβραίοι αποτελούσαν εθνοπολιτισμική απειλή για την ομοιογένεια του έθνους. Αλλά σήμερα, καθώς οι επιθέσεις των Μουσουλμάνων στους Εβραίους έχουν γίνει συχνότερες, ειδικά στο Βέλγιο και την Γαλλία, οι αντι-μεταναστευτικοί λαϊκιστές έχουν επαναπροσδιορίσει τους Εβραίους ως υποδειγματικά θύματα [15] του Ισλάμ. Αντί να αποκλείσουν τους Εβραίους από την εθνική κοινότητα, κόμματα όπως το Εθνικό Μέτωπο τους φλερτάρουν ως μια πρόσφατα ευάλωτη μειονότητα. Απευθυνόμενη στους Γάλλους Εβραίους σε συνέντευξή της το 2014, η Le Pen υποστήριξε ότι το κόμμα της ήταν «χωρίς αμφιβολία η καλύτερη ασπίδα για να σας προστατεύσει [16] από τον αληθινό εχθρό, τον ισλαμικό φονταμενταλισμό».

Οι νέοι λαϊκιστές έχουν επίσης αγκαλιάσει την ρητορική της ισότητας των φύλων. Στην Σκανδιναβία και την Ολλανδία, όπου η ισότητα των φύλων είναι καθοριστική εθνική αξία, η αγκαλιά αυτή έχει μια εθνικιστική διάσταση. Αλλά ακόμα και σε λιγότερο φιλελεύθερες χώρες, όπως η Γαλλία, οι δεξιόστροφοι λαϊκιστές υποστηρίζουν την ισότητα των φύλων ως ευρωπαϊκή αξία με ρίζες στην χριστιανική παράδοση, την οποία αντιπαραβάλλουν με την ανισότητα των φύλων και την καταπίεση που ισχυρίζονται ότι είναι εγγενείς στο Ισλάμ. Για παράδειγμα, η λαϊκιστική ρητορική [17] απεικονίζει τις Μουσουλμάνες γυναίκες ως θύματα ξένων πολιτιστικών πρακτικών, όπως η αναγκαστική κάλυψη, οι προκανονισμένοι γάμοι, η ενδοοικογενειακή βία, η πολυγαμία και η περικοπή των γεννητικών οργάνων, ενώ οι Δυτικές γυναίκες είναι ευάλωτες σε σεξουαλική κακοποίηση στα χέρια Μουσουλμάνων ανδρών. Αυτός ο ελιγμός επιτρέπει στους πολιτισμικούς να παρουσιάσουν την αντίθεσή τους στο Ισλάμ ως υπεράσπιση των γυναικών, καθώς και να αθωώσουν την Ευρώπη επαναπροσδιορίζοντας την ανισότητα των φύλων ως αποκλειστικά μουσουλμανικό πρόβλημα.

Ο εναγκαλισμός των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων, τουλάχιστον εκτός της Ολλανδίας, ήταν πιο επιφανειακός. Τα περισσότερα αντι-μεταναστευτικά λαϊκιστικά κόμματα συνεχίζουν να προωθούν τα παραδοσιακά μοντέλα της οικογένειας [18] και μόνο το νορβηγικό Κόμμα της Προόδου υποστηρίζει κατηγορηματικά τον ομοφυλοφιλικό γάμο. Ωστόσο, τα κόμματα αυτά υπογράμμισαν την αντίθεσή τους στις διακρίσεις κατά των ομοφυλοφίλων ανδρών και γυναικών, ενώ επικρίνουν το Ισλάμ ως ομοφοβικό. Και το Εθνικό Μέτωπο και άλλα αντι-μεταναστευτικά κόμματα προσπάθησαν διακριτικά να προσελκύσουν την υποστήριξη των ομοφυλοφίλων ψηφοφόρων.

ΚΑΤΑΠΙΕΣΤΙΚΗ ΑΝΟΧΗ

Ο φιλο-σημιτισμός, η προώθηση της ισότητας των φύλων και η υποστήριξη των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων χρησιμοποιούνται με εντυπωσιακά παρόμοιους τρόπους στον πολιτισμικό λόγο της λαϊκιστικής δεξιάς: Για να τονίσει την καθυστέρηση του Ισλάμ σε σχέση με την νεωτερικότητα της Ευρώπης και να εμφανίσει την αντι-μεταναστευτική δεξιά ως υπερασπιστή των φιλελεύθερων και προοδευτικών αξιών της ηπείρου. Η ειρωνεία των μη ανεκτικών, αντι-φιλελεύθερων και υπέρ των αποκλεισμών μεγαλαυχιών των λαϊκιστών περί της ανεκτικής, φιλελεύθερης και συμμετοχικής Ευρώπης, δεν θα ξεφύγει από κανέναν.

Ωστόσο, η επιλεκτική υιοθέτηση της κοσμικότητας και των Εβραίων, των γυναικών και των ομοφυλοφίλων από τους λαϊκιστές δεν είναι μόνο μια ρητορική στρατηγική˙ είναι επίσης εκλογική, ένας τρόπος ώστε οι λαϊκιστές να προσεγγίσουν νέα εκλογικά σώματα και να κερδίσουν την αποδοχή της κύριας τάσης. Οι λαϊκιστές υποστηρίζουν ότι όλες αυτές οι ομάδες απειλούνται -πρακτικά και πολιτιστικά- από τον αποκαλούμενο εξισλαμισμό των Δυτικών κοινωνιών. Υποστηρίζουν επίσης ότι τα κυρίαρχα κόμματα και οι πολιτιστικές ελίτ έχουν αγνοήσει αυτή την απειλή. Έτσι, σύμφωνα με τα λόγια των λαϊκιστών, τα συμφέροντα των Εβραίων, των γυναικών και των ομοφυλόφιλων εξυπηρετούνται καλύτερα από εκείνους που δεν φοβούνται να πουν τα πράγματα όπως είναι –δηλαδή, τους ίδιους τους λαϊκιστές. Υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις ότι η στρατηγική αυτή βοήθησε τους αντι-μεταναστευτικούς λαϊκιστές να προσελκύσουν περισσότερες γυναίκες [19] και ψηφοφόρους που υποστηρίζουν έντονα τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων [20].

Η ηγέτις του γαλλικού Εθνικού Μετώπου, Marine Le Pen, στο Παρίσι, τον Νοέμβριο του 2016. CHARLES PLATIAU / REUTERS
------------------------------------------------------------------

Η νέα συγχώνευση των παλαιότερα διαφορετικών πτυχών της σκέψης από τους λαϊκιστές αμφισβητεί τις επικρατούσες κατανοήσεις της λαϊκιστικής ξενοφοβίας, η οποία συχνά χαρακτηρίζεται ως θεμελιωδώς εθνικιστική. Κόμματα όπως το Εθνικό Μέτωπο στην Γαλλία, το Κόμμα για την Ελευθερία στην Ολλανδία και το Κόμμα της Ελευθερίας στην Αυστρία είναι βεβαίως εθνικιστικά. Αλλά δεν είναι απλώς εθνικιστικά: Είναι ταυτόχρονα και πολιτισμικά. Χαράσσουν τα πιο θεμελιώδη όρια μεταξύ εαυτού και άλλων κατά μήκος πολιτιστικών γραμμών -μεταξύ της εβραιο-χριστιανικής Δύσης και του Ισλάμ- και όχι εθνικών γραμμών.

Τι εξηγεί αυτός ο επανασχεδιασμός των ορίων; Αφενός, οι εθνικές διαφορές έχουν μετριαστεί με την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της παγκοσμιοποίησης. Ταυτόχρονα, η αυξανόμενη ορατότητα της μουσουλμανικής θρησκευτικότητας σε ένα κατά τα άλλα μη θρησκευτικό περιβάλλον υπογραμμίζει την αντίθεση ανάμεσα στην κοσμική χριστιανικότητα και το προφανώς αντιστεκόμενο στην κοσμικότητα Ισλάμ. Και φυσικά, η λαϊκιστική ανησυχία με το Ισλάμ ως έναν ξένο και απειλητικό πολιτισμό έχει κερδίσει πρόσθετη ελκυστικότητα από τις θεαματικές και συμβολικά ηχηρές επιθέσεις που έγιναν τα τελευταία χρόνια στο όνομα του Ισλάμ σε μια σειρά ευρωπαϊκών πρωτευουσών.

Η άνοδος του πολιτισμικού λαϊκισμού είναι μια ιστορία γεμάτη με ειρωνεία και ανατροπές. Ο κοσμικισμός, από μακρού χρόνου μια ιδεολογία της αριστεράς, τώρα διεκδικείται από την δεξιά. Η βαθιά αντι-φιλελεύθερη λαϊκιστική δεξιά διακηρύσσει τον φιλελευθερισμό της και την δέσμευσή της στον φιλοσημιτισμό, την ισότητα των φύλων και τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων. Καθώς η Ευρώπη γίνεται πιο κοσμική, ρητορικά απεικονίζεται ως χριστιανική. Η χριστιανικότητα, με την σειρά της, εξυμνείται ως η πηγή του φιλελευθερισμού, της κοσμικότητας και της ισότητας των φύλων. Ακόμη και όταν το ευρωπαϊκό εγχείρημα έχει αρχίσει να παραπαίει, η πανευρωπαϊκή ταυτότητα, καθορισμένη με θρησκευτικούς και πολιτισμικούς όρους, έρχεται να καταλάβει πιο κεντρικά τον λόγο της ηπείρου.

ΜΙΑ ΑΥΤΟΕΚΠΛΗΡΟΥΜΕΝΗ ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ;

Ο βασικός κίνδυνος του ευρωπαϊκού πολιτισμικού λαϊκισμού, ειδικά στο μέτρο που τα θέματά του έφθασαν να αντηχούν στον κυρίαρχο πολιτικό λόγο, είναι ότι μπορεί να είναι αυτοεκπληρούμενος. Με το να απεικονίζει το Ισλάμ ως θεμελιωδώς ξένο σε όλα όσα αντιπροσωπεύει η Ευρώπη -χαρακτηρίζοντάς το ως «τη μεγαλύτερη απειλή για την επιβίωση του πολιτισμού μας», όπως έκανε ο Wilders [21]- οι πολιτισμικοί ενθαρρύνουν και νομιμοποιούν μια αμοιβαία απόρριψη της Ευρώπης και της Δύσης από τους Μουσουλμάνους πολίτες της Ευρώπης. Μια τέτοια ασυμβίβαστα αντι-Δυτική στάση είναι, βεβαίως, ήδη ένα βασικό στοιχείο ορισμένων πτυχών του ισλαμικού λόγου που υπάρχει ανεξάρτητα από την αντι-μουσουλμανική ρητορική. Αλλά ο πολιτισμικός λαϊκισμός της Ευρώπης κινδυνεύει να καταστήσει αυτές τις ριζικά αντι-Δυτικές γραμμές πιο αξιόπιστες και ελκυστικές για τους Μουσουλμάνους. Με το να διακηρύσσεται με όλο και πιο σκληρούς όρους η ασυμβατότητα της Ευρώπης και του Ισλάμ, ο νέος πολιτισμισμός δεν μπορεί παρά να εμβαθύνει την αποξένωση των Μουσουλμάνων της Ευρώπης και την δυσπιστία μεταξύ αυτών και της ονομαστικά χριστιανικής πλειοψηφίας της ηπείρου. Με αυτόν τον τρόπο, μπορεί να συμβάλει στην δημιουργία της ίδιας της διαίρεσης που ισχυρίζεται ότι περιγράφει.

Εν όψει αυτού του κινδύνου, είναι σημαντικό να επιμείνουμε -ενάντια στην εκχυδαϊσμένη άποψη του Huntington που υιοθετήθηκε από τους πολιτισμικούς λαϊκιστές- ότι οι πολιτισμοί είναι μη ενωμένες οντότητες με διαχρονικές ουσίες που στέκουν ασυμβίβαστα αντίθετες η μια έναντι της άλλης. Είναι τεράστια, ποικίλα, ακυβέρνητα και εξελισσόμενα πεδία πρακτικής και λόγου. Το να κάνουμε ζήτημα μια σύγκρουση πολιτισμών είναι σαν να παραμελούμε τις πιο σημαντικές συγκρούσεις μέσα στους πολιτισμούς.

Επομένως, η καρικατούρα του Ισλάμ από τον πολιτισμισμό πρέπει να αμφισβητηθεί. Ο ανθρωπολόγος John Bowen, για παράδειγμα, έχει δείξει τα ελαττώματα [22] σε εκτεταμένα επιχειρήματα σχετικά με το Ισλάμ και την ανισότητα των φύλων. Αλλά η προσπάθεια του πολιτισμικού λαϊκισμού να καλύψει το υπέρ των αποκλεισμών όραμά του με τον αξιοσέβαστο μανδύα του φιλελευθερισμού, πρέπει επίσης να αμφισβητηθεί. Δεν υπάρχει τίποτα φιλελεύθερο στην εργαλειοποίηση του φιλο-σημιτισμού, της ισότητας των φύλων και των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων από τους αντι-μεταναστευτικούς λαϊκιστές˙ πρόκειται μάλλον για μια κυνική προσπάθεια διεύρυνσης της εκλογικής τους βάσης, παίζοντας με τις ανησυχίες σχετικά με τον υποτιθέμενο εξισλαμισμό των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Από αυτή την άποψη, δεν υπάρχει τόσο μεγάλη απόσταση που να χωρίζει την ισλαμοφοβία των πολιτισμικών από εκείνη του Αμερικανού προέδρου Donald Trump, του οποίου η πρόσφατη επανανάρτηση στο Tweeter των εμπρηστικών και παραπλανητικών αντι-μουσουλμανικών βίντεο που αναρτήθηκαν από μια ριζοσπαστική περιθωριακή βρετανική ομάδα [23] έδωσε στην ομάδα μια τεράστια ώθηση δημοσιότητας- ήταν μόνο η τελευταία σε μια σειρά συμβολικών προκλήσεων. Τελικά, η πολιτισμική και ψευδο-φιλελεύθερη εικόνα των αντι-μεταναστευτικών λαϊκιστών της βόρειας και δυτικής Ευρώπης είναι ένα λεπτό ιδεολογικό πέπλο˙ η εχθρότητα προς το Ισλάμ είναι θεμελιώδης.

Copyright © 2017 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/europe/2017-12-06/new-language-e...

Σύνδεσμοι:
[1] https://press.princeton.edu/titles/10800.html
[2] https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2016-10-17/populis...
[3] https://www.foreignaffairs.com/interviews/2016-10-17/france-s-next-revol...
[4] https://www.foreignaffairs.com/articles/netherlands/2017-03-08/geert-wil...
[5] https://www.foreignaffairs.com/articles/austria/2016-06-10/austrias-clos...
[6] http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/01419870.2017.1294700
[7] https://www.wsj.com/articles/SB102037039985461320
[8] http://web.archive.org/web/20021020203934/http:/news.bbc.co.uk/2/hi/prog...
[9] https://www.theatlantic.com/international/archive/2017/05/christian-iden...
[10] https://www.theguardian.com/world/2016/oct/24/austrian-presidential-elec...
[11] http://cadmus.eui.eu/handle/1814/43166
[12] https://www.theguardian.com/world/2015/oct/13/pork-school-dinners-france...
[13] http://www.independent.co.uk/news/world/europe/burkini-ban-why-is-france...
[14] https://www.nytimes.com/2017/10/19/world/europe/quebec-burqa-ban-europe....
[15] http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1525/ae.2005.32.4.499/abstract
[16] https://www.nytimes.com/2017/04/05/world/europe/france-jews-marine-le-pe...
[17] http://www.vrouwentegenislamisering.be/21-2/?lang=en
[18] http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/0031322X.2015.1023655
[19] https://link.springer.com/article/10.1057/fp.2015.18
[20] http://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09540253.2016.1274383
[21] https://spectator.org/60708_six-questions-geert-wilders/
[22] https://www.wider.unu.edu/sites/default/files/Publications/Working-paper...
[23] https://www.nytimes.com/2017/11/29/world/europe/britain-first-trump.html...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition